Người Ukraine ở phương xa lo ngại, quê nhà lại bình tĩnh

“Tôi không bao giờ nghĩ điều này có thể xảy ra. Điều này quá khủng khiếp, kể cả trong suy nghĩ”, bà Oksana Riwnyj, giáo viên người Ukraine sinh sống tại London, Anh, bật khóc khi nghe tin Nga đang tập trung quân gần biên giới đất nước mình.

Bà Riwnyj là một trong số khoảng 70.000 người Ukraine đang sinh sống tại Anh, cộng đồng đang dõi theo tình hình tại quê nhà với con mắt đầy lo ngại. Dù được an toàn tại Anh, bà khó có thể có cuộc sống như bình thường.

“Tôi cố gắng tiếp tục công việc thường ngày, nhưng tình hình rất căng thẳng và đáng lo ngại”, bà Riwnyj nói với Guardian. “Tôi không ngủ được vì cả gia đình tôi ở đó”.

Phương xa lo ngại

Bà Iryna Pereginyak, một trợ giảng người Ukraine tại Anh, cố gắng tỏ ra tích cực. Tuy vậy, người em trai 34 tuổi ở quê nhà của bà đang có khả năng bị động viên nếu chiến tranh thực sự nổ ra.

“Tôi là người rất lạc quan. Nhưng chúng tôi đang sống trong sự sợ hãi và tính đến kịch bản xấu nhất”, bà nói. “Có những lúc tôi phải tắt tivi và chuyển sang xem phim, nhưng mối lo luôn hiện hữu”.

Cộng đồng người Ukraine ở nước ngoài lo ngại về nguy cơ chiến tranh với Nga. Ảnh: AFP.

Trong khi đó, đối với Diana Palamarchuk, người đến Anh từ năm 11 tuổi và vẫn còn gia đình ở lại quê nhà, khó có thể hiểu được tình hình nếu chỉ theo dõi tin tức trên truyền hình.

“Tôi chưa từng đến đó và chứng kiến tận mắt. Khi xem truyền hình, bạn cảm thấy như đang xem một bộ phim”, Palamarchuk miêu tả.

Sau khi căng thẳng bùng phát, Palamarchuk được giáo viên hỏi thăm. Tuy vậy, hầu hết bạn bè của cô không biết điều gì đang diễn ra.

“Một số người biết, nhưng không nhiều”, Palamarchuk nói. “Điều duy nhất mọi người biết về Ukraine là Chernobyl. Nhiều người vẫn nghĩ Ukraine là nước nghèo, với người dân ‘ngu ngốc’. Không phải như vậy. Đây là một đất nước tươi đẹp. Người Ukraine cũng rất tốt.

Ông Vlodko Pawluk, lãnh đạo chi nhánh London của Hội người Ukraine tại Anh, đang điều phối các nỗ lực nhằm quyên góp tiền để gửi về quê nhà. Số tiền này sẽ được sử dụng để giúp đỡ binh sĩ tuyến đầu và những người mất nhà cửa cho xung đột.

Theo ông Pawluk, dù người Ukraine trân trọng sự trợ giúp từ Anh và Mỹ, họ không tránh khỏi cảm giác cay đắng. “Kể từ khi Crimea bị sáp nhập năm 2018, mọi người đều biết chuyện này sẽ sớm xảy ra. Nhưng phương Tây đã không làm gì trong 8 năm qua”, ông nói.

“Tôi không biết phải nói gì với họ hàng của mình. Tôi cảm thấy tội lỗi vì được an toàn ở đây, trong khi họ gặp nguy hiểm”, Natalia Ravlyuk, một quản lý ngành bán lẻ, miêu tả tình hình là “đáng sợ”. “Tôi muốn làm gì đó để mọi thứ trở lại bình thường. Nhưng chúng tôi có thể làm gì?”.

Quê nhà bình tĩnh

Trái ngược với nỗi lo của cộng đồng người Ukraine tại Anh, nhiều đồng bào của họ ở quê nhà dường như không tin tưởng một cuộc chiến sẽ nổ ra giữa Ukraine và “người khổng lồ” láng giềng.

Nhiều người Ukraine, bao gồm cả Tổng thống Volodymyr Zelensky, tuyên bố họ hiểu rõ nguy cơ từ Nga, nhưng không tin tưởng mối đe dọa đã “cận kề” như những gì người Mỹ tuyên bố.

“Tôi bắt đầu thấy khó chịu với vấn đề này”, một cựu nghị sĩ Ukraine giấu tên nói với Guardian. “Tôi rất thân phương Tây, nhưng các tin tức về cuộc tấn công khiến tôi gợi nhớ đến tin đồn vô căn cứ trên các kênh Telegram của Nga, với nguồn tin vô danh và thông tin bí mật”.

“Sự kích động thái của truyền thông rất gây khó chịu. Bạn bắt đầu mất lòng tin vào chính phủ, vốn chỉ khuyên chúng tôi giữ bình tĩnh”, cựu nghị sĩ trên cho biết.

Cuộc sống tại thủ đô Kiev, Ukraine vẫn diễn ra bình thường khi nhiều người dân không tin tưởng vào nguy cơ nổ ra xung đột. Ảnh: Getty Images.

Trả lời Economist, Yulia, 26 tuổi, cư dân thành phố Kharkiv tại miền Đông Ukraine, có chung quan điểm.

“Đương nhiên tôi có nghi ngờ, nhưng tôi chắc chắn 80% là Nga sẽ không tấn công Ukraine”, cô nói. “Tôi trấn an bạn bè và khuyên họ suy nghĩ tích cực. Tổng thống nói: Đừng hoảng sợ. Tại sao phải lan truyền các tin đồn như vậy?”.

Tuy vậy, điều này không có nghĩa là người Ukraine không chuẩn bị cho chiến tranh. Đằng sau sự bình tĩnh bên ngoài, nhiều người Ukraine đang lên kế hoạch đề phòng tình huống khẩn cấp xảy ra.

Tại thủ đô Kiev, khó có thể mua được một máy phát điện vào thời điểm này. Các hầm rượu, nhà ga tàu điện ngầm và cả các câu lạc bộ đã được huy động để trở thành hầm tránh bom nếu Không quân Nga tấn công.

Hôm 12/2, hàng nghìn người Ukraine tập trung tại thủ đô Kiev để diễu hành và bày tỏ tình đoàn kết. Người biểu tình mang theo cờ, biểu ngữ và hát quốc ca, bất chấp giá lạnh mùa đông.

“Ông Putin sẽ phạm sai lầm lớn nếu nghĩ rằng ông ta có thể hủy diệt Ukraine”, ông Andriy Tyshko, người dân Kiev, nói khi dắt theo con gái tham gia tuần hành.

Tuy vậy, con số hàng nghìn người tham gia diễu hành không phải là một con số quá cao, nếu xét tới việc Kiev đã quen với các cuộc biểu tình quy mô lớn - như các cuộc biểu tình dẫn tới việc lật đổ chính phủ năm 2014.

“Chúng tôi biết ông Putin có thể làm những điều khủng khiếp. Tuy vậy, kể cả ông ấy cũng không đủ mất trí để ném bom Kiev”, bà Iryna Kuprienko, một người dạo bộ gần đó, cho biết bản thân không thể hiểu nổi sự ồn ào này.

“Đúng, chúng tôi sợ hãi. Đúng, chúng tôi bị mắc kẹt ở vị trí địa lý này. Chúng tôi có nước Nga to lớn và đáng gờm ở bên cạnh”, Yulia, cư dân Kharkiv, chia sẻ. “Nhưng đây là cuộc sống".

Việt Hà

Theo Guardian, Economist