Nhận tiền hỗ trợ có phải chịu thuế thu nhập cá nhân?

Công nhân PouYuen Việt Nam bị mất việc vẫn phải khấu trừ thuế TNCN. Ảnh minh họa

Trước sự việc này, nhiều người thắc mắc, tiền hỗ trợ khi chấm dứt hợp đồng lao động có tính thuế TNCN?

“Được đồng nào quý đồng ấy”

Công ty TNHH PouYuen Việt Nam mới đây thông báo chấm dứt hợp đồng lao động với hơn 2.300 công nhân, mỗi công nhân được hỗ trợ 0,8 tháng lương cho mỗi năm làm việc, tổng tiền chi trả là 275 tỷ đồng. Đáng chú ý, trên tổng số tiền hỗ trợ của công nhân, công ty này đã khấu trừ 10% thuế TNCN. Sự việc này khiến hàng nghìn công nhân phản ứng. Đã có nhiều ý kiến được đưa ra, phần lớn bày tỏ mong muốn người lao động bị nghỉ việc phải được hỗ trợ tốt nhất có thể để họ mau chóng ổn định cuộc sống.

Theo ý kiến của những công nhân bị mất việc thì họ đang đối mặt với nhiều xáo trộn trong cuộc sống, giờ họ có thêm được đồng nào mừng đồng ấy. Bởi thế, trong hoàn cảnh này bị trừ thuế TNCN là không hợp lý, thậm chí là thiếu nhân văn.

“Thu thuế của người công nhân bị mất việc thật không đáng, được biết mức này bằng với mức thuế trúng xổ số. Theo tôi thì nên xem xét lại bởi hầu hết đây là người có thu nhập thấp”, một công nhân chia sẻ.

Được biết, đây không phải lần đầu Công ty PouYuen áp dụng khấu trừ thuế TNCN của công nhân nghỉ việc. Gần 3 năm trước, công ty này cho nhiều công nhân ngừng việc vì ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và cũng đã áp dụng việc thu thuế như trên.

Liên quan đến việc khấu trừ thuế này, nhiều cơ quan chức năng của TPHCM cũng đã có kiến nghị với Cục Thuế TPHCM và Tổng cục Thuế cân nhắc, xem xét. Năm 2022, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đã kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế xem xét việc không thu thuế TNCN 10% này.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Cục trưởng Cục Thuế TPHCM cho biết, cơ quan thuế đang tiến hành rà soát, kiểm tra việc tính thuế TNCN đối với số tiền mà Công ty PouYuen trợ cấp cho công nhân bị chấm dứt hợp đồng lao động. Các khoản chi theo quy định của Bộ luật Lao động và Luật Bảo hiểm xã hội không tính vào thu nhập chịu thuế. Riêng khoản chi vượt cao hơn quy định của Bộ luật Lao động và Luật Bảo hiểm xã hội thì mới được tính vào thu nhập chịu thuế TNCN.

Luật sư Lê Bá Thường, Đoàn Luật sư TPHCM cho biết, theo quy định của pháp luật về thuế TNCN hiện hành, các tổ chức, cá nhân trả tiền công, tiền thù lao, tiền chi khác cho cá nhân cư trú không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng có tổng mức trả thu nhập từ 2.000.000 đồng/lần trở lên thì phải khấu trừ thuế theo mức 10% trên thu nhập trước khi trả cho cá nhân.

Nhưng nếu cá nhân chỉ có duy nhất thu nhập thuộc đối tượng phải khấu trừ thuế theo tỷ lệ nêu trên nhưng ước tính tổng mức thu nhập chịu thuế của cá nhân sau khi trừ gia cảnh chưa đến mức phải nộp thuế thì cá nhân có thu nhập làm cam kết gửi tổ chức trả thu nhập để tổ chức trả thu nhập làm căn cứ tạm thời chưa khấu trừ thuế TNCN.

Từ căn cứ trên, theo luật sư Thường, nếu NLĐ nhận được khoản trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc theo đúng mức quy định của Luật Bảo hiểm xã hội và Bộ luật Lao động thì không tính vào thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền công. Mà khoản trợ cấp thôi việc đúng theo Bộ luật Lao động là người lao động phải làm việc thường xuyên từ đủ 12 tháng trở lên và chấm dứt hợp đồng lao động trong các trường hợp sau: Hết hạn hợp đồng lao động; Hoàn thành các công việc trong hợp đồng lao động; Hai bên cùng nhau đồng ý chấm dứt hợp đồng lao động.

Thủ tục hoàn thuế thế nào?

Với trường hợp lao động phải khấu trừ 10% trên tổng số tiền hỗ trợ nghỉ việc tại Công ty PouYuen, sau này công ty có trách nhiệm cấp chứng từ khấu trừ thuế TNCN cho người lao động. Cuối năm, khi làm thủ tục khai quyết toán thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần trên toàn bộ thu nhập chịu thuế trong năm cùng thủ tục giảm trừ gia cảnh, nếu số thuế TNCN nộp thừa, công nhân sẽ được hoàn trả.

Luật sư Thường cho biết, thủ tục để người lao động thực hiện hoàn thuế có 2 trường hợp. Đối với trường hợp cá nhân ủy quyền quyết toán cho tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trả thu nhập thì đầu tiên, các tổ chức, doanh nghiệp chuẩn bị đầy đủ hồ sơ hoàn thuế. Trong trường hợp này, người đại diện hợp pháp của tổ chức, doanh nghiệp trả thu nhập cho cá nhân phải ký cam kết chịu trách nhiệm tại bản chụp đó. Giấy ủy quyền quyết toán thuế của người yêu cầu hoàn thuế. Sau đó nộp hồ sơ hoàn thuế cá nhân trực tiếp đến cơ quan thuế quản lý.

Trường hợp cá nhân tự quyết toán với cơ quan thuế, cá nhân nhận thu nhập trực tiếp từ quyết toán thuế với cơ quan thuế, nếu có số thuế nộp thừa thì cá nhân không phải nộp hồ sơ hoàn thuế mà chỉ cần ghi số thuế đề nghị hoàn vào chỉ tiêu... Cá nhân có thể đến nộp trực tiếp hoặc nộp tờ khai quyết toán online qua mạng.

Nơi nộp hồ sơ quyết toán của cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công như sau: Cá nhân có trực tiếp khai thuế trong năm thì nơi nộp hồ sơ quyết toán thuế là cơ quan thuế, nơi cá nhân đã nộp hồ sơ khai thuế trong năm. Cá nhân được tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân tại các tổ chức, doanh nghiệp trả thu nhập nào thì nộp hồ sơ quyết toán thuế tại cơ quan thuế quản lý trực tiếp của tổ chức, doanh nghiệp trả thu nhập đó. Trường hợp cá nhân thay đổi nơi làm việc thì nộp hồ sơ quyết toán thuế tại cơ quan thuế quản lý tổ chức trả thu nhập cuối cùng.

Phạm Hiền