Phát huy truyền thống vẻ vang, xây dựng Tuy Hòa phát triển bền vững
TP Tuy Hòa đang được đầu tư xây dựng để trở thành đô thị loại I. Ảnh: NGỌC THẮNG
Cách đây 90 năm, ngày 24/11/1931, tại chùa Bà (chùa Tàu) dưới chân núi Nhạn, Chi bộ Nhạn Tháp được thành lập gồm 5 đảng viên, trở thành chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở TX Tuy Hòa, đánh dấu bước ngoặt phát triển phong trào cách mạng. 90 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào cách mạng của quân và dân TX Tuy Hòa (nay là TP Tuy Hòa) đạt được những thắng lợi quan trọng, góp phần cùng với Phú Yên và cả nước giành thắng lợi vẻ vang trong hai cuộc kháng chiến cứu quốc và xây dựng quê hương núi Nhạn - sông Đà ngày càng phát triển.
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời vào ngày 3/2/1930, đánh dấu bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử đấu tranh cách mạng của nhân dân Việt Nam.
Đảng lãnh đạo phong trào cách mạng
Qua hai cuộc kháng chiến, TP Tuy Hòa có hàng ngàn người con ưu tú xung phong ra trận, trong số đó có 1.309 người con anh dũng hy sinh, 796 cán bộ, chiến sĩ để lại một phần thân thể nơi chiến trường; có 84 Mẹ Việt Nam anh hùng.
Tại Phú Yên, ngày 5/10/1930, Chi bộ Cộng sản đầu tiên được thành lập tại xóm Đồng Bé (thôn Phước Long, xã Xuân Long, huyện Đồng Xuân) với 9 đồng chí. Đồng chí Phan Lưu Thanh được cử làm Bí thư Chi bộ. Tháng 1/1931, Tỉnh ủy lâm thời được thành lập, đồng chí Phan Lưu Thanh được cử làm Bí thư Tỉnh ủy. Ngay sau khi có tổ chức Đảng lãnh đạo, phong trào cách mạng của tỉnh phát triển nhanh chóng. Dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy lâm thời Phú Yên, ngày 24/11/1931, tại chùa Bà (chùa Tàu) dưới chân núi Nhạn, đồng chí Phan Ngọc Bích tổ chức thành lập chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên ở Tuy Hòa, gồm 5 đảng viên: Lê Tấn Thăng, Trịnh Ba, Trương Mộng Quyền, Tư Oẻn và Trương Nở. Đồng chí Trương Nở được cử làm Bí thư Chi bộ. Căn cứ báo cáo của đồng chí Phan Ngọc Bích, đồng chí Phan Lưu Thanh (lúc này đang bị tù ở Sông Cầu) thay mặt Tỉnh ủy lâm thời công nhận Chi bộ Nhạn Tháp.
Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên được thành lập ở Tuy Hòa là sự kiện chính trị có ý nghĩa lịch sử quan trọng, mở đầu cho quá trình đấu tranh cách mạng anh dũng, vẻ vang của Đảng bộ và nhân dân Tuy Hòa. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào đấu tranh cách mạng chống lại sự áp bức, bóc lột của thực dân phong kiến ngày càng mạnh mẽ, cơ sở cách mạng ngày càng mở rộng. Tháng 7/1937, trên cơ sở phát triển của các chi bộ đảng, đòi hỏi phải có sự lãnh đạo thống nhất và hiệu quả hơn, Phủ ủy Tuy Hòa được thành lập, đồng chí Phan Văn Dự được cử làm Bí thư Phủ ủy.
Chùa Tàu - nơi thành lập Chi bộ Nhạn Tháp, chi bộ Đảng đầu tiên ở Tuy Hòa. Ảnh tư liệu
Trong suốt quá trình đấu tranh, Đảng bộ Tuy Hòa được tôi luyện và từng bước phát triển. Lực lượng quần chúng được tập hợp đông đảo, tạo khí thế sôi nổi tập dượt để bước vào cuộc vận động mới là khởi nghĩa giành chính quyền khi thời cơ đến. Ngày 23/8/1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ và Việt Minh thị xã, nhân dân TX Tuy Hòa đã tập trung tại sân bay thị xã biểu dương lực lượng, chiếm đồn Khố Xanh, hạ cờ bù nhìn, treo cờ đỏ sao vàng tuyên bố chính quyền về tay nhân dân.
Tối 1/9/1945, tại sân vận động Hội Ích Trí ở TX Tuy Hòa, hàng ngàn quần chúng đã tập trung với đội ngũ chỉnh tề trong rừng cờ đỏ sao vàng dự mít tinh mừng chiến thắng. UBND cách mạng lâm thời phủ Tuy Hòa do đồng chí Trần Suyền làm Chủ tịch và UBND cách mạng lâm thời TX Tuy Hòa do đồng chí Lê Văn Phú làm Chủ tịch ra mắt quần chúng giữa tiếng hô vang dội của nhân dân Tuy Hòa.
Cuộc cách mạng đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Việt Nam tiếp tục kéo dài bởi âm mưu thâm độc của kẻ thù. Dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng, quân và dân TX Tuy Hòa nói riêng, Phú Yên nói chung đã đập tan chiến dịch Át-lăng (Atlante), góp phần xứng đáng vào thắng lợi to lớn trong chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu.
Bước vào cuộc kháng chiến chống Mỹ, quân và dân TX Tuy Hòa dưới sự lãnh đạo của Đảng với hành trình trường chinh gian khổ, hiểm nguy, giữ vững niềm tin vào thắng lợi cuối cùng. Trong đó, nổi bật là chiến công trong việc giải thoát Luật sư Nguyễn Hữu Thọ (sau này trở thành Chủ tịch Ủy ban Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam) vào ngày 30/10/1961, từ vùng địch trở về căn cứ an toàn. Đây là minh chứng hùng hồn cho lòng dũng cảm, ý chí kiên cường, sự trưởng thành và phát triển nhanh chóng phong trào cách mạng của Đảng bộ và nhân dân Tuy Hòa.
Trước khí thế hừng hực từ thắng lợi vang dội của bộ đội ta ở chiến trường Tây Nguyên, từ ngày 21-24/3/1975, các đơn vị bộ đội chủ lực tỉnh Phú Yên tổ chức phục kích đánh tiêu diệt lực lượng địch từ Tây Nguyên tháo chạy xuống Củng Sơn (Sơn Hòa), buộc chúng phải tháo chạy ra Thành Hội, qua sông, xuống đường 5 về Tuy Hòa. Các lực lượng quân - dân - chính Đảng TX Tuy Hòa đã nhận lệnh tổ chức chiến đấu và nhanh chóng tiêu diệt địch, chiếm lĩnh các căn cứ, cơ sở của địch tại thị xã. Đúng 7 giờ 30, ngày 1/4/1975, TX Tuy Hòa được hoàn toàn giải phóng. Cờ Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam tung bay trên đỉnh núi Nhạn. Từ đây, đoàn quân chiến thắng của cách mạng Việt Nam tiến về Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước 30/4/1975.
Qua hai cuộc kháng chiến, TP Tuy Hòa có hàng ngàn người con ưu tú xung phong ra trận, trong số đó có 1.309 người con anh dũng hy sinh, 796 cán bộ, chiến sĩ để lại một phần thân thể nơi chiến trường; có 84 Mẹ Việt Nam anh hùng. Với những đóng góp to lớn trong sự nghiệp giải phóng dân tộc và những thành tựu đã đạt được trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, TP Tuy Hòa đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Quân công hạng nhất, Huân chương Chiến công hạng nhất, Huân chương Độc lập hạng nhì, Huân chương Lao động hạng nhất. Nhân dân và lực lượng vũ trang thành phố và các xã Hòa Kiến, Bình Kiến, An Phú, phường 9 được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
TP Tuy Hòa nhìn từ trên cao. Ảnh: TRẦN QUỚI
Xây dựng phát triển quê hương
Anh hùng, bất khuất trong đấu tranh giành độc lập, Đảng bộ và nhân dân Tuy Hòa cũng kiên cường vượt lên vết thương chiến tranh, phát huy truyền thống cách mạng, từng bước đẩy lùi đói nghèo, lạc hậu, ra sức khôi phục và đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh, cải thiện đời sống nhân dân.
Ngày 3/11/1975, Bộ Chính trị, Nhà nước và Chính phủ quyết định sáp nhập hai tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa thành tỉnh Phú Khánh nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam trong thời kỳ mới. Trải qua 15 năm (tháng 4/1975-6/1989), được sự lãnh đạo của Đảng bộ, nhân dân Tuy Hòa đã vượt qua bao khó khăn, thử thách, đạt được những thành tựu hết sức to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ quê hương, xứng đáng là trung tâm của phía bắc tỉnh Phú Khánh.
Theo chủ trương của Trung ương Đảng và Nhà nước, ngày 1/7/1989, tỉnh Phú Khánh tách ra thành hai tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa. TX Tuy Hòa trở về với vai trò là tỉnh lỵ và trung tâm kinh tế - chính trị - văn hóa của Phú Yên. Đảng bộ TX Tuy Hòa đã tập trung lãnh đạo nhân dân vượt qua thử thách, thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế - xã hội một cách toàn diện theo đường lối đổi mới của Đảng. Đại hội Đảng bộ thị xã lần thứ IX (1989-1991) và lần thứ X (1991-1993) là mốc quan trọng trong thời kỳ đổi mới, đưa nền kinh tế thị xã đi vào ổn định và phát triển, vận hành theo cơ chế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa.
Từ ngày tái lập tỉnh (1/7/1989), Đảng bộ và nhân dân Tuy Hòa đã nỗ lực xây dựng hạ tầng, phát triển kinh tế, từng bước nâng cao đời sống nhân dân, diện mạo đô thị ngày càng khang trang, quy hoạch được hoàn thiện, mở ra nhiều tiềm năng phát triển. Tháng 8/2002, TX Tuy Hòa được công nhận là đô thị loại III. Ngày 5/1/2005, Chính phủ đã ban hành Nghị định 03/2005/NĐ-CP về việc thành lập TP Tuy Hòa thuộc tỉnh Phú Yên; điều chỉnh địa giới hành chính để mở rộng thành phố. Việc thành lập TP Tuy Hòa đã mở ra một chương mới trong lịch sử phát triển, đi lên của vùng đất Tuy Hòa. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân thành phố đã từng bước tận dụng thời cơ, khai thác hiệu quả mọi nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng, từng bước hoàn thiện không gian đô thị và phát triển kinh tế, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân có sự cải thiện vượt bậc so với trước đây. Tháng 3/2013, Chính phủ ban hành quyết định công nhận TP Tuy Hòa là đô thị loại II trực thuộc tỉnh.
Sau 35 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng và đặc biệt là sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP Tuy Hòa lần thứ XV, nhiệm kỳ 2015-2020, Đảng bộ, quân và dân Tuy Hòa đã phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết, năng động, sáng tạo, vượt qua các khó khăn, thử thách và giành được những thành tựu khá toàn diện, tạo nhiều dấu ấn nổi bật.
Kinh tế của thành phố tiếp tục phát triển ổn định và tăng trưởng khá. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch nhanh theo hướng: thương mại, dịch vụ, công nghiệp và nông nghiệp sạch. Giá trị sản xuất thương mại - dịch vụ 38%, công nghiệp - xây dựng 57,7%, nông - lâm - thủy sản chiếm 4,3% trong tổng cơ cấu giá trị sản xuất. 4/4 xã được công nhận xã nông thôn mới, thành phố về đích nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; tỉ lệ hộ nghèo giảm còn 0,99%.
Bộ mặt đô thị có nhiều đổi mới, khởi sắc, nhiều công trình lớn được đầu tư xây dựng để tạo điểm nhấn đô thị như: tuyến Công viên biển, tháp Nghinh Phong, hồ điều hòa Hồ Sơn, công viên Thanh thiếu niên… Giao thông đô thị được từng bước hoàn thiện, cảng hàng không Tuy Hòa được nâng cấp, mở rộng đủ điều kiện phục vụ mở đường bay quốc tế. Nhiều khu du lịch sinh thái, khách sạn, nhà hàng, trung tâm thương mại cao cấp và nhiều công trình với kiến trúc mới mẻ đã tạo cho TP Tuy Hòa một vóc dáng mới văn minh và hiện đại, thu hút được nhiều du khách đến tham quan, du lịch, nghỉ dưỡng, thu hút nhiều nhà đầu tư, tạo ra nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Dáng dấp đô thị loại I từng bước hình thành.
Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân thành phố không ngừng được cải thiện, trình độ dân trí được nâng cao. Giáo dục đã có bước phát triển đáng tự hào. Trên địa bàn thành phố có 2 trường đại học, 3 trường cao đẳng, học viện, hàng năm tổ chức đào tạo và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho tỉnh và khu vực. Chất lượng giáo dục từng bước được nâng lên toàn diện. Thành phố có 29/42 trường tiểu học, THCS đạt chuẩn quốc gia. Y tế được quan tâm đầu tư phát triển đã đáp ứng được nhu cầu khám, chữa bệnh của nhân dân. Công tác an sinh xã hội, chăm lo cho các đối tượng chính sách, người có công luôn được quan tâm đúng mức. Hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao đạt nhiều thành tích đáng khích lệ; phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” đang đi vào chiều sâu. Nếp sống mới sôi động trong thời mở cửa hội nhập quốc tế và kinh tế thị trường với nhiều thành phần, nhưng người dân Tuy Hòa vẫn giữ được bản sắc văn hóa với những giá trị truyền thống tốt đẹp. Đến năm 2020, toàn thành phố có 93,22% gia đình đạt chuẩn văn hóa; 96,7% thôn, khu phố đạt chuẩn văn hóa; 75% phường, xã đạt chuẩn văn hóa.
Quốc phòng, an ninh được tăng cường, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội. Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, MTTQ, các hội, đoàn thể luôn được quan tâm. Đến tháng 10/2021, toàn thành phố có 44 chi, đảng bộ trực thuộc, 323 chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở; với tổng số 8.323 đảng viên; 100% thôn, khu phố và các trường học từ mầm non công lập trở lên đều có chi bộ. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII vềtăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến, “tự chuyển hóa” trong nội bộ được thực hiện hiệu quả. Tổ chức cơ sở đảng đã thực sự là hạt nhân chính trị để Đảng bộ lãnh đạo thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ.
Năm 2021, trong bối cảnh đối mặt với đại dịch COVID-19, với nỗ lực và quyết tâm của cả hệ thống chính trị, với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, “bảo vệ sức khỏe, tính mạng người dân là trên hết, trước hết”, Đảng bộ, chính quyền và toàn dân đã đoàn kết, thống nhất trên dưới một lòng, khống chế dịch bệnh COVID-19 thành công, ổn định tình hình, từng bước thích ứng an toàn trong đại dịch. Đồng thời tiếp tục thực hiện “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch hiệu quả vừa phát triển kinh tế xã hội theo các mục tiêu đã đề ra.
Đường Hùng Vương, TP Tuy Hòa được đầu tư khang trang, hiện đại. Ảnh: NGỌC THẮNG
Hướng đến đô thị loại I trẻ trung, năng động, sạch đẹp
TP Tuy Hòa đặt mục tiêu tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đẩy mạnh thu hút đầu tư, phát triển kinh tế xã hội toàn diện và tạo lập môi trường sống sạch đẹp, thân thiện; là đầu tàu, là trung tâm phát triển của tỉnh; từng bước khẳng định vị trí đô thị du lịch biển có bản sắc riêng trong khu vực và cả nước; phấn đấu trở thành đô thị loại I vào năm 2025. Để thực hiện được mục tiêu này, trong thời gian đến, Đảng bộ TP Tuy Hòa tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện toàn diện các nhiệm vụ, giải pháp mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra. Trong đó, tập trung các nhiệm vụ trọng tâm sau:
Một là, tiếp tục xây dựng tổ chức Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo thành phố phát triển nhanh và bền vững. Lấy công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa có chuyên môn nghiệp vụ giỏi, vừa có bản lĩnh chính trị vững vàng là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu.
Hai là, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân, huy động cả nguồn lực vật chất và sức mạnh tinh thần để tập trung đầu tư, từng bước hoàn thiện kết cấu hạ tầng, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân, bảo vệ cảnh quan môi trường.
Ba là, giữ vững quốc phòng an ninh, trật tự, an toàn xã hội, kiên quyết trấn áp tội phạm, đẩy lùi tệ nạn, tạo lập môi trường sống an toàn và ổn định để phát triển.
Bốn là, đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng chính quyền năng động, vì nhân dân phục vụ, tạo hình ảnh thân thiện, nghĩa tình với người dân, bạn bè và du khách.
Tự hào với những thành tựu đã đạt được trong suốt 90 năm hào hùng dưới sự lãnh đạo của Đảng. Trong chặng đường phát triển mới, tuy còn không ít khó khăn, thách thức phía trước, nhưng với những thời cơ mới, vận hội mới, cùng những định hướng rõ ràng, chúng ta có niềm tin vững chắc rằng Đảng bộ và nhân dân Tuy Hòa sẽ tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, tự lực, tự cường, quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ trong thời gian đến.
Tự hào với những thành tựu đã đạt được trong suốt 90 năm hào hùng dưới sự lãnh đạo của Đảng. Trong chặng đường phát triển mới, tuy còn không ít khó khăn, thách thức phía trước, nhưng với những thời cơ mới, vận hội mới, cùng những định hướng rõ ràng, chúng ta có niềm tin vững chắc rằng Đảng bộ và nhân dân Tuy Hòa sẽ tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, tự lực, tự cường, quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ trong thời gian đến.
