Nguy cơ sức khỏe khi mở điều hòa ô tô để ngủ

Sáng 2/6, ba bố con trong một gia đình ở An Lão, Hải Phòng bị phát hiện trong tình trạng hôn mê, do nằm ngủ trong ô tô bật điều hòa.

Ảnh minh họa.

Chiếc xe nổ máy trong gara của gia đình. Dù được đưa đi cấp cứu, nhưng con gái 20 tuổi của gia đình đã tử vong. Người chồng và bé gái 15 tuổi được chuyển lên bệnh viện tuyến trung ương tiếp tục cấp cứu, điều trị.

Hiện nay, nhiều tài xế tranh thủ ngủ giấc ngắn trong ôtô mà không biết điều đó vô cùng nguy hiểm, bởi có thể tử vong vì ngộ độc khí carbon monoxide (CO) tích tụ trong xe. Vì sao lái xe cả ngày không sao, nhưng ngủ trong ô tô chỉ vài giờ cũng có thể tử vong?

PGS.TS Trần Hồng Côn, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Công nghệ hóa học, khoa Hóa học, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, nhận định cả 3 bệnh nhân đều bị ngạt khí thải ôtô dẫn đến 2 người nguy kịch và một người tử vong.

Theo đó, ở trường hợp này, trong khi đốt động cơ, ôtô nhanh chóng đốt cháy oxy, đồng thời thải CO2 ra gara. Ở một mức độ nhất định, trong gara chỉ còn khí thải của xe gồm khí CO2 và CO nhưng xe tiếp tục lấy không khí bên ngoài để vận hành, không khí trong ôtô vì thế toàn là khí thải xe, khiến người bên trong nằm ngủ bị ngạt.

PGS.TS Trần Hồng Côn cho biết, CO và CO2 là hai loại khí rất hay gây ngộ độc. Khi bị ngạt khí, cơ thể người không có phản xạ, không có cảm giác đau đớn hay kích thích ở phổi hay hệ thần kinh. Nạn nhân sẽ nhanh chóng mất ý thức, chìm vào hôn mê và tử vong.

Còn theo bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương, ô tô nổ máy ở môi trường tương đối kín, không gian nhỏ sẽ đốt nhiên liệu dần tiêu thụ cạn oxy trong không khí.

Trong điều kiện thiếu oxy, nhiên liệu đốt không hoàn toàn sẽ sinh ra khí carbon monoxide (CO). Đây là loại khí không màu, không mùi, giải phóng khi đốt cháy nhiên liệu, như than đá, gỗ, than củi, dầu nhiên liệu... CO gây độc rất nặng, có thể tử vong cho con người khi hít phải.

Bác sĩ của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho rằng, khi đóng cửa bật điều hòa khi xe chạy trên đường hoặc ở không gian rộng lớn không nguy hiểm, vì nhiên liệu cháy hoàn toàn tạo ra CO2 phân tán nhanh chóng ở ngoài trời nhưng trường hợp bị giới hạn trong không gian nhỏ, kín, thì nhiên liệu cháy không hoàn toàn sinh ra khí CO là khí rất độc, gây nguy hiểm.

Phân tích cụ thể hơn, bác sĩ Cấp cho biết khi xe nổ máy, ô tô sẽ tiêu thụ oxy, thải ra CO2 và nước. Nhưng trong điều kiện thiếu oxy sẽ sinh ra khí CO.

Nếu chúng ta hít phải khí này, sẽ gây ra tình trạng ngộ độc CO do CO gắn tương đối bền với huyết sắc tố trong hồng cầu, khiến huyết sắc tố không thể gắn oxy được nữa. Vì thế, dòng máu không vận chuyển được oxy đến các cơ quan trong cơ thể gây ngộ độc.

Khi ấy, dù vẫn hít thở bình thường nhưng vì máu không vận chuyển oxy nữa nên tất cả cơ quan, bộ phận trong cơ thể đều thiếu oxy. Cơ quan bị tác động đầu tiên là não, với triệu chứng nhức đầu, choáng váng, mất cảm giác, hôn mê co giật và diễn tiến đến tử vong rất nhanh chóng.

Do người bệnh bị mất ý thức, hôn mê tương đối nhanh nên không cảm nhận được cảm giác ngạt và không tự dậy để mở cửa hay tắt máy xe.

Nếu bật điều hòa xe liên tục thì điều hòa sẽ nhanh chóng tiêu thụ hết điện trong ắc quy, vậy nên để sử dụng được điều hòa lâu, các chủ xe thường phải mở máy chạy cầm chừng, và nếu thực hiện thao tác này ở không gian hẹp, không thoáng gió thì sẽ cực kỳ nguy hiểm do động cơ xe sinh ra khí CO như trên đã nêu.

Ngay cả trong trường hợp không nổ máy xe mà ngủ trong xe đóng kín các cửa khi xe không di chuyển cũng rất nguy hiểm vì không gian trong cabin xe khá nhỏ, chúng ta hít thở một lúc lâu sẽ tiêu thụ cạn oxy và sản sinh quá nhiều khí CO2 trong xe, dẫn đến ngạt thở.

Thông thường, trong khí trời, nồng độ oxy là 21% và CO2 khoảng dưới 0,04%. Nếu nồng độ O2 trong cabin xe giảm xuống dưới 11% hoặc CO2 tăng cao trên 1,5% thì người ở bên trong sẽ bị mất ý thức, hôn mê và không tự thức tỉnh dậy được để mở cửa, người ngủ trong thời gian dài có thể lịm dần và tử vong ngay sau đó.

Bác sĩ Cấp khuyến cáo nếu không có lựa chọn nào khác ngoài việc ngủ trong ô tô, để đảm bảo an toàn, cần chọn nơi thông thoáng và râm mát để đỗ xe.

Mở hé cửa sổ hoặc sử dụng cửa sổ trời nếu ô tô của bạn có. Nếu đỗ xe nơi môi trường kín, nhỏ, không thoáng gió thì tuyệt đối không được nổ máy xe lâu.

Bên cạnh những tình huống lái xe ngủ quên trên xe gây tử vong, thì việc trẻ em bị bỏ quên trong xe một mình dẫn tới tử vong cũng không phải hiếm. Trước đó, trên thế giới và Việt Nam chúng ta cũng từng xảy ra nhiều trường hợp tử vong tương tự.

Đa số trường hợp trẻ nhỏ bị bỏ quên trên ô tô đều trong tình trạng xe tắt máy và đóng kín cửa. Lúc này, trẻ em phải đối mặt với rất nhiều nguy hiểm như:

Xe kín, thiếu oxy để thở. Lượng oxy ngày càng giảm trong khi carbon monoxide tăng sẽ dần dẫn đến ngạt thở, là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong.

Cơ thể bị mất nước dần. Nỗi sợ tâm lý sẽ khiến tình hình càng trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu ô tô đỗ dưới trời nắng, có nguy cơ cao gây ra sốc nhiệt, đột quỵ...

Các chuyên gia cảnh báo: Đối với các gia đình có trẻ em, cần tuyệt đối chú ý khi đi ô tô, kiểm tra kỹ càng để tránh xảy ra trường hợp đáng tiếc, bỏ quên con nhỏ trên xe.

D.Ngân