Nghi án lừa đảo chiếm đoạt tài sản ở Thái Bình: Thêm dấu hiệu khuất tất trong quá trình giải quyết

Tháng 5/2015, bà Vượng có đơn tố giác bà Bùi Thị Sợi (ngụ thôn Đồng Lạc, xã Minh Khai, huyện Hưng Hà) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, nhưng ngày 17/6/2019 Cơ quan CSĐT Công an huyện Hưng Hà mới ra quyết định không khởi tố vụ án.

Theo bà Vượng, tháng 4/2014, em họ bà là Trần Hữu Hà đưa bà Sợi đến nhà bà Vượng tại thôn Nam Tiến chơi… Khi tạo được lòng tin, bà Sợi đã vay tiền bà Vượng với nhiều lý do khác nhau với số tiền 873 triệu.

“Ngày 2/6/2014, bà Sợi đến nhà tôi viết giấy biên nhận và hẹn ngày trả nợ. Bà Sợi còn nói để tạ ơn việc tôi cho vay tiền, bà sẽ xin việc cho con tôi vào làm tại một công ty xây dựng thuộc Bộ Công an. Tin tưởng, tôi đã đưa cho bà Sợi 68 triệu và 2 chỉ vàng”, bà Vượng nói.

Nhưng thấy bà Sợi không trả tiền, cũng không xin được việc làm như đã hứa, bà Vượng tìm hiểu và cho rằng bà Sợi đã đưa ra những thông tin gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản. Tháng 5/2015, bà Vượng có đơn tố giác.

“Ngày 17/2/2017, tôi được mời đến Công an huyện Hưng Hà để làm việc và được điều tra viên Nguyễn Công Toàn lấy lời khai. Sau khi ký vào biên bản lấy lời khai, chuẩn bị ra về, tôi yêu cầu cho đọc lại biên bản làm việc thì bất ngờ phát hiện nhiều nội dung không đúng với lời khai của mình. Thấy vậy, tôi thắc mắc: “Có phải để bao che cho kẻ lừa đảo không”? Ngay lập tức, ông Toàn đã lấy lại tờ biên bản này rồi xé đi”, bà Vượng nói.

Bà Vượng sau đó làm đơn tố cáo điều tra viên Toàn vì xé biên bản. Ngày 23/5/2017, Công an huyện Hưng Hà có Kết luận số 01/KL, nội dung bà Vượng tố cáo ông Toàn trong quá trình làm việc ghi lời khai không đúng với lời trình bày, xé biên bản “không đủ căn cứ để kết luận”.

Bà Vượng cho rằng một số nội dung trong kết luận thiếu khách quan. “Lúc chuẩn bị ra về, tôi yêu cầu ông Toàn cho tôi đọc lại biên bản thì bất ngờ tôi phát hiện nội dung: “Bà Vượng với bà Sợi cho nhau vay mượn tiền từ trước tới giờ là theo thỏa thuận chứ không có sự ràng buộc, ép buộc gì...”. Khi tôi phát hiện lời khai của tôi ghi trong biên bản không đúng với lời trình bày, ông Toàn đã vội cầm biên bản xé đi, ném vào thùng rác. Việc cho rằng biên bản “chỉ là bản nháp” là nhằm bao che”, bà Vượng nói.

Ngày 26/2/2016, Công an huyện Hưng Hà đã ra quyết định không khởi tố vụ án tố giác của bà Vượng đối với bà Sợi về hành vi lừa đảo chiếm đoạt 68 triệu đồng bằng hình thức xin việc. Bà Vượng nhiều lần đến Công an huyện đề nghị cung cấp Quyết định không khởi tố vụ án hình sự nhưng không hiểu vì lý do gì, đều bị từ chối.

Với việc bà Vượng tố giác bà Sợi lừa đảo chiếm đoạt 873 triệu bằng hình thức vay tiền, sau hơn 4 năm, ngày 17/6/2019 Công an huyện Hưng Hà mới ra Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 09 với lý do bà Vượng cho bà Sợi vay tiền là giao dịch dân sự, không có dấu hiệu của tội phạm “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”; và xác định ngày 17/2/2017 bà Vượng mới có đơn tố cáo bà Sợi lừa đảo số tiền này.

Bà Vượng phản bác: “Tôi đã có đơn tố cáo bà Sợi từ tháng 5/2015 và cung cấp các giấy biên nhận cùng ghi âm thể hiện bà Sợi đã đưa ra các thông tin gian dối để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của tôi, nhưng hơn 4 năm sau công an huyện mới ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Như vậy đã vi phạm nghiêm trọng thời hạn giải quyết tin báo. Tôi không hiểu do năng lực điều tra của cơ quan CSĐT Công an huyện Hưng Hà yếu hay bao che cho sai phạm của bà Sợi nên mới như vậy?”.

Luật sư Hà Huy Từ (Giám đốc Công ty Luật Hà Huy- Đoàn Luật sư Hà Nội) cho biết: Việc bà Trần Thị Vượng tố cáo bà Bùi Thị Sợi về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” đã trải qua 2 Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS), đó là BLTTHS năm 2003 và BLTTHS năm 2015. Trước đây, khi BLTTHS sự năm 2003 còn hiệu lực thì tại Khoản 2 Điều 103 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2003 quy định về “Nhiệm vụ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố” nêu rõ: “Trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, CQĐT trong phạm vi trách nhiệm của mình phải kiểm tra, xác minh nguồn tin và quyết định việc khởi tố hoặc quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Trong trường hợp sự việc bị tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn để giải quyết tố giác và tin báo có thể dài hơn, nhưng không quá hai tháng”.

Hiện nay, tại Khoản 1, Khoản 2 Điều 147 BLTTHS năm 2015 quy định: “Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải kiểm tra, xác minh và ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự hoặc Quyết định không khởi tố vụ án hình sự…. Trường hợp vụ việc bị tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn giải quyết tố giác, tin báo, kiến nghị khởi tố có thể kéo dài nhưng không quá 02 tháng. Trường hợp chưa thể kết thúc việc kiểm tra, xác minh trong thời hạn quy định tại khoản này thì Viện trưởng Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện trưởng Viện kiểm sát có thẩm quyền có thể gia hạn một lần nhưng không quá 02 tháng. Chậm nhất là 05 ngày trước khi hết thời hạn kiểm tra, xác minh quy định tại khoản này, Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền gia hạn thời hạn kiểm tra, xác minh”.

Vì vậy, sau nhiều năm tiến hành điều tra, ngày 17/6/2019, Cơ quan CSĐT Công an huyện Hưng Hà mới ra Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 09 đối với tố giác của bà Trần Thị Vượng về nội dung bà Bùi Thị Sợi lừa đảo chiếm đoạt số tiền 873 triệu đồng là quá chậm chễ, vi phạm nghiêm trọng thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm.

Thứ Trung