Nhật Bản quan ngại về Viện Khổng tử do Trung Quốc hậu thuẫn

Khuôn viên Đại học Waseda là nơi đặt trụ sở của một trong 14 Viện Khổng Tử ở Nhật Bản. Ảnh: Nikkei

Bài liên quan

Thời Báo Hoàn Cầu cảnh báo Nhật Bản về các hoạt động của tàu chiến Trung Quốc

Nhật Bản không thể hủy Olympic Tokyo, quyết định nằm trong tay IOC

Nhật Bản gia hạn phong tỏa chỉ một tháng trước Thế vận hội Tokyo

Bộ giáo dục Nhật Bản sẽ yêu cầu các trường đại học chủ trì các viện cung cấp thông tin như kinh phí, số lượng sinh viên tham gia và liệu nó có can thiệp vào nghiên cứu của trường đại học hay không. Danh sách các yêu cầu sẽ được chính thức hóa vào cuối năm nay.

Bên cạnh lo ngại về sự lan truyền của các tuyên truyền của chính phủ, Tokyo cũng cảnh giác rằng các công nghệ sẽ bị rò rỉ cho phía Trung Quốc thông qua các trao đổi cá nhân. Động thái này diễn ra sau những nỗ lực của Hoa Kỳ và Châu Âu nhằm điều chỉnh hoạt động của các Viện Khổng tử ở quốc gia của họ.

“Ngày càng có nhiều nỗ lực nhằm tìm kiếm thêm thông tin hoặc bãi bỏ các học viện ở các quốc gia chia sẻ các giá trị chung, chẳng hạn như Hoa Kỳ và Châu Âu”, Bộ trưởng Giáo dục Koichi Hagiuda nói và cho biết thêm "Tôi kêu gọi công bố thông tin để nâng cao tính minh bạch liên quan đến quản lý tổ chức và các dự án nghiên cứu".

Trung Quốc bắt đầu thành lập các Viện Khổng Tử vào năm 2004 trên toàn cầu để mở rộng phạm vi quyền lực mềm của mình bằng cách truyền bá văn hóa và ngôn ngữ của mình. Tại Nhật Bản, 14 trường đại học tư thục bao gồm Đại học Waseda và Đại học Ritsumeikan đều có Viện Khổng Tử trong khuôn viên trường.

Vì nó không cung cấp bằng cấp, tổ chức không cần phải tìm kiếm sự chấp thuận hoặc đăng ký với chính phủ. Việc mở một Viện trong khuôn viên trường cũng đơn giản như cung cấp một lớp học cho công chúng tại một trường đại học, khiến chính phủ khó theo dõi hoạt động của họ.

Haruko Arimura, cựu Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, đã chỉ ra tại một cuộc họp của ủy ban thượng viện vào tháng 5 rằng Viện Khổng Tử "được các quốc gia khác công nhận là mối đe dọa an ninh". Ông Arimura sau đó đề nghị các bộ, ngành liên quan hợp tác để giám sát tổ chức này.

Một quan chức tại một trường đại học tư ở Tokyo nói rằng trường này đã được Trung Quốc đề nghị thành lập một viện, nhưng đã từ chối. Từ góc độ hành chính, có những lợi thế khi có các Viện Khổng Tử trong khuôn viên trường vì nó thường thiết lập một nguồn sinh viên từ các trường cao đẳng đối tác ở Trung Quốc.

Nhưng quan chức này nói thêm, "Nếu chúng tôi nghiên cứu về Đài Loan, Hồng Kông và Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương, chúng tôi có thể bị can thiệp". Quan chức này cho biết trường đại học của ông đã tính đến khả năng nguồn tài trợ từ Trung Quốc có thể dừng lại nếu nước này thiết lập các chương trình trao đổi với các trường Đài Loan.

Hoa Kỳ đã bắt đầu đàn áp các Viện như vậy. Thượng viện nước này vào tháng 3 đã thông qua đạo luật thắt chặt giám sát tổ chức. Dự luật sẽ cắt quỹ liên bang cho các trường đại học và cao đẳng có Viện Khổng Tử không tuân thủ các quy tắc và quy định giám sát mới.

Số lượng viện Khổng Tử trong các cơ sở của Mỹ đã giảm từ hơn 100 vào năm 2017 xuống còn 47 vào tháng 5 năm 2021.

Quang Anh