Những người giải mã án ở xứ 'hoa vàng trên cỏ xanh'

Những chiến công này không chỉ góp phần đảm bảo bình yên cuộc sống “xứ sở hoa vàng trên cỏ xanh”, mà còn khẳng định vị thế của đơn vị 10 năm liền (2013-2023) giữ vững danh hiệu Đơn vị Quyết thắng...

Phòng kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Phú Yên trao đổi kinh nghiệm sử dụng thiết bị nghiệp vụ.

1. Quân ít, việc nhiều. Đó là… thực trạng ở Phòng KTHS Công an tỉnh Phú Yên trong nhiều năm qua. Mừng là đến thời điểm này, 100% CBCS đều là đảng viên có trình độ đại học, 70% là giám định viên (GĐV) tư pháp, trong đó có nhiều cán bộ “sỏi” nghề và “giàu” trải nghiệm sau nhiều năm gắn bó đơn vị. Đầu tiên là Thượng tá, Phó trưởng phòng Lương Tấn Nhật với hơn 35 năm trong nghề; kế đến là Thượng tá, Phó trưởng phòng Nguyễn Văn Dũng với 30 năm; Thượng tá, Trưởng phòng Phạm Ngọc Toàn 25 năm; Thượng tá, Phó trưởng phòng Nguyễn Ánh Minh 21 năm; Trung tá, đội trưởng Đội khám nghiệm Lê Duy Trì 17 năm… GĐV có tuổi đời trẻ nhất đơn vị là Thiếu tá Nguyễn Văn Linh; nữ GĐV duy nhất là Đại úy Nguyễn Anh Linh.

Và điều đáng nói là trong 10 năm qua, với tinh thần luôn đoàn kết, năng động sáng tạo, nâng cao tinh thần trách nhiệm, kết hợp hiệu quả giữa thiết bị kỹ thuật với trình độ chuyên môn nghiệp vụ - pháp luật trong các cuộc khám nghiệm hiện trường (KNHT), giám định KTHS, Phòng KTHS Công an tỉnh Phú Yên đã thực hiện 538 cuộc KNHT, giám định 4.874 vụ và triển khai 92 hoạt động kỹ thuật phòng, chống tội phạm.

Cuộc KNHT để lại nhiều dấu ấn nhất là vụ thảm sát tại nhà ông Nguyễn Cu, trú ở phường Hòa Hiệp Trung, thị xã Đông Hòa cuối tháng 5/2022, khiến 3 người tử vong. Gần 20 phút sau khi nhận tin báo, Thượng tá Phạm Ngọc Toàn cùng 3 đồng nghiệp có mặt tại hiện trường. Khi nghe Đại tá Võ Duy Tuấn - Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an tỉnh đặt vấn đề có cần sự hỗ trợ của Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an không, Thượng tá Phạm Ngọc Toàn đắn đo vài phút rồi cho biết, có thêm đồng nghiệp chuyên môn cao là rất cần, nhưng cuộc chạy đua thời gian với hung thủ bí ẩn cũng là yêu cầu cấp thiết. “Khi chính thức vào cuộc, tôi mới cảm nhận nỗi lo. Chỉ cần một chút thiếu sót gây chệch hướng điều tra thì mình phải chịu trách nhiệm. Nỗi lo đó đã thúc nhắc tôi cùng đồng đội cẩn trọng, tỉ mỉ” - Thượng tá Phạm Ngọc Toàn chia sẻ.

Thương tích trên thi thể các nạn nhân là những dấu vết tác động ngoại lực bởi vật tày và vật sắc nhọn, dấu hiệu trộm cướp tài sản đã được loại trừ, hiện trường có xáo trộn do sự hoảng loạn của thân nhân người chết khi phát hiện thảm sát kinh hoàng. Bằng các biện pháp kỹ thuật nghiệp vụ kết hợp trải nghiệm trong nghề, tổ KNHT thu được một số dấu vết đường vân nghi vấn của hung thủ để lại trên nền nhà và hung khí. Đó chính là căn cứ khoa học để nhận định đối tượng gây án, phù hợp thông tin của các trinh sát, điều tra viên Phòng CSHS Công an tỉnh Phú Yên thu thập được.

Một cuộc truy nóng xuyên suốt hành trình hơn 500km từ Phú Yên vào TP Hồ Chí Minh đã được triển khai ráo riết. Đến tối 29/5/2022, các trinh sát vây bắt hung thủ gây án Đoàn Minh Hải, sinh năm 1988, trú ở khu phố Phú Hiệp 3, phường Hòa Hiệp Trung, thị xã Đông Hòa khi đối tượng này đang đi xe máy trên đường phố ở quận Bình Tân. Chỉ vì bị cản trở khi đến thăm con tại nhà phía vợ đã chia tay, Hải cầm búa và dao sát hại 3 người trong gia đình vợ rồi tẩu thoát, nhưng đã sa lưới sau 12h kể từ khi phát hiện án mạng và phải trả giá bằng bản án tử hình.

Thực hiện biện pháp Giám định ma túy tại đơn vị.

Một vụ án mạng khác xảy ra tại xã Xuân Quang 1, huyện Đồng Xuân, được phát hiện cuối buổi chiều 9/2/2022. Theo ông Trần Văn Bình - chồng của nạn nhân là bà Từ Thị Cúc, sinh năm 1968 - hôm đó ông đến chòi rẫy nhậu và hát karaoke với bạn bè từ trưa, đến chiều tối về nhà thì phát hiện vợ ông bị sát hại bởi nhiều vết chém vùng đầu và mặt, dây chuyền trên cổ nạn nhân bị đứt, 13 triệu đồng trong tủ vẫn còn, nhưng 500.000 đồng trong ví da ông Bình cất tại ngăn tủ này lại bị mất. Ông Bình cho rằng người lạ đột nhập vào nhà trộm cắp thì bị phát hiện nên ra tay sát hại bà Cúc.

Thượng tá Phạm Ngọc Toàn nhớ lại, kết quả KNHT phát hiện nhiều dấu hiệu bất thường, cùng với biện pháp nghiệp vụ khác xác định: không có dấu hiệu giằng co, kháng cự giữa nạn nhân và hung thủ nên loại trừ người lạ gây án. Nhiều khả năng nghi can chính là… ông Bình. Từ nhận định đó, điều tra viên triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ đấu tranh khai thác, lật mặt hung thủ gây án, nên kết cục Trần Văn Bình lãnh án chung thân về tội giết người.

2. Dù vấp phải không ít khó khăn khi KNHT những vụ án phức tạp, nhưng nhiều năm qua, Phòng KTHS Công an tỉnh Phú Yên luôn vận dụng chuyên môn nghiệp vụ linh hoạt, sáng tạo từng vụ việc, chủ động quan sát hiện trường, ghi nhận thông tin liên quan để nhận định tổng quát trước khi tác nghiệp. Đặc biệt là tính toán kỹ lưỡng phương pháp, trình tự KNHT gắn với các biện pháp kỹ thuật để thu thập nhiều dấu vết, hỗ trợ cơ quan điều tra xác định dấu hiệu tội phạm và nghi can gây án.

Thực hiện khám nghiệm hiện trường. Ảnh: Duy Trì

Điển hình là vụ cướp tài sản của chủ tiệm vàng Kim Dũng trên đoạn đường vắng ở xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa, 3 đối tượng lạ mặt đạp ngã vợ chồng ông chủ tiệm vàng đang đi xe máy, rồi dùng rựa và bộ kích điện để tấn công, cướp đoạt vàng bạc trị giá hơn 1,3 tỷ đồng trước khi tăng tốc xe máy tẩu thoát. Vụ án gây xôn xao dư luận địa phương. Từ kết quả KNHT, Phòng KTHS Công an tỉnh Phú Yên “giải mã” nhiều dấu vết mờ ảo bên trong lớp băng keo trên bộ kích điện, từ đó trinh sát hình sự truy bắt kẻ chủ mưu Phạm Thành Đại, sinh năm 1983, trú ở xã Ninh Xuân, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa cùng hai đồng bọn. Ngoài hai án chung thân, đối tượng thứ ba trong vụ án này bị xử phạt tù 20 năm.

Thượng tá, Phó trưởng phòng Lương Tấn Nhật nhớ lại, một nhóm trộm két sắt chuyên nghiệp hoạt động liên tỉnh đã đến Phú Yên đột nhập 4 nhà người dân ở huyện Sơn Hòa và huyện Phú Hòa khiêng két sắt, lấy tiền vàng trị giá hơn 400 triệu đồng. Việc truy xét rất khó khăn, nhưng từ công tác KNHT đã thu thập nhiều dấu vết giày trùng khớp dấu vết ghi nhận được tại một mục tiêu trinh sát đang tiếp cận. Từ chứng cứ đó đã giúp Ban chuyên án truy bắt Nguyễn Thành Tuấn, sinh năm 1974, trú ở xã Phú Cường, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai cùng 3 đồng phạm.

Bi hài nhất là từ một cuộc KNHT nhà riêng người dân ở xã Ea Chà Rang, huyện Sơn Hòa, Phòng KTHS Công an tỉnh nhận định vụ việc kẻ gian đột nhập trộm cắp 180.000 USD chỉ là… hoang tin, nên người phụ nữ báo tin giả đã bị xử phạt hành chính.

Ấn tượng nhất là sau cuộc giám định pháp y, các GĐV chứng minh bà Kpá Hờ Đế, dân tộc Êđê, trú ở xã Ea Cha Rang, huyện Sơn Hòa tử vong là do tai biến gây xuất huyết não, tụt hành não, giải oan cho ông Rơ Y Rố bị người trong làng đòi hành xử theo luật tục do nghi ngờ sát hại vợ.

Bên cạnh công tác KNHT và giám định KTHS, trong những năm qua, Phòng KTHS Công an tỉnh Phú Yên triển khai nhiều biện pháp kỹ thuật phòng, chống tội phạm. Thượng tá, phó trưởng phòng Ngô Khắc Sinh cho biết, với biện pháp này, anh đã chỉ đạo một tổ công tác mai phục, bắt quả tang hai đối tượng có nhiều tiền án là Nguyễn Huy Thông, Phạm Phú Đông, sinh năm 1989, trú ở khu phố 4, phường Phú Lâm, TP Tuy Hòa, đang đột nhập nhà người dân ở cùng địa phương để trộm két sắt có 700 triệu đồng...

Phan Thế Hữu Toàn