Nhiều loài thực vật sẽ tuyệt chủng do El Nino| Nhìn ra Thế giới| 15/10/2023
Do ảnh hưởng của hình thái thời tiết El Ninõ và biến đổi khí hậu, những hình thái thời tiết cực đoan như nhiệt độ trung bình toàn cầu nhiều tháng qua đã phá kỷ lục, mùa mưa năm nay đến muộn hơn và lượng mưa cũng thấp hơn, đã ảnh hưởng tới nghiêm trọng tới hệ sinh thái và đặc biệt là tới mùa màng khiến giá lương thực tăng cao.
El Nino có thể khiến sản lượng lúa gạo năm 2023 của Indonesia giảm 1,2 triệu tấn. Tổng thống nước này, ông Joko Widodo, cho biết sản lượng lúa gạo thu hoạch trong 6 tháng cuối năm 2023 không đủ để đáp ứng nhu cầu trong nước. Việc nhập khẩu 1,5 triệu tấn gạo của Indonesia xuất phát từ việc sản xuất nông nghiệp trong nước bị ảnh hưởng nặng nề bởi hiện tượng El Nino, cũng như việc chính phủ cần thêm gạo để bình ổn giá của mặt hàng này, vốn đang tăng mạnh trong thời gian vừa qua.
Còn tại Thái Lan sản lượng gạo của nước này dự kiến sẽ giảm hơn 3% xuống còn 25,8 triệu tấn trong mùa thu hoạch 2023-2024. Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan cho biết hiện tượng El Nino có thể khiến diện tích trồng lúa tại nước này trong mùa vụ 2023-2024 giảm khoảng 1% xuống còn khoảng 10 triệu ha.
"Năm nay, mực nước đã giảm mạnh. Nhưng sang năm tình hình hạn hán sẽ còn nghiêm trọng hơn ảnh hưởng tới diện tích trồng lúa và sản lượng lúa. Điều này rất đáng lo ngại.", chuyên gia nông nghiệp tại Viện nghiên cứu phát triển Thái Lan, ông Nipon nói.
Thị trường gạo đã trải qua nhiều tuần hỗn loạn sau khi Ấn Độ tăng cường hạn chế xuất khẩu vào cuối tháng 7 vừa qua. Động thái này khiến các chính phủ từ châu Á đến châu Phi lo lắng, dẫn đến sự hình thành của một loạt các thỏa thuận cung cấp lương thực và đàm phán ngoại giao liên quan cũng như thúc đẩy hoạt động tích trữ. Giá gạo tăng cũng dẫn tới cảnh báo về lạm phát ở Philippines và Indonesia.
Những lo lắng về thời tiết đang lan rộng khắp thị trường gạo là dấu hiệu đầu tiên cho thấy mối lo ngại thực sự về tác động của El Ninõ. Hình thái thời tiết này thường kéo theo tình trạng nóng hơn và khô hơn trên khắp châu Á, ảnh hưởng tới mùa màng. Trong khi đó, thực tế đã chứng minh bất kỳ sự suy yếu nào về sản lượng lúa gạo cũng có thể dẫn tới việc thắt chặt nguồn cung toàn cầu, tạo cơ sở thúc đẩy một đợt tăng giá mới. Các chuyên gia nhận định, giá gạo tăng cao sẽ góp phần gây ra lạm phát lương thực. Những hộ gia đình nghèo tại các thị trường mới nổi dễ bị tổn thương hơn trước những cú sốc giá lương thực như vậy, do tỷ trọng thực phẩm lớn hơn trong giỏ hàng tiêu dùng.
Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh báo cáo này rất đáng lo ngại khi hàng triệu loài thực vật có hoa được ghi nhận trên Trái đất có thể sẽ biến mất trong một tương lai không xa. Trong số các loài có nguy cơ biến mất cao nhất là hoa lan, cũng như các giống dứa khác nhau. Nếu như tình trạng này xảy ra sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới nghiên cứu y học. Cụ thể, các chuyên gia cho biết 77% thực vật, thuộc gần 19.000 loài nấm và loài cây mới được phát hiện kể từ năm 2020 đang bị đe dọa. Tiến sĩ Matilda Brown, người làm việc trong lĩnh vực bảo tồn tại Vườn Bách thảo Hoàng gia, Kew khẳng định rằng thực vật có mối liên hệ với mọi khía cạnh của con người. Và con người ngày càng bị ảnh hưởng bởi sự mất đa dạng sinh học và rộng hơn là do biến đổi khí hậu.
Tiến sĩ Brown, chuyên gia bảo tôn Vườn Bách thảo Kew chia sẻ: “Khi chúng tôi nhận ra rằng chín trong số mười loại thuốc có nguồn gốc từ thực vật, chúng tôi hiểu rằng chúng tôi có nguy cơ mất đi 50% tổng số phương pháp điều trị. Loài thực vật có nguy cơ tuyệt chủng có thể là một loại thuốc chống lại bệnh ung thư hoặc giải pháp cho nạn đói trên thế giới."
Phân tích dữ liệu cũng cho thấy có khoảng 2,5 triệu loài nấm trên thế giới. Trong số đó, 90% vẫn chưa được khám phá. Ngoài ra, khoảng 100.000 loài thực vật mới được các nhà thực vật học phát hiện vẫn chưa được phân loại chính thức. Theo nhóm nghiên cứu tại Vườn Bách thảo Hoàng gia ở Kew, những loài thực vật này luôn được coi là bị đe dọa tuyệt chủng.
Các chuyên gia tại Đại học Chapingo, ở phía Đông Bắc của Thành phố Mexico, đã tiết lộ những tiến bộ trong việc phát triển hạt giống trồng trọt sẽ giúp Mexico giảm nhập khẩu ngô từ Mỹ, đối tác thương mại hàng đầu của nước này, và góp phần đẩy mạnh kế hoạch hạn chế sử dụng giống biến đổi gen ( GM) .
Ông Romel Olivares, Điều phối viên dự án ngô vàng tại Đại học Capingo chia sẻ: “Chúng tôi sẽ không phải phụ thuộc vào người khác. Chúng tôi phải nhập khẩu không phải 1% hay 2%, mà là 40% sản lượng thì chúng tôi khó có thể chủ động, điều này dẫn đến việc tôi phải nhượng bộ trước một số áp lực”
Các nhà nghiên cứu cho biết những cây ngô cao 3 mét trên một cánh đồng rộng lớn của Chapingo, là những tín hiệu đáng mừng ban đầu về một giải pháp thay thế tiềm năng trong tương lai cho các nhà sản xuất thực phẩm như Kellogg và thương hiệu Maseca của Mexico. Họ cho biết các cánh đồng được trồng vào tháng 5 đang tạo ra các dòng hạt giống lai mới để thử nghiệm vào năm 2024 và đưa ra trồng vào năm 2025.
“Chúng tôi đang tạo ra nguồn biến thể di truyền mới với tầm nhìn dài hạn này và với tư duy khác về nguyên mẫu thực vật. Tôi nghĩ cây ngô này tốt, bởi nó có hai bắp ngô, tốt hơn cây cho một bắp. Ở đây còn có những cây cho ba, đôi khi, thậm chí bốn bắp ngô.”, Giám đốc dự án sản xuất hạt ngô tại Đại học Capingo, Claudio Carballo nói.
Mục tiêu của Dự án là trong vòng hai năm sẽ tạo ra đủ hạt giống ngô không biến đổi gen có thể trồng được ở Mexico để thay thế khoảng 6 triệu trong số 18 triệu tấn ngô mà nước này nhập khẩu từ Mỹ hàng năm, phần lớn trong số đó là ngô vàng biến đổi gen. Chính phủ Mexico muốn cấm ngô biến đổi gen làm thực phẩm cho con người, bao gồm cả loại lương thực quốc gia, hay nguyên liệu làm bánh tortilla, vì lo ngại về tác động sức khỏe của nó. Hiện tại, nước này vẫn cho phép ngô biến đổi gen làm thức ăn chăn nuôi và sử dụng công nghiệp trong một số thực phẩm chế biến và mỹ phẩm.
Than sinh học có thể là giải pháp để hạn chế lượng khí thải carbon và cải thiện chất lượng đất không? Đó là điều mà một trung tâm nghiên cứu có trụ sở tại UAE hiện đang tiến hành các thử nghiệm.
Than sinh học được sản xuất thông qua một quá trình gọi là nhiệt phân. Chất thải nông nghiệp và lâm nghiệp như các loại cây được phơi khô sau khi thu hoạch quả. Thân cây chà là được đốt trong môi trường có lượng oxy thấp và nhiệt độ cao. Kết quả là tạo ra một chất giống than củi hay còn được goi là than sinh học. Các nhà khoa học của trung tâm nông nghiệp sinh học quốc tế ICBA của Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất UAE cho rằng có thể dùng để lưu trữ cacbon trong lòng đất và cải thiện chất lượng đất trồng.
Trung tâm nông nghiệp sinh học quốc tế, ICBA, đơn vị đã hoạt động trong lĩnh vực này suốt 10 năm qua cho biết, một tấn than sinh học đưa vào đất có thể lưu giữ từ 0,5 tấn đến 2 tấn carbon dioxide trong lòng đất. Những nghiên cứu về than sinh học hiện vẫn tiếp tục được ICBA hoàn thiện để có thể áp dụng và thực tiễn.
Expo Doha 2023 là triển lãm Làm vườn quốc tế hạng A1 lần đầu tiên được tổ chức ở Trung Đông và Bắc Phi đã thu hút hơn 3 triệu du khách tới tham quan và giới thiệu những sản phẩm nông nghiệp thân thiện với môi trường. Với chủ đề “Sa mạc xanh, môi trường tốt hơn”, triển lãm nhằm mục đích truyền cảm hứng cho cộng đồng quốc tế hướng tới các giải pháp sáng tạo nhằm giảm thiểu tình trạng sa mạc hóa, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và thực hiện các hành động chủ động để giải quyết các vấn đề sinh thái và môi trường nổi bật.
Triển lãm gồm bốn chủ đề chính: Nông nghiệp hiện đại, Công nghệ và Đổi mới, Nhận thức về Môi trường, Tính bền vững. Trải rộng trên diện tích 1,7 triệu mét vuông, sự kiện diễn ra tại Công viên Al Bidda tuyệt đẹp, một trong những công viên lớn nhất ở Doha, bên bờ Vịnh Ả Rập.
Những người tham dự triển lãm được tham quan những khu vườn xinh đẹp, chiêm ngưỡng những bông hoa độc đáo và trải nghiệm các nền văn hóa từ khắp nơi trên thế giới. Sự kiện cũng giới thiệu các kỹ thuật và giải pháp tiên tiến để thúc đẩy ngành nông nghiệp và ứng phó với biến đổi khí hậu. Với sự hợp tác giữa Cục Triển lãm Quốc tế và Hiệp hội các nhà sản xuất rau quả quốc tế, Expo Doha 2023 đã thu hút các nhà triển lãm đến từ 80 quốc gia và khu vực trên thế giới. Expo 2023 Doha sẽ kéo dài trong 179 ngày và kết thúc vào ngày 28 tháng 3 năm 2024.
Trước những tác động nghiêm trọng của El Nino và biến đổi khí hậu đối với cây trồng, nhiều nước đưa ra các biện pháp nhằm đảm bảo an ninh lương thực. Chính phủ Thái Lan đã khuyến cáo người dân chỉ trồng một vụ trong năm thay vì hai vụ như thông thường, đồng thời chuyển sang các loại cây trồng cần ít nước hơn. Philippines khuyến khích nông dân trồng các giống cây có khả năng chống nóng, trong khi đó ở Indonesia, nhiều vùng trồng lúa đang chuyển sang đang trồng ngô và cải bắp để đề phòng hạn hán. Nhiều nghiên cứu khoa học cũng được triển khai để tìm ra các giống cây trồng mới thích nghi với sự thay đổi bất thường của khí hậu.