Phân quyền cho Thủ đô trong công tác cán bộ, tổ chức bộ máy biên chế

Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi):

- PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh phát biểu tại Hội thảo khoa học góp ý cho Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi). Ảnh: Khánh Huy

Góp ý cho Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh cho biết, về chính quyền địa phương tại Điều 9, Dự thảo Luật, xác định ở TP, quận là cấp chính quyền địa phương bao gồm HĐND và UBND, tuy nhiên trong thời gian tới sẽ có tổng kết về thí điểm các TP trực thuộc Trung ương, có cần phải thống nhất tất cả các mô hình ở TP trực thuộc Trung ương hay không, vậy có nên quy định mở hơn về vấn đề này trong Luật Thủ đô.

Theo PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh, thẩm quyền cho TP thuộc TP Hà Nội phải cao hơn thẩm quyền cấp huyện để tạo tiền đề bứt phá rút kinh nghiệm từ TP Thủ Đức. TP Thủ Đức, về mô hình tổ chức và các chức năng nhiệm vụ cơ bản vẫn là một đơn vị hành chính cấp huyện như bao đơn vị hành chính cung cấp khác. Nội dung công tác quản lý Nhà nước quan trọng trên địa bàn vẫn theo mô hình các sở, ban, ngành trực thuộc UBND TP Hồ Chí Minh trực tiếp thực hiện chức năng quản lý Nhà nước và tham mưu UBND TP Hồ Chí Minh quyết định các vấn đề quan trọng.

Ngoài chức năng nhiệm vụ như một chính quyền cấp huyện, chưa có cơ sở pháp lý để TP Thủ Đức thực hiện các chức năng quản lý Nhà nước khác. Điều này một mặt, chưa phát huy được vai trò của một chính quyền đô thị đúng nghĩa, mặt khác chưa tạo được tính chủ động, khuyến khích được tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm từ chính quyền TP Thủ Đức.

Tổ chức và hoạt động của chính quyền TP Thủ Đức hiện nay được xác định trên cơ sở cho rằng: Chính quyền địa phương TP Thủ Đức được xác lập trên lãnh thổ tự nhiên có cấp chính quyền đầy đủ, với các quy định hiện như hiện nay sẽ khó đắp ứng mục tiêu và định hướng cho TP Thủ Đức, một mô hình mới đầy sáng tạo, một TP đủ mạnh, đủ năng động, yếu tố đòn bẩy để phát triển một “vùng lõi của vùng kinh tế trọng điểm”, “khu đô thị sáng tạo, tương tác cao.

Vì vậy, PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh cho rằng, đối với TP thuộc Thủ đô Hà Nội cần tăng tính chủ động, sáng tạo, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu là Chủ tịch UBND, tổ chức chính quyền địa phương TP thuộc Thủ đô sao cho năng động, hiệu quả.

Về số lượng biên chế hành chính cho phép TP được chủ động trong việc giao biên chế để đảm bảo để thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính Nhà nước. Yêu cầu tăng tính chủ động, tự chịu trách nhiệm trong việc tổ chức bộ máy, biên chế, số lượng các cơ quan chuyên môn và đơn vị trực thuộc TP thuộc Thủ đô; việc tổ chức lại và thành lập các đơn vị sự nghiệp trực thuộc cũng cần được quan tâm.

Trong đó cần điều chỉnh một số nhiệm vụ theo quy định pháp luật thuộc chức năng của các sở, ngành chuyên môn cho UBND TP thuộc Thủ đô để thực hiện chức năng quản lý Nhà nước trên địa bàn TP phù hợp với điều kiện cụ thể và khả năng thực hiện. Đề nghị điều chỉnh để tăng thẩm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tài chính, ngân sách và quản lý vốn đầu tư; Lĩnh vực quy hoạch, quản lý đô thị; Lĩnh vực đất đai, tài nguyên môi trường; Lĩnh vực văn hóa giáo dục…

Nhóm nhiệm vụ, quyền hạn trong lĩnh vực tổ chức, cán bộ, Dự thảo Luật có những quy định cụ thể về phân quyền cho HĐND, UBND TP Hà Nội và HĐND, UBND TP thuộc TP Hà Nội. Liên quan phân cấp, ủy quyền, ngoài việc ủy quyền theo nguyên tắc chung quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì Dự thảo Tuật Thủ đô (sửa đổi) mở rộng việc phân cấp, ủy quyền của UBND TP Hà Nội.

Trong đó, quy định UBND TP Hà Nội phân cấp, ủy quyền một số nhiệm vụ, quyền hạn cho các cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND TP Hà Nội, cơ quan chuyên môn thuộc UBND quận, huyện, thị xã và thuộc TP Hà Nội. Các cơ quan chuyên môn này được ủy quyền cho UBND hoặc cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp dưới. Chủ tịch UBND TP Hà Nội có thể ủy quyền cho người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập, tổ chức hành chính khác trực thuộc UBND TP Hà Nội.

Các quy định tại Dự thảo đang hướng đến mục tiêu phân cấp, ủy quyền đến tận cơ sở, nhằm tạo tính chủ động, linh hoạt trong giải quyết công việc. Tuy nhiên, quá trình xây dựng cần tiếp tục nghiên cứu, cân nhắc để đảm bảo đồng bộ với các quy định hiện hành như Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Nghị quyết số 97/2019/QH14.

Theo PGS.TS Trần Thị Diệu Oanh, việc thành lập các cơ quan chuyên môn đặc thù, tổ chức hành chính đặc thù tại Hà Nội cần căn cứ vào nhu cầu thực tế và nên quy định theo hướng mở để giải quyết nhu cầu thành lập khi có phát sinh về sau.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã quy định rất rõ về vấn đề phân cấp, ủy quyền, vì vậy Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) chỉ nên quy định các vấn đề khác nhau, trong đó chú trọng các quy định mang tính phân quyền tối đa để tạo thuận lợi cho TP Hà Nội.

Quy định cơ quan chuyên môn ủy quyền cho cơ quan hành chính Nhà nước cấp dưới để giải quyết các TTHC nhằm tạo thuận lợi cho người dân. Đặc biệt, đi cùng với vấn đề ủy quyền là nhiều điều kiện, trong đó có thể kể đến điều kiện để người nhận ủy quyền thực hiện công việc, cơ chế giám sát thực hiện việc này để khả thi trong thực tiễn…

Bạch Dương