Ông Trump và Biden khẩu chiến nảy lửa thế nào ở 6 chủ đề chính của cuộc tranh luận?

Tổng thống Trump và ứng viên đảng Dân chủ Biden trong cuộc tranh luận đầu tiên - Ảnh: CNN

Tòa án tối cao

Câu hỏi đầu tiên của phiên tranh luận, người điều hành Chris Wallace đặt ngay vấn đề về việc Tổng thống Donald Trump đề cử bà Amy Coney Barrett với vị trí thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ và cố gắng để bà được phê chuẩn trước ngày bầu cử. Không khí buổi tranh luận nóng lên ngay từ câu hỏi đầu tiên, khi hai ứng viên liên tục ngắt lời nhau trong phần thảo luận, khiến người dẫn chương trình phải ngắt lời và nhắc nhở họ về quy định tranh luận.

Tổng thống Trump nói rằng "các cuộc bầu cử có hệ quả", đề cập đến chiến thắng tại Nhà Trắng của ông năm 2016 và khẳng định Barrett sẽ "làm tốt như bất kỳ ai đã phụng sự tại tòa án đó".

"Chúng tôi đã thắng trong cuộc bầu cử, do đó chúng tôi có quyền chọn bà ấy", Tổng thống Trump nói, đồng thời cho biết thêm rằng ông có quyền được đề cử và thúc đẩy tiến trình phê chuẩn bà Barrett trước bầu cử vì: "Tôi không được bầu làm tổng thống trong ba năm. Tôi được bầu làm bốn năm".

Biden trả lời bằng cách nói rằng kết quả cuộc bầu cử tổng thống sẽ quyết định việc ai là người nên thay thế bà thẩm phán quá cố Ruth Bader Ginsburg. "Chúng ta nên chờ xem kết quả của cuộc bầu cử này là gì", Biden nói và chỉ trích những bài viết trước đây của Amy Coney Barrett về Đạo luật chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (Affordable Care Act) nhưng tránh công kích cá nhân bà.

Ông Trump liên tục chế nhạo Biden, cho rằng những bình luận của ứng viên đảng Dân chủ về chăm sóc sức khỏe sẽ khiến những người tiến bộ ủng hộ chuyển sang ủng hộ mình.

Ông Biden đáp lại bằng cách gọi Trump là "kẻ dối trá" và "tên hề". Khi Tổng thống Trump tiếp tục nói át trong lúc ông Biden cố gắng trả lời câu hỏi về tòa án tối cao Mỹ, cựu Phó tổng thống Mỹ liền nói: "Ông có im mồm lại được không?!".

Chủ đề COVID-19

Cuộc tranh luận chuyển sang chủ đề COVID-19 sau hồi tranh luận không hiệu quả về Tòa án Tối cao và hai ứng viên phần lớn tập trung công kích nhau.

Ông Trump một lần nữa cố gắng đánh đồng COVID-19 với đại dịch cúm lợn năm 2009. Tổng thống Mỹ lặp lại luận điểm so sánh COVID-19 với đại dịch cúm heo (dịch cúm H1N1) năm 2009, cáo buộc chính quyền ông Barack Obama khi đó đã xử lý không tốt dịch này.

Ông Biden chỉ trích phản ứng của Trump với đại dịch, nhấn mạnh Mỹ vẫn ghi nhận khoảng 40.000 ca nhiễm coronavirus mới mỗi ngày. Ông Biden cho rằng số người chết vì dịch cúm heo là khoảng 14.000, trong khi tới nay đã hơn 200.000 người Mỹ chết do coronavirus. Ông Biden cho rằng Tổng thống Trump không có bất kỳ chiến lược, kế hoạch nào để ứng phó với đại dịch dù đã biết rõ mức độ nghiêm trọng của COVID-19 từ sớm.

Ông Biden lập luận không thể tin tưởng Trump về vấn đề COVID-19 vì trước đó Tổng thống nói người Mỹ có thể tự bảo vệ mình bằng cách uống chất khử trùng. Ông Trump phản đối và cho biết có ý mỉa mai khi nói như vậy. Tổng thống Donald Trump nhắc lại cam kết sẽ sớm có vắc xin COVID-19 sử dụng. Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật Mỹ (CDC) cho rằng ít nhất phải tới giữa hoặc cuối năm 2021 mới có vắc xin này cho công chúng.

Ông Trump cũng nhắc lại quyết định của mình về hạn chế những người đến từ Trung Quốc, nói rằng điều đó đã cứu mạng sống của hàng triệu người. "Đó chính là lỗi của Trung Quốc và điều đó đáng lẽ nên chưa bao giờ diễn ra", ông Trump tiếp tục đổ lỗi cho Trung Quốc về đại dịch trong cuộc tranh luận.

Tranh luận về vấn đề phân biệt chủng tộc và bạo lực ở các thành phố

Cuộc tranh luận chuyển hướng vấn đề chủng tộc và bạo lực ở các thành phố. Ông Biden nói vấn đề chủng tộc chỉ có thể được giải quyết khi người Mỹ đoàn kết. Đáp trả, Tổng thống Trump nói dười thời ông Obama, nước Mỹ bị chia rẽ rõ rệt. Ông Trump kêu gọi mọi người nhìn vào những gì đã xảy ra ở thành phố Baltimore và Oakland. "Nực cười, hoàn toàn nực cười", ông Biden chen ngang.

Ông Trump nói mình có tỷ lệ ủng hộ cao hơn bất kỳ ứng cử viên nào của đảng Cộng hòa. Tổng thống hỏi đối thủ có ủng hộ luật pháp và trật tự hay không. Ông Biden nói luật pháp và trật tự chỉ dành cho những người biết tuân thủ. Ông Biden cũng tuyên bố dưới thời Tổng thống Trump, tỷ lệ tội phạm ở Mỹ đã tăng 18%.

Ông Trump chỉ trích đối thủ Biden về vai trò trong việc soạn thảo dự luật tội phạm năm 1994. Đây là một lập luận khác biệt so với các luận điệu gần đây chỉ trích ông Biden mềm mỏng với tội phạm của tổng thống. Ông Biden nêu ra các cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc gần đây và nói: “Đáp trả bằng bạo lực không bao giờ là phương án thích hợp. Không bao giờ thích hợp. Biểu tình ôn hòa mới là thứ thích hợp".

Liên tục công kích nhau vấn đề về thuế và kinh tế

Tổng thống Trump đưa ra lời bảo vệ bản thân khi được hỏi về báo cáo mới cho rằng ông chỉ trả một số tiền thuế tối thiểu trong nhiều năm dù phải trả nhiều hơn. "Tôi không muốn trả thuế", ông Trump nói về việc có các lỗ hổng thuế cho những người Mỹ giàu có có thể lợi dụng, nhưng tuyên bố rằng đã trả hàng triệu đô la tiền thuế trong những năm đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống để bác bỏ thông tin từ The New York Times rằng mình chỉ trả 750 đô la tiền thuế thu nhập trong năm 2016 và 2017.

Trump nói bản thân từng là doanh nhân và không thích đóng thuế như nhà kinh doanh tư nhân khác, đồng thời chỉ trích chính sách thuế của người tiền nhiệm Barack Obama.

Ông Biden đã phản ứng bằng cách liên tục ép Trump tiết lộ bản khai thuế của mình. Tổng thống Mỹ nói sẽ sớm làm như vậy, điều mà ông đã nói từ năm 2015. “Ông là tổng thống tồi tệ nhất mà nước Mỹ từng có”, Biden công kích đối thủ.

Về kinh tế, ông Biden cho rằng Trump phá hỏng mọi lợi thế từ chính quyền trước, trong khi Trump cho rằng ông đã thúc đẩy phát triển kinh tế trước đại dịch. Cả hai ứng viên đều liên tục cướp lời và chen ngang đối thủ, khiến hai bên không thể đưa ra thông điệp hoàn chỉnh về phương án khôi phục nền kinh tế Mỹ.

Trong khi đó, ông Trump chỉ ra mức lương cao hơn và sự tin tưởng từ người tiêu dùng để bảo vệ thành tựu kinh tế trong nhiệm kỳ của mình. Còn ông Biden nói ngành sản xuất đã hứng chịu nhiều thiệt hại trong 3 năm đầu tiên Tổng thống Trump nắm quyền, nhắc tới thâm hụt ngày càng lớn với Trung Quốc.

Biến đổi khí hậu

Chuyển sang biến đổi khí hậu, Chris Wallace đặt câu hỏi các vụ cháy rừng đang tàn phá bờ Tây nước Mỹ trong những tháng gần đây.

Tổng thống Trump lặp lại các tuyên bố đổ lỗi nguyên nhân gây cháy là do quản lý rừng kém, dù các chuyên gia khí hậu cho biết hạn hán và nắng nóng kỷ lục từ biến đổi khí hậu là ly do chính làm cháy rừng bùng phát. Trump cũng công kích Biden vì các chính sách khí hậu của đối thủ. Trump cho rằng các đề xuất của Biden sẽ gây ra thảm họa kinh tế.

Về phần mình, khi được hỏi liệu có ủng hộ Thỏa thuận Xanh mới, Biden nói không vì ông có kế hoạch khí hậu riêng. "Tôi ủng hộ kế hoạch Biden mà tôi đưa ra, khác với cái mà ông gọi là Thỏa thuận Xanh mới cấp tiến", Biden nói và nhấn mạnh kế hoạch khí hậu của ông sẽ tự trang trải chi phí nhờ nguồn thu tạo ra.

Chủ đề tính toàn vẹn của bầu cử

Chủ đề cuối cùng của cuộc tranh luận là tính toàn vẹn của bầu cử, ông Trump và Biden tập trung câu trả lời của mình vào việc khuyến khích người Mỹ bỏ phiếu.

"Hãy đi bỏ phiếu. Bạn sẽ quyết định kết quả của cuộc bầu cử này. Bỏ phiếu, bỏ phiếu và bỏ phiếu", Biden nói. Ngoài ra, cựu Phó tổng thống Mỹ đề cập đến những lần ông Trump phản đối việc bỏ phiếu qua thư vì có thể dẫn đến gian lận quy mô lớn.

Trump đáp lại rằng việc bỏ phiếu rộng rãi qua đường bưu điện trong bầu cử năm nay sẽ gây ra gian lận, song không đưa bằng chứng nào cho điều đó. Tổng thống tuyên bố người Mỹ có thể không biết kết quả bầu cử suốt nhiều tháng, dù quan chức bầu cử của cả hai đảng không cho rằng đây là kịch bản đáng lo ngại.

Cuộc tranh luận đầu tiên kết thúc với việc người điều hành Chris Wallace hỏi cả hai ứng cử viên nếu họ cam kết giữ bình tĩnh và tránh tuyên bố chiến thắng cho đến khi kết quả bầu cử được xác minh độc lập.

Tổng thống Trump đã tránh trả lời câu đó, nói rằng ông lo lắng về tình trạng gian lận tràn lan, mặc dù việc này ở Mỹ là rất hiếm. “Tôi đang kêu gọi những người ủng hộ tôi đến các điểm bỏ phiếu và theo dõi rất cẩn thận,” Trump nói.

Trong khi ông Biden cam kết giữ bình tĩnh và tránh tuyên bố chiến thắng quá sớm, nhấn mạnh tất cả các lá phiếu trong cuộc đua phải được kiểm đếm.

Hoàng Giang (theo Guardian, Reuters, CNN)