Ô nhiễm môi trường, dự án khu dân cư làm 'nóng' nghị trường
Sáng 2/12, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 11 - khóa X của HĐND tỉnh có 4 nội dung được trả lời trực tiếp tại nghị trường. Trong đó, nổi lên các vấn đề là ô nhiễm môi trường tại Trang trại nuôi heo Làng Việt Nam ở thôn 1, xã Hồng Sơn (Hàm Thuận Bắc) và dự án Khu dân cư khu vực phía nam đường Lê Duẩn (Phan Thiết).
Chất vấn tại kỳ họp thứ 11 – HĐN
Làm sao giải quyết ô nhiễm môi trường từ chăn nuôi heo?
Vấn đề ô nhiễm môi trường tại Trang trại nuôi heo Làng Việt Nam làm “nóng” nghị trường trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Nội dung chất vấn đặt ra là ô nhiễm môi trường tại trang trại nuôi heo đã gây ảnh hưởng đến đời sống và bức xúc trong nhân dân. Đề nghị UBND tỉnh có giải pháp để hạn chế những trường hợp tương tự xảy ra trong thời gian tới. Đại biểu (ĐB) Nguyễn Toàn Thiện đặt câu hỏi: Việc cấp phép cho trang trại heo trên đất này có đúng mục đích sử dụng đất không, có báo cáo đánh giá tác động môi trường? Khi thi công đã thực hiện đúng chưa? Và sau khi xử lý chất thải này đưa đi đâu? ĐB Thiện lo ngại việc trang trại heo nằm trên cao, về mặt khoa học liệu đã đảm bảo…?
Trả lời về vấn đề này, ông Trần Hữu Thành - Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường lý giải: Đối với việc phát sinh mùi hôi tại Trang trại chăn nuôi heo công nghệ cao Làng Việt Nam: Qua nắm bắt ý kiến các hộ dân sống gần khu vực trang trại cho rằng, từ sau buổi đối thoại ngày 15/9/2020 đến nay mùi hôi đã giảm nhiều (ước khoảng 50-60%) so với trước kia, đôi lúc mùi hôi có phát sinh nhưng không còn nặng, thời gian phát sinh ngắn hơn và tùy thuộc vào hướng gió. Tuy nhiên, người dân đề nghị Công ty TNHH Làng Việt Nam phải tiếp tục nỗ lực thực hiện các giải pháp giảm thiểu mùi hôi và cho phép công ty thêm thời gian để sử dụng các biện pháp giảm nồng độ mùi hôi đến 80-90%. Trên cơ sở đó, ngày 6/11 vừa qua UBND tỉnh giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan có báo cáo đánh giá việc khắc phục, tổ chức cuộc họp với người dân khu vực chịu ảnh hưởng bởi mùi hôi từ hoạt động chăn nuôi của trang trại này. Trên cơ sở đó, nghiên cứu các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường và các quy định khác có liên quan đề xuất các phương án giải quyết. Bao gồm việc giảm đàn hoặc tạm ngừng hoạt động, kể cả việc chấm dứt hoạt động, thu hồi dự án theo ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy.
Đối với giải pháp để hạn chế những trường hợp tương tự xảy ra trong thời gian tới: Ngày 30/11/2018, UBND tỉnh đã thống nhất chủ trương tạm dừng việc chấp thuận đầu tư mới các dự án trang trại chăn nuôi heo trên địa bàn tỉnh. Đồng thời rà soát lại quy hoạch ngành chăn nuôi và đưa vào quy hoạch chung. Trong đó, lưu ý phải rà soát kỹ khu vực không được phép chăn nuôi và khoanh vùng lại cho phù hợp, chú ý đến yếu tố môi trường, điều kiện thực tế của địa phương, điều kiện tự nhiên, địa hình, khu dân cư, phân loại gia súc, gia cầm... và nhất là đảm bảo khoảng cách phù hợp.
Trả lời bổ sung nội dung chất vấn của ĐB Thiện, ông Mai Kiều - Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT khẳng định: Dự án đảm bảo khoảng cách an toàn theo quy định. Tuy nhiên, quá trình hoạt động bà con phản ánh phát sinh mùi hôi, do một số giải pháp trước đó của trang trại không còn phát huy tối đa tác dụng. Hiện nay, công ty đang phối hợp với Học viện Nông nghiệp Việt Nam thực hiện các giải pháp giảm mùi hôi bằng các biện pháp xử lý mùi ngay tại các nguồn phát sinh. Đồng thời, áp dụng toàn bộ quy trình vi sinh tại hầm chứa, phun vi sinh tại bề mặt chuồng trại, vi sinh cho đường heo ăn uống. Cùng với đó, hoàn thành lắp đặt hệ thống phun chế phẩm sinh học khử mùi bằng hệ thống phun tự động... Hiện Sở Nông nghiệp và PTNT đang phối hợp Sở Tài nguyên - Môi trường và các sở, ngành liên quan và chính quyền địa phương kiểm tra, rà soát báo cáo đánh giá toàn diện kết quả xử lý mùi hôi phát sinh từ hoạt động của trang trại. Yêu cầu trang trại giải quyết dứt điểm.
Về giải pháp lâu dài, trang trại phải khắc phục dứt điểm không để phát sinh mùi hôi, làm ảnh hưởng đến người dân. Trường hợp mùi hôi còn phát sinh, chưa được người dân đồng tình, không đảm bảo quy định hiện hành, sẽ đề xuất UBND tỉnh tạm dừng hoạt động, tiếp tục theo dõi giám sát chặt chẽ, xử lý theo quy định.
Chưa thỏa mãn với câu trả lời này, ĐB Phạm Thị Minh Hiếu chất vấn thêm về công tác quản lý nhà nước, báo cáo môi trường đối với dự án này như thế nào? Dự án này đã đưa vào hoạt động 2019 đến nay, giấy chứng nhận công trình bảo đảm môi trường đã được cấp hay chưa?
Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường khẳng định: Dự án này về mặt pháp lý đầy đủ và phù hợp với quy hoạch chăn nuôi, phù hợp với kế hoạch tái cơ cấu chăn nuôi. Riêng đánh giá tác động môi trường, đã được UBND tỉnh phê duyệt. Tuy nhiên, do yêu cầu rất cao với dự án này và nhân dân còn ý kiến khác nhau, nên chưa trình UBND tỉnh ký giấy chấp thuận…
Kết luận lại nội dung chất vấn này, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: Nội dung về chăn nuôi heo không mới. Tuy nhiên, vấn đề ô nhiễm môi trường ở Trang trại nuôi heo Làng Việt Nam tạo sự quan tâm và đã có nhiều cuộc trao đổi nhiều chiều. Cả 2 Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và PTNT đã trả lời chất vấn khá rõ ràng...
Dự án Khu dân cư khu vực phía nam đường Lê Duẩn có khả thi?
Về nội dung chất vấn, từ đầu năm 2016 nhiều cử tri đã đề nghị thôi không thực hiện quy hoạch và làm dự án Khu dân cư khu vực phía nam đường Lê Duẩn (Phan Thiết) vì dự án không khả thi. Kiến nghị này đã được cử tri nhắc lại qua các năm, nhưng UBND tỉnh vẫn chưa có ý kiến trả lời vào dịp tiếp xúc cử tri tháng 10/2020. Nhiều cử tri rất bức xúc, tại sao UBND tỉnh chưa trả lời ý kiến đề nghị của nhiều cử tri? Trách nhiệm này thuộc về cơ quan, đơn vị nào?
Trả lời nội dung này, ông Trần Hữu Thành – Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: Liên quan đến kiến nghị của cử tri về dự án Khu dân cư khu vực phía nam đường Lê Duẩn, TP. Phan Thiết, UBND tỉnh đã trả lời và tổng hợp báo cáo HĐND tỉnh. Về trách nhiệm, đối với công tác điều chỉnh quy hoạch, theo phân công, phân cấp, cơ quan chịu trách nhiệm chính là UBND TP. Phan Thiết; Sở Xây dựng là cơ quan tham mưu UBND tỉnh. Đối với việc tổ chức thực hiện dự án: Cơ quan chịu trách nhiệm chính là Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh (chủ đầu tư); Sở Tài nguyên và Môi trường (cơ quan chủ quản); Sở Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan tham mưu UBND tỉnh. Theo ông Thành, trong quá trình triển khai dự án có một số vướng mắc, chủ yếu công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, phương án tái định cư, đó là phương án bố trí tái định cư tại chỗ đối với dự án (theo dạng cuốn chiếu) gặp khó khăn khi triển khai. Do một số hộ không cho kiểm đếm để thực hiện thủ tục bồi thường (chủ yếu các tổ chức, cá nhân có đất nằm mặt tiền đường Lê Duẩn); nhiều hộ dân không đồng tình về giá đền bù do có sự chênh lệch quá lớn về giá đất giữa điểm xác lập bản đồ thu hồi đất (năm 2014) và tại thời điểm thực hiện công tác bồi thường (2018-2019).
Với những khó khăn nêu trên trong quá trình triển khai thực hiện dự án, Khu dân cư khu vực phía nam đường Lê Duẩn, UBND tỉnh đã và đang chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan tổ chức rà soát cụ thể việc triển khai, khả năng cân đối vốn đầu tư, hiệu quả, tính khả thi của dự án đã phê duyệt; rà soát quy hoạch xây dựng khu vực này, trường hợp chưa phù hợp thì xem xét điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế.
Theo ông Thành, trên cơ sở đánh giá, rà soát dự án được duyệt và rà soát quy hoạch khu vực, nghiên cứu, đề xuất các phương án khác như: Chỉ thực hiện thu hồi đất một phần theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị và đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật (đường giao thông, hệ thống cấp điện, cấp thoát nước…), phần còn lại không giải tỏa để đầu tư mới, sẽ giao địa phương điều chỉnh quy hoạch, xây dựng quy chế quản lý để định hướng chỉnh trang đô thị theo hiện trạng; hoặc chỉ thu hồi đất để đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật đấu nối các tuyến đường hiện hữu theo quy hoạch…
Chất vấn nội dung này, ĐB Nguyễn Toàn Thiện đề nghị: Nên chỉnh trang đô thị để nâng cao đời sống của người dân chứ không phải làm cho cuộc sống của người dân khó khăn hơn? Còn ĐB Nguyễn Quốc Thắng đề nghị làm rõ những khó khăn, vướng mắc mà các ngành tính toán trước đó như thế nào? Chưa nói rõ trách nhiệm các sở, ngành vì sao dự án chậm triển khai? Theo các ngành, dự án này có khả thi không, nếu không khả thi thì đến bao giờ có thông báo chính thức cho cử tri để giải tỏa các quyền hợp pháp của người dân ở vùng dự án.
Trả lời chất vấn, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường khẳng định: Chủ trương và mục tiêu thực hiện dự án đều quan tâm, đặt mục tiêu quyền lợi của nhân dân lên trên hết. Tuy nhiên, trong quá trình chỉnh trang đô thị người dân có những yêu cầu riêng không thể đáp ứng đầy đủ được. Về ý kiến trả lời chính thức và thông báo lại cho cử tri, Giám đốc Sở TN & MT cho biết: Trên cơ sở phân tích sâu kỹ điều kiện thực tế, sự thuận lợi – khó khăn, tính khả thi của từng phương án, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân, báo báo, đề xuất UBND tỉnh xem xét. Trong tháng 12/2020, UBND tỉnh sẽ tổng hợp, báo cáo xin ý kiến Thường trực Tỉnh ủy, Thường trực HĐND tỉnh về phương án, giải pháp thực hiện cụ thể. Sau có ý kiến Thường trực Tỉnh ủy, Thường trực HĐND tỉnh, UBND tỉnh sẽ thông báo, trả lời chính thức đến cử tri.
Thông tin thêm nội dung này, chủ tọa kỳ họp Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu UBND tỉnh có văn bản chính thức bằng quyết định của cơ quan có thẩm quyền thông báo công khai rộng rãi cho cử tri biết trước ngày 1/3/2021.