Núp bóng 'doanh nghiệp ma' mua bán hóa đơn bất hợp pháp còn diễn biến phức tạp
Tổng cục Thuế cho biết, hiện nay tình trạng mua bán hóa đơn điện tử trên không gian mạng vẫn diễn ra công khai, phức tạp. Các đối tượng lợi dụng sự phát triển của các mạng xã hội lập ra nhiều hội, nhóm, tài khoản nhằm mục đích rao bán hóa đơn giá trị gia tăng của các 'doanh nghiệp ma' với nhiều loại mặt hàng khác nhau để thu lợi bất chính.
Cung cấp gần 5.000 hồ sơ, tài liệu cho công an
Tổng cục Thuế cho biết, thời gian qua, cơ quan thuế các cấp luôn tăng cường công tác phòng chống gian lận hóa đơn, đặc biệt là công tác phối hợp với cơ quan Công an.
Theo Tổng cục Thuế, chỉ tính riêng năm 2023, công tác phối hợp với cơ quan Công an trong đấu tranh chống gian lận hóa đơn, cơ quan thuế đã chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an kiến nghị điều tra, khởi tố 88 hồ sơ. Đồng thời, cơ quan thuế cũng nhận được 4.416 yêu cầu cung cấp hồ sơ của cơ quan Công an đề nghị cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến lĩnh vực thuế của người nộp thuế phục vụ công tác quản lý, trấn áp tội phạm kinh tế của cơ quan Công an.
Cơ quan thuế thường xuyên đánh giá, sàng lọc các doanh nghiệp có rủi ro cao về sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Ảnh: TL
Sau khi tiếp nhận đề nghị, cơ quan thuế đã kịp thời phối hợp cung cấp hồ sơ cho cơ quan Công an theo đúng quy định.
Theo đó, nhiều vụ án gian lận hóa đơn đã bị xử lý, điển hình như: Vụ án mua bán hóa đơn giá trị gia tăng không hợp pháp do Nguyễn Minh Tú cầm đầu; Vụ án mua bán hóa đơn của đối tượng Trương Xuân Đước; Vụ án Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang và đồng phạm can tội “in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn” và “trốn thuế”...
Tuy nhiên, thời gian gần đây, tội phạm về thuế vẫn có chiều hướng gia tăng, hành vi mua bán hóa đơn ngày một tinh vi, gây khó khăn cho cơ quan chức năng. Các đối tượng lợi dụng quy định trong đăng ký kinh doanh để thành lập một hoặc chuỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh thông qua việc sử dụng giấy chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân của một số người thiếu hiểu biết, hám lợi, bị mất cắp hoặc giả mạo, hoạt động trong một chu kỳ ngắn rồi bỏ trốn, mất tích.
Các đối tượng còn thực hiện hành vi mua lại các doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoạt động yếu kém, sắp giải thể, phá sản sau đó thay đổi người đại diện pháp luật với mục đích để bán hóa đơn không hợp pháp.
Tổng cục Thuế chỉ rõ, các đối tượng đã lợi dụng sự phát triển của các mạng xã hội trên không gian mạng lập ra nhiều hội, nhóm, tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội…, nhằm mục đích rao bán các hóa đơn giá trị gia tăng của các “doanh nghiệp ma” với nhiều loại mặt hàng khác nhau để thu lợi bất chính.
Ngoài ra, các đối tượng thành lập doanh nghiệp, hộ kinh doanh tại các vùng, miền có sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt thủy hải sản, nguyên nhiên vật liệu,… nhằm hợp pháp hóa nguồn gốc hàng ghi trên các hóa đơn không hợp pháp, tránh nghi ngờ, kiểm soát của cơ quan chức năng.
Nêu quan điểm về vấn đề này, Luật sư Đặng Thành Chung - Giám đốc Công ty luật TNHH An Ninh cho rằng, hiện nay việc sử dụng căn cước công dân để thành lập doanh nghiệp, nhưng thực chất không hoạt động kinh doanh mà chỉ nhằm mục đích sử dụng, bán hóa đơn diễn ra khá phổ biến.
Việc thành lập doanh nghiệp rồi bán hóa đơn, được một thời gian ngắn thì bỏ trốn, mất tích gây ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của những doanh nghiệp làm ăn chân chính. Tình trạng mua bán, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp cần được ngăn chặn, xử lý kịp thời nếu không sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả nền kinh tế.
Mạnh tay ngăn chặn, xử lý tình trạng rao bán hóa đơn
Trước tình trạng mua bán hóa đơn điện tử trên không gian mạng vẫn diễn ra công khai với chiều hướng phức tạp, Tổng cục Thuế vừa tiếp tục chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tăng cường các giải pháp để ngăn chặn, phát hiện, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về hóa đơn; đặc biệt ngăn chặn, xử lý tình trạng rao bán hóa đơn trên không gian mạng.
Cụ thể, Tổng cục Thuế chỉ đạo các đơn vị cần chủ động thu thập thông tin các đối tượng rao bán hóa đơn trên không gian mạng; thông tin từ các nguồn báo chí, mạng xã hội; thông tin từ nguồn đơn tố cáo, phản ánh từ các đơn vị, cá nhân trong và ngoài địa bàn quản lý... Trên cơ sở đó, tổ chức rà soát, nắm bắt thông tin, chuyển thông tin đến các cơ quan chức năng có liên quan (công an, thông tin truyền thông,...) có biện pháp ngăn chặn việc phát tán, đăng tải các thông tin rao bán hóa đơn điện tử trên không gian mạng và kịp thời điều tra, xử lý các hành vi vi phạm của các đối tượng.
Cơ quan thuế các cấp thường xuyên cập nhật thông tin từ các cơ quan chức năng về tổ chức, cá nhân tại địa bàn do cục thuế quản lý đã bị khởi tố. Ảnh: TL
Đồng thời, tổ chức thực hiện nghiêm túc quy định, quy trình về quản lý hóa đơn, quy trình áp dụng quản lý rủi ro về hóa đơn để thường xuyên đánh giá, sàng lọc các doanh nghiệp có rủi ro cao về sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, sử dụng bất hợp pháp hóa đơn. Thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện các vi phạm, đặc biệt lưu ý đối với các hành vi mua bán hóa đơn liên quan đến người nộp thuế trên địa bàn nhiều tỉnh, thành phố, cung cấp thông tin cho cơ quan thuế có biện pháp xử lý thuế theo quy định.
Tổng cục Thuế chỉ đạo, cục thuế các địa phương cần chủ động nghiên cứu và triển khai các giải pháp công nghệ thông tin trong các nghiệp vụ thu thập, đánh giá và phân tích thông tin về hóa đơn trên không gian mạng; tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng để người nộp thuế hiểu và nắm được các chế tài xử lý đối với hành vi mua bán hóa đơn, hướng dẫn người nộp thuế sử dụng hóa đơn đúng quy định và nâng cao tính tự giác tuân thủ, thực hiện đúng chính sách pháp luật về thuế, hóa đơn.
Tổng cục Thuế chỉ đạo, khi phát hiệu dấu hiệu vi phạm, cơ quan thuế các cấp chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an ngang cấp để tiến hành phối hợp cung cấp thông tin, rà soát các tổ chức, cá nhân có hành vi mua bán hóa đơn trên địa bàn quận, huyện, tỉnh, thành phố để kịp thời ngăn chặn, xử lý theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, Tổng cục Thuế chỉ đạo cơ quan thuế các cấp thường xuyên cập nhật thông tin từ các cơ quan chức năng về tổ chức, cá nhân tại địa bàn do cục thuế quản lý đã bị khởi tố, điều tra dấu hiệu tội phạm mua bán hóa đơn để kịp thời báo cáo Tổng cục Thuế.
Bà Lê Thị Duyên Hải - Vụ trưởng Vụ Kê khai và Kế toán thuế (Tổng cục Thuế) cho biết, để ngăn chặn triệt để hành vi mua bán hóa đơn bất hợp pháp, bên cạnh kiến nghị sửa đổi một số quy định của pháp luật, ngành Thuế đang rà soát các quy định pháp luật về hóa đơn, đặc biệt là thủ tục đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử, lập hóa đơn điện tử.
Theo bà Lê Thị Duyên Hải, hiện nay, doanh nghiệp sau khi đăng ký thành lập, việc đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử được thực hiện bằng phương thức điện tử, chỉ sử dụng chữ ký số cấp cho tổ chức do các tổ chức cung cấp chữ ký số cấp (chữ ký nhân danh) là chưa đảm bảo chặt chẽ, không có thông tin xác thực danh tính của người sử dụng chữ ký số, không có chữ ký số của cá nhân là người lập hóa đơn hoặc chữ ký số của người đại diện pháp luật của doanh nghiệp trên hóa đơn (bản chất chữ ký số nhân danh được hiểu là thay cho con dấu của tổ chức).
Do đó, Tổng cục Thuế đề xuất bổ sung chữ ký số trên hóa đơn phù hợp với chữ ký số đã đăng ký trên tờ khai Mẫu 01ĐKTĐ/HĐĐT và phải xác thực danh tính, xác thực điện tử khi đăng ký theo quy định tại Nghị định số 69/2024/NĐ-CP của Chính phủ./.
