Nguy cơ cháy nổ khi tàu biển chở ô tô điện

Nguy cơ từ ô tô điện?

Cuối tháng 7 vừa qua, tàu hàng mang tên Fremantle Highway đã bốc cháy ngùn ngụt ở vùng biển ngoài khơi Hà Lan.

Phát ngôn viên công ty cho thuê Fremantle Highway là “K” Line cho biết, tàu thuộc sở hữu của Công ty Shoei Kisen (Nhật Bản). Khi vụ cháy xảy ra, tàu chở 3.783 ô tô, bao gồm 498 xe điện; 1.600 tấn dầu nhiên liệu nặng và 200 tấn dầu diesel.

Hãng tin Hà Lan RTL đã đăng tải đoạn ghi âm trong đó một nhân viên thuộc lực lượng phản ứng khẩn cấp cho rằng đám cháy bắt nguồn từ pin của một chiếc xe điện.

Tàu chở hàng Fremantle Highway bốc cháy ngoài khơi Hà Lan ngày 26/7. Ảnh: Reuters.

Chi tiết này thu hút sự quan tâm của các nhà quản lý và chuyên gia vì nhiều quan chức thuộc lực lượng phản ứng khẩn cấp, chuyên gia bảo hiểm và lĩnh vực vận tải đường biển lo ngại nguy cơ xảy ra cháy khó kiểm soát trên tàu khi vận chuyển ô tô điện.

Trong đó, ông Nathan Habers, phát ngôn viên Hiệp hội Các chủ sở hữu tàu Hoàng gia Hà Lan cho rằng, vụ cháy tàu Fremantle Highway một lần nữa làm dấy lên quan ngại về điểm mù khi vận chuyển ô tô điện chạy bằng pin. Đám cháy pin xe điện không thể dập tắt bằng nước hay bằng phương pháp cách ly oxy với chất cháy.

Theo hãng tin Reuters, một trong những nguyên nhân khiến đám cháy pin lithium-ion trong xe điện hết sức nguy hiểm là do quá trình thermal runaway (thoát nhiệt). Đây là hiện tượng tế bào lithium-ion rơi vào trạng thái không thể kiểm soát, tự đốt nóng và rất khó để dừng lại khi đã bắt đầu.

Khi nhiệt độ tăng cao nhanh chóng, đám cháy ô tô điện có thể tỏa ra nhiệt lượng cao gấp đôi đám cháy thông thường, rất khó dập tắt và có thể tự bùng cháy trở lại.

Trong khi đó, theo ông Douglas Dillon, Giám đốc điều hành Hiệp hội An toàn hàng hải các bang Delaware, Pennsylvania và New Jersey tại Mỹ cho rằng, các hệ thống chữa cháy trên tàu chở hàng cỡ lớn hiện nay không được thiết kế để dập tắt những đám cháy với sức nóng như cháy nổ pin xe điện.

Theo hãng tin Reuters, rủi ro cháy nổ còn gia tăng do các công ty vận tải đường biển thường cố nhồi nhét số lượng lớn ô tô trên tàu. Những tàu chở ô tô như tàu Fremantle Highway được ví như gara đỗ xe nổi, chứa tới hàng nghìn ô tô. Nhưng không như ở các bãi đỗ xe, không gian trên tàu giới hạn nên ô tô thường được xếp rất gần nhau.

Theo ông Dillon, lính cứu hỏa thường dập tắt đám cháy xe điện trên đường bằng cách sơ tán khu vực xung quanh phương tiện đang cháy và bơm ngập nước vào bên dưới. Tuy nhiên, phương pháp này rất khó thực hiện trên tàu chở ô tô trên biển.

Lính cứu hỏa dù đã mặc trang phục bảo hộ vẫn gần như không thể tiếp cận khu vực xảy ra cháy trên tàu. Ngoài ra, không gian ken đặc ô tô trên tàu cũng làm tăng nguy cơ lính cứu hỏa bị mắc kẹt.

Ông John Frazee, Giám đốc điều hành hãng môi giới bảo hiểm Marsh cho biết, tàu hỏa và xe tải cũng được sử dụng để vận chuyển xe điện nhưng cách thức dập tắt đám cháy trên hai loại phương tiện này dễ hơn. Lực lượng phản ứng nhanh có thể tháo rời toa tàu hoặc kéo xe tải tới lề đường.

Theo báo cáo của hãng bảo hiểm Allianz Global Corporate & Specialty, năm 2022 đã xảy ra 209 vụ cháy tàu chở hàng trên thế giới, tăng 17% so với năm 2021, đồng thời đây là con số cao nhất trong một thập kỷ. Trong số đó, 13 trường hợp xảy ra trên tàu chở ô tô, nhưng hiện chưa rõ số vụ cụ thể liên quan đến xe điện.

Còn theo báo cáo vào tháng 3 của cơ quan An toàn hàng hải châu Âu, loại hàng hóa chính được xác minh liên quan tới nhiều vụ cháy tàu chở hàng là mặt hàng chứa pin lithium-ion.

Khoảng đầu năm nay, công ty vận tải biển Havila Krystruten của Na Uy tuyên bố sẽ không nhận vận chuyển ô tô điện, dù là xe hybrid hay xe thuần điện, do lo ngại vấn đề an toàn.

Chưa sẵn sàng ứng phó

Hãng tin Reuters dẫn lời một số chuyên gia trong lĩnh vực vận tải biển và bảo hiểm cho rằng các công ty vận tải biển vẫn chưa chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó trước nguy cơ xảy ra cháy nổ pin lithium-ion sử dụng trong xe điện.

Theo ông Frazee, thiệt hại trong các vụ cháy tàu chở hàng thời gian gần đây sẽ khiến chi phí bảo hiểm vận chuyển hàng hóa của các hãng sản xuất ô tô tăng cao. Ngoài ra, nếu xảy ra cháy nổ, các chủ tàu cũng bị thiệt hại nhiều.

Do đó, các bên liên quan đang thúc đẩy tăng cường hệ thống an toàn trên tàu. Đã có nhiều giải pháp đang được thảo luận như phát triển hóa chất dập lửa mới, chăn chữa cháy xe điện chuyên dụng, vòi cứu hỏa có thể tiếp cận pin xe điện, biện pháp tách biệt xe điện ở khoảng cách an toàn trên tàu…

Cận cảnh vụ cháy tàu chở xe điện.

Chia sẻ với hãng tin Reuters, một phát ngôn viên Tổ chức Hàng hải quốc tế cho biết, cơ quan này dự kiến sẽ cân nhắc các biện pháp mới áp dụng với tàu hàng chở xe điện từ năm tới. Những biện pháp trên có thể bao gồm quy định về các loại bình chữa cháy bằng nước, giới hạn mức sạc pin ô tô chở trên tàu chở hàng.

Ông Habers cho biết thêm, Hiệp hội Các chủ sở hữu tàu Hoàng gia Hà Lan đang cân nhắc siết chặt quy định liên quan đến vận chuyển ô tô, đặc biệt là xe điện, bằng đường biển.

“Đã có nhiều cuộc thảo luận về việc cần phải siết chặt quy định an toàn trong vận chuyển xe điện nhưng vụ việc mới nhất cho thấy chúng ta cần đẩy nhanh tốc độ ban hành quy định mới hơn nữa, đặc biệt khi số lượng xe điện được dự báo sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới”, ông Habers nói.

Theo trang web EV-Volumes.com, tỷ lệ xe điện trong số lượng ô tô bán ra trên toàn cầu vào năm ngoái đã tăng lên 9,5% trong tổng số 81 triệu phương tiện.

Trung Quốc và châu Âu là những quốc gia/khu vực đi đầu trong thúc đẩy các hãng ô tô chuyển sang sản xuất xe điện. Trong khi đó, tại Mỹ, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã đề xuất quy định để đạt được mục tiêu 2/3 xe mới bán ra tại thị trường này là xe điện vào năm 2032.

Trang Trần