NGHIÊN CỨU GIAO QUYỀN, TRÁCH NHIỆM CHO CÔNG AN XÃ TRONG BẢO VỆ NGƯỜI TỐ GIÁC VÀ NẠN NHÂN BỊ BẠO LỰC GIA ĐÌNH

Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa cho ý kiến về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) tại Phiên họp thứ 10. Một trong những nội dung nhận được sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội là tăng cường các giải pháp phòng, chống bạo lực gia đình cũng như bảo vệ người bị bạo lực gia đình bằng cách nâng cao vai trò và giao trách nhiệm của công an cấp xã đối với việc làm này.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi).

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) đề cập quyền hạn, trách nhiệm của Công an cấp xã trong phòng chống bạo lực gia đình phù hợp với chức năng bảo đảm an ninh trật tự cơ sở của Công an cấp xã. Để mang tính răn đe cao, đề nghị cơ quan soạn thảo dự án Luật nên quy định theo hướng khi nhận được tin báo tố giác về bạo lực gia đình thì Công an cấp xã có quyền yêu cầu người có hành vi bạo lực gia đình phải đến trụ sở Công an cấp xã để làm rõ thông tin và giải quyết vụ việc bạo lực gia đình.

Liên quan đến trách nhiệm của công an xã trong phòng, chống bạo lực gia đình, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng-An ninh Lê Tấn Tới nêu rõ, dự thảo Luật có quy định 3 điều về trách nhiệm của công an xã, nhưng thẩm quyền của công an xã lại rất mờ nhạt. Trong dự thảo Luật cũng giao cho công an xã giám sát việc thực hiện cấm tiếp xúc với nạn nhân bạo lực gia đình. Đây là nhiệm vụ rất khó khả thi như trong trường hợp người vi phạm không chấp hành thì công an xã sẽ xử lý như thế nào?

Với thực tế và bất cập trên, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng-An ninh Lê Tấn Tới đề nghị nên nghiên cứu giao quyền, trách nhiệm cho công an xã được áp dụng biện pháp nghiệp vụ để bảo vệ người tố giác và nạn nhân bị bạo lực gia đình. Vì bạo lực gia đình là hành vi gây tổn hại đến thể chất, tinh thần của nạn nhân là rất lớn.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho rằng, cần có thêm quy định giao quyền cho công an xã trong việc bảo vệ người tố giác hành vi bạo lực gia đình cũng như bảo vệ người bị hại.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nêu quan điểm: Tại mục 4 dự thảo Luật quy định: "Người đứng đầu cơ sở khám bệnh, chữa bệnh sẽ thông báo Ủy ban nhân dân xã, phường về người bị bạo lực gia đình". Để phòng chống bạo lực gia đình hiệu quả, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đề nghị nghiên cứu quy định việc trình báo trực tiếp bằng văn bản hoặc điện thoại tới cơ quan công an nếu phát hiện hành vi bị bạo lực gia đình có dấu hiệu tội phạm. Điều này sẽ giúp có những người can thiệp kịp thời, hiệu quả, nhằm ngăn chặn hành vi bạo lực gia đình và bảo đảm an toàn cho nạn nhân bị bạo lực.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn đóng góp ý kiến.

Kết luận về nội dung cho ý kiến vào dự án Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định: Qua thảo luận, Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự nỗ lực, trách nhiệm cao của cơ quan soạn thảo cũng như cơ quan thẩm tra; dự án Luật đã tiếp cận nhiều vấn đề mới; đồng thời tán thành với nhiều nội dung của dự thảo Luật. Tuy nhiên, còn nhiều ý kiến về phạm vi điều chỉnh, giải thích từ ngữ, định nghĩa, nội hàm câu từ, đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ với các luật khác hiện hành. Quy định rõ hơn về phát hiện và xử lý để đảm bảo yêu cầu về phòng và chống bạo lực gia đình; về hành vi bạo lực đối với người đã ly hôn; việc quyết định các biện pháp khẩn cấp kịp thời, tin báo tố giác; nhiệm vụ của Công an xã; quy định về hình thức thông tin, giáo dục; về kỹ thuật, nguyên tắc và văn phong của Luật.

Đặc biệt, ý kiến toàn diện, sâu sắc của Chủ tịch Quốc hội, việc sửa đổi Luật phòng, chống bạo lực gia đình khẳng định sự quan tâm rất lớn của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đối với những vấn đề phát sinh từ thực tiễn; đồng thời yêu cầu cần đánh giá tác động, tính khả thi; nhận diện đầy đủ hơn các hành vi, đối tượng bạo lực gia đình; yêu cầu rà soát, làm rõ hơn 3 nhóm vấn đề, trong đó có vấn đề khuyến khích xã hội hóa; làm sâu sắc hơn việc đảm bảo nguyên tắc quyền con người, quyền công dân; quy định về vai trò của các tổ chức chính trị, xã hội.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu kết luận Phiên họp.

Cùng với ý kiến trao đổi của lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, lãnh đạo các Bộ: Lao động, Thương binh và Xã hội, Giáo dục và Đào tạo, Y tế, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trưởng ban soạn thảo dự án Luật thay mặt Chính phủ đã giải trình các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Thứ nhất: Các đồng chí Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí về sự cần thiết xây dựng dự án Luật, đề nghị Chính phủ tiếp tục đánh giá đầy đủ từng vấn đề, nội dung nào hạn chế thuộc về quy định của Luật, hay do tổ chức thực hiện để có định hướng sửa đổi cho trúng, cho đầy đủ.

Thứ hai: Về phạm vi sửa đổi của dự thảo Luật phải bao quát được vấn đề phòng, chống bạo lực gia đình trong tình hình mới; khắc phục được những hạn chế, vướng mắc của các quy định pháp luật. Bảo đảm việc sửa đổi Luật lần này góp phần tốt hơn việc gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của gia đình, của dân tộc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Thứ ba: Việc sửa đổi luật lần này bảo đảm tính khả thi của các quy định, kịp thời bảo vệ người bị bạo lực gia đình và người tham gia phòng, chống bạo lực gia đình. Thúc đẩy xã hội hóa, tăng cường sự đóng góp và tham gia của toàn xã hội, tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong công tác phòng chống bạo lực gia đình.

Thứ tư: Giao Ủy ban Xã hội tiếp tục thẩm tra dự án Luật này, Thường trực Ủy ban Xã hội chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan để tiếp thu đầy đủ, thấu đáo ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tiếp tục tổ chức tọa đàm, hội thảo lấy ý kiến rộng rãi góp ý vào dự án Luật. Đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức phản biện vào dự án Luật này.

Thứ năm: Đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của cơ quan thẩm tra, các cơ quan của Quốc hội, các Ban của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bảo đảm chất lượng khi trình ra Quốc hội tại kỳ họp thứ Ba cho ý kiến vào tháng 5/2022./.

Bích Lan