Những minh chứng sinh động cho 45 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Mozambique

Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm Mozambique năm 1980.

Ngày 25/6/2020 là dịp kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Cộng hòa Mozambique và Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, đồng thời cũng là kỷ niệm 45 năm Ngày độc lập của Mozambique.

Nước Cộng hòa Mozambique có diện tích 801 590 km2, dân số 27.909.798 người (theo thống kê năm 2017), thuộc Nam phần châu Phi và hướng ra Ấn Độ Dương. Đất nước Mozambique có thủ đô là Maputo và ngôn ngữ chính thức là tiếng Bồ Đào Nha.

Mozambique là một trong 7 nước thành viên Cộng đồng các nước nói tiếng Bồ Đào Nha (CPLP), đồng thời là thành viên của Khối Thịnh vượng chung (Commonwealth), do đó, cùng với tiếng Bồ Đào Nha, tiếng Anh được dùng làm ngôn ngữ làm việc của đất nước.

Việc thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1975 là sự kết tinh của mối quan hệ hữu nghị lịch sử và tình đoàn kết giữa hai dân tộc Mozambique và Việt Nam khởi nguồn từ giai đoạn hai nước cùng đấu tranh chống ách đô hộ ngoại xâm.

Quan hệ hợp tác song phương đã được thúc đẩy thông qua việc ký Hiệp định Hợp tác Kinh tế, Khoa học và Kỹ thuật năm 1978 cũng như chuyến thăm Việt Nam năm 1984 của Tổng thống đầu tiên của Mozambique độc lập, Ngài Samora Moisés Machel.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm Mozambique năm 2016.

Trong số các chuyến thăm cấp cao tới Việt Nam; có thể kể đến chuyến thăm của nguyên Tổng thống Armando Emilio Guebuza năm 2007, các Thủ tướng Aires Aly 2010, Carlos Agostinho do Rosario 2017 và Tổng Chưởng lý Biatriz da Consolação Mateus Buchili 2017.

Về phía Việt Nam, đó là các đoàn cấp cao của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang năm 2016, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Hữu Thọ và Trương Mỹ Hoa các năm 1978 và 2008, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh 2008, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng 2018 và Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an Tô Lâm 2019.

Song song với việc củng cố quan hệ chính trị, ngoại giao, hợp tác trong nhiều lĩnh vực cũng được thúc đẩy, tiêu biểu như nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản, giáo dục-đào tạo, y tế, viễn thông, an ninh, đồng thời hợp tác kinh tế và doanh nghiệp cũng được khuyến khích phát triển.

Về hợp tác đa phương, hai nước duy trì gặp gỡ thường xuyên bên lề các cuộc họp tại Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế với mục đích chia sẻ thông tin và kinh nghiệm về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Các kỳ họp Ủy ban liên Chính phủ Mozambique - Việt Nam là cơ chế đánh giá việc thực hiện các hoạt động đã thống nhất cũng như xác định các lĩnh vực hợp tác mới.

Với mục đích đó, hiện nay hai bên đang chuẩn bị cho kỳ họp lần 4 Ủy ban liên Chính phủ tại Mozambique, và mong muốn kỳ họp sẽ được tổ chức thành công.

Song song với việc củng cố quan hệ chính trị, ngoại giao, hợp tác trong nhiều lĩnh vực cũng được thúc đẩy, tiêu biểu như nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản...

Nhờ kết quả của các cuộc họp và các thỏa thuận đã ký, hợp tác song phương ngày càng được mở rộng. Hiện nay, hai nước đang nỗ lực phát huy các thành quả hợp tác đạt được trong các lĩnh vực nông nghiệp, bảo vệ đa dạng sinh học, đào tạo, tư pháp, an ninh, thủy sản, hợp tác địa phương đồng thời mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, truyền thông, doanh nghiệp, đầu tư và ngân hàng.

Việc sinh viên Mozambique theo học một số chuyên ngành tại Việt Nam, sinh viên Việt Nam thực tập tiếng Bồ Đào Nha tại Mozambique, hoạt động của doanh nghiệp viễn thông Movitel - liên doanh giữa Viettel và công ty SPI của Mozambique và thành công của dự án nông nghiệp tại tỉnh Zambezia về sản xuất lúa gạo và chuyển giao công nghệ nông nghiệp cho nông dân … là những minh chứng sinh động cho quan hệ hợp tác giữa hai nước trong giai đoạn hiện nay.

Trải qua 45 năm độc lập, bất chấp những thách thức phức tạp phải đối mặt, nhờ những nỗ lực mạnh mẽ và không biết mệt mỏi, người dân Mozambique đã đạt được những thành tựu to lớn trong công cuộc phát triển đất nước, khiến thế giới chú ý và khuyến khích hợp tác với Việt Nam, đưa Việt Nam trở thành một đối tác quan trọng.

Trong số các dự án hợp tác song phương lớn, nổi lên có dự án nông nghiệp Nghiên cứu và Phát triển cây lương thực tại Mozambique giai đoạn 2013-2017, trong đó Việt Nam góp vốn 2 triệu USD. Phía Mozambique mong muốn dự án sẽ tiến tới triển khai giai đoạn hai trong thời gian sớm nhất.

Đại sứ Mozambique tại Việt Nam Leonardo Rosario Manuel Pene.

Mối quan hệ hết sức tốt đẹp giữa hai nước cũng như tiềm năng to lớn của Mozambique, nhất là trong khuôn khổ 4 trụ cột phát triển theo định hướng của chính phủ về nông nghiệp, năng lượng, cơ sở hạ tầng và du lịch, cùng nguồn tài nguyên dồi dào, đặc biệt về năng lượng, đem lại những cơ hội hợp tác quan trọng trên thế giới. Chúng tôi tin rằng Việt Nam có thể trở thành đối tác ưu tiên trong tiến trình phát triển kinh tế xã hội của hai nước.

Bên cạnh các tiềm năng nêu trên, Mozambique còn là nước xuất khẩu hạt điều, đường, hạt mác-ca, gỗ, bông, đá quý cũng như các loại hải sản như tôm, tôm hùm, cua và các loại khác.

Mặt khác, trong tương lai, khi hệ thống quốc tế biến đổi nhanh chóng với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và trước nhu cầu phát triển của chính chúng ta, chúng ta hoàn toàn tin tưởng vào triển vọng hợp tác tốt đẹp giữa Mozambique và Việt Nam.

Nhân dịp kỷ niệm có ý nghĩa này, tôi đánh giá cao những nỗ lực mà chính phủ và nhân dân hai nước đã và đang thực hiện vì sự phát triển của quan hệ giữa hai nước chúng ta.

Tôi kêu gọi các doanh nhân hai nước hãy cùng hợp tác và tạo ra những đóng góp có giá trị nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế giữa hai nước.

Tôi cũng xin gửi lời chúc mừng tới Cộng đồng người Mozambique tại Việt Nam nhân kỷ niệm 45 năm Ngày Độc lập của đất nước chúng ta và cảm ơn các bạn đã đóng góp vào việc thúc đẩy tình hữu nghị giữa hai nước và hai dân tộc.

Vì sự phát triển kinh tế và ổn định xã hội của hai nước và hai dân tộc, hãy tiếp tục đấu tranh!

Leonardo Rosario Manuel Pene