Phó vụ trưởng Vụ giáo dục trung học 'bắt lỗi' chương trình tiếng Anh

Trong giờ dạy học ngoại ngữ ở trường Tiểu học Tây Sơn, Hà Nội. Ảnh: Hồng Vĩnh

Áp dụng chương trình tiếng Anh 10 năm

Thực tế nhiều thế hệ học sinh học xong lớp 12 vẫn không giao tiếp được bằng Tiếng Anh. Để khắc phục điều này, giải pháp của Bộ khi thực hiện chương trình GDPT mới như thế nào, thưa ông?

Chương trình Tiếng Anh hiện hành là chương trình 7 năm với thời lượng học 3 tiết/tuần, bắt đầu từ lớp 6 đến lớp 12. Tổng thời lượng môn Tiếng Anh trong toàn bộ chương trình chỉ có 700 tiết là quá ít. Cùng với việc phải tới lớp 6 học sinh bắt đầu được học Tiếng Anh chính là một phần hạn chế năng lực Tiếng Anh của học sinh học theo chương trình hiện hành. Với chương trình như vậy chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu trong học tập và giao tiếp cho học sinh. Thêm vào đó, việc tích hợp, lồng ghép nội dung các môn học khác vào môn Tiếng Anh cũng chưa được chú trọng, khiến cho cơ hội thực hành của học sinh ngay trong quá trình học tập cũng hạn chế.

Khắc phục hạn chế nói trên, môn Tiếng Anh trong Chương trình GDPT mới được thiết kế là chương trình 10 năm, từ lớp 3 đến lớp 12, với thời lượng ở cấp Tiểu học và cấp THCS và 140 tiết/năm, cấp Trung học Phổ thông là 105 tiết/năm (tổng số là 1295 tiết). Với thời lượng gần gấp đôi chương trình hiện hành, học sinh được bắt đầu học sớm từ lớp 3 (chưa kể có thể học tự chọn từ lớp 1); đồng thời với việc đổi mới phương pháp dạy học và chú trọng tích hợp, lồng ghép nội dung các môn học khác vào môn Tiếng Anh, tôi tin tưởng rằng năng lực Tiếng Anh của học sinh theo chương trình mới sẽ đáp ứng được yêu cầu.

Về đội ngũ, Bộ GD&ĐT sẽ bồi dưỡng giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông đã ban hành. Việc bồi dưỡng sẽ được thực hiện theo phương thức kết hợp giữa trực tiếp và trực tuyến, bảo đảm cho giáo viên và học sinh trên mọi miền của đất nước đều được bình đẳng trong tiếp cận nguồn học liệu Tiếng Anh.

Nhiều chuyên gia cho rằng, để học tốt tiếng Anh cần tạo môi trường để trẻ được giao tiếp chứ không chỉ giới hạn bằng một số tiết học/ tuần sẽ khó đạt hiệu quả?

Chương trình định hướng phát triển năng lực học sinh đòi hỏi nội dung, kiến thức đưa vào chương trình phải vừa đủ, gắn liền với ứng dụng trong thực tiễn cuộc sống. Tùy vào điều kiện thực tiễn, giáo viên có thể sử dụng các loại phương tiện và học liệu khác nhau để tổ chức hoạt động học cho học sinh, trong đó cần tăng cường hướng dẫn học sinh tự nghiên cứu SGK để tiếp nhận và vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Các bài học Tiếng Anh chương trình mới tạo thuận lợi cho học sinh trong việc ứng dụng vào các tình huống giao tiếp hằng ngày ở trường và ở nhà. Đó là kênh kết nối quan trọng để “học đến đâu, hành đến đấy”, giúp trình độ Tiếng Anh của học sinh phát triển tốt.

Ðổi mới kiểm tra, đánh giá

Môn Tiếng Anh trong chương trình giáo dục phổ thông mới có những thay đổi nổi bật nào để nâng cao chất lượng, gắn với hội nhập quốc tế?

Môn Tiếng Anh trong chương trình GDPT mới chú trọng mục tiêu hình thành và phát triển năng lực đặc thù của môn học là năng lực giao tiếp tiếng Anh. Mục tiêu giúp người học phát triển đồng đều kỹ năng ngôn ngữ: nghe, nói, đọc, viết; kiến thức ngôn ngữ: ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp.

Chương trình được xây dựng trên cơ sở vận dụng Khung tham chiếu chung Châu Âu về ngôn ngữ (CEFR) thông qua việc dạy học và đánh giá kết quả học tập của học sinh theo các bậc năng lực quy định trong Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam đối với các cấp tiểu học (Bậc 1), trung học cơ sở (Bậc 2), trung học phổ thông (Bậc 3), tương đương với các Cấp độ A1, A2, B1 trong Khung CEFR. Theo đó, sau khi kết thúc Chương trình, người học có thể đạt được năng lực sử dụng tiếng Anh cơ bản trong học tập và giao tiếp, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế trong học tập và làm việc như có thể hiểu được các ý chính của một đoạn văn hay bài phát biểu chuẩn mực, rõ ràng về các chủ đề quen thuộc trong công việc, trường học, giải trí... Căn cứ mục tiêu tổng quát, từng lớp học, từng bài học có mục tiêu được xác định cụ thể.

Chương trình GDPT mới sẽ thay đổi thế nào về hình thức đánh giá, thi cử, thưa ông?

Kể từ năm học 2014-2015, Bộ đã chỉ đạo để đảm bảo giáo viên không chỉ dừng lại ở phần viết mà có cả phần nghe, nói. Đối với các kỳ thi THPT quốc gia hiện nay, do tính chất của kì thi với quy mô toàn quốc, việc đánh giá mới tập trung kiếm tra kiến thức từ vựng, ngữ pháp, ngữ âm, hai kỹ năng đọc hiểu và viết.

Trong Chương trình GDPT mới, môn Tiếng Anh được thiết kế nhằm đảm bảo đánh giá toàn diện việc học của học sinh theo hai hình thức: đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ. Đánh giá thường xuyên được thực hiện liên tục thông qua các hoạt động dạy học trên lớp. Đánh giá định kỳ thực hiện vào các thời điểm ấn định trong năm học đảm bảo đánh giá đủ kỹ năng ngôn ngữ gồm nghe, nói, đọc, viết.

Nguyễn Hà