Phong trào 'Tháng 1 khô'

“Tháng 1 khô” - Dry January có nghĩa là 1 tháng từ bỏ rượu bia, bất kể tháng nào, nhằm cơ thể phục hồi các chức năng, nâng cao sức khỏe.

“Tháng 1 khô” là một sáng kiến của tổ chức từ thiện Alcohol Change United Kingdom, khuyến khích mọi người thử từ bỏ rượu trong 1 tháng vào đầu năm. Một tháng không có rượu là sự lựa chọn tốt nhất mà chúng ta có thể làm cho sức khỏe của mình, các nhà nghiên cứu Anh kết luận.

Phong trào này khi khởi xướng gặp không ít chỉ trích, bởi lẽ trong 1 năm từ bỏ 1 tháng không uống thức uống có cồn (rượu, bia…), 11 tháng còn lại có thể say sưa? Tuy nhiên, sáng kiến này được giới y khoa ủng hộ, bởi: Cơ thể nhận nhiều lợi ích khi có 1 tháng không rượu bia, từ bỏ rượu trong một thời gian và lặp đi lặp lại khiến người uống có thể từ bỏ rượu bia dễ dàng hơn.

Câu chuyện của một “dân nghiện”

Người nghiện rượu này là một phụ nữ. Cô cho biết, cô uống rượu để có cảm giác yên ổn, cuộc sống thú vị hơn. Sau 30 phút kể từ lúc uống rượu, cô bắt đầu có cảm giác như vậy, khi các vấn đề rắc rối của cuộc sống được quên lãng.

Phong trào 'Tháng 1 khô' để bỏ bia rượu đang trở thành xu hướng hiện nay. Ảnh: Chiến Công

Cô đã uống rượu trong hàng chục năm, đều đặn, ở mức vừa phải. Trong đêm, cô uống 1 ly rượu vang, sau đó thêm 1 ly, 1 ly nữa… rồi là 1 chai. Nếu ngày nào đó có nhiều lo lắng, cô mua 1 chai rượu vang và uống hết.

Những năm qua, chồng cô và cô thường xuyên cãi vã về chuyện rượu chè be bét của cô. Cô cũng đã thử không uống rượu một số đêm. Vào buổi sáng, cô cảm thấy chút buồn buồn nhưng không cảm nhận nó một cách rõ rệt và thiếu động lực để làm việc.

Cô tránh gặp gỡ với nhiều người, không thích đi tản bộ hay gặp gỡ bạn bè vào buổi ăn trưa. Cô mất nhiều năm để kiểm soát trạng thái nghiện rượu, nhưng rồi rượu kiểm soát cô đến mức cô không thể che dấu hành vi của mình với mọi người.

May mắn là cô biết được phong trào “Tháng 1 khô” và hưởng ứng. Cô quyết tâm không uống rượu 1 tháng và cảm nhận những thay đổi to lớn “đáng kinh ngạc” cả về thể chất lẫn tinh thần. Cô ngạc nhiên khi cảm nhận những điều mới lạ: Đi ăn trưa cùng bạn và chỉ uống nước khoáng; đến buổi ra mắt sách mới mà không uống vang trắng…

Cô bắt đầu lắng nghe nhiều hơn, bớt phán xét hơn và làm việc tốt hơn. Cô cũng bắt đầu ngủ ngon, tập thể dục và ngủ như một đứa bé không còn cảm giác lớp sương mù khi thức dậy…

Câu lạc bộ từ bỏ rượu bia và xu hướng mới

Vào 8 giờ tối thứ Bảy, mọi người bắt đầu chen vào một quán bar nổi tiếng có tên Harvard & Stone trong một khu phố Los Angeles, Mỹ, hẻo lánh. Quán bar trở nên ồn ào dần lên khi khách bắt đầu trò chuyện. Trong một góc xa, nhóm phụ nữ ngồi cùng nhau nhấm nháp những ly mocktails (một loại thức uống như là rượu được chưng cất không cồn). Họ là những thành viên của “Câu lạc bộ tỉnh táo”, mục tiêu là giúp nhau vượt qua khó khăn từ bỏ rượu bia.

Mọi người trò chuyện với nhau về tình hình sức khỏe, cân nặng cơ thể giảm, làn da đẹp hơn… Cô Stephanie Forte nói: “Ôi trời ơi! Tôi đã giảm cân…”. Kathy Kuzniar chia sẻ, cô thấy bình tĩnh hơn khi không uống rượu và đã giảm đến 12kg. Tại Mỹ, phong trào “Tháng 1 khô”, rồi sau đó là “Tháng bảy khô”, “Tháng chín tỉnh táo”, ngày càng được hưởng ứng. Tính trên thế giới, các phong trào từ bỏ rượu bia ngày càng lan rộng.

Kể từ năm 2000, số người trên thế giới uống rượu đã giảm gần 5%, từ 47,6% xuống còn 43%, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Chỉ riêng trong năm 2018, tiêu thụ rượu trên toàn thế giới đã giảm 1,6%, theo IWSR, một tổ chức giám sát ngành công nghiệp đồ uống có cồn.

Kiểm tra Instagram và bạn sẽ tìm thấy gần 1,3 triệu bài đăng được gắn thẻ #soberliving (sống tỉnh táo). Truy cập Amazon sẽ tìm thấy hàng tá đầu sách được phát hành nói về hạ chế bia rượu, chẳng hạn như: Giờ hạnh phúc hơn, Niềm vui bất ngờ khi tỉnh táo…

Doanh số bán bia đã giảm trong 5 năm qua, theo Tập đoàn Thông tin đồ uống, trong khi doanh số bán bia không cồn vẫn ổn định hoặc thậm chí tăng.

Cải thiện sức khỏe và nhiều lợi ích khác

Cho đến nay, có một số nghiên cứu chỉ ra một số lợi ích của việc kiêng rượu dù chỉ 1 tháng.

Một nghiên cứu năm 2016 của Anh về khoảng 850 đàn ông và phụ nữ tình nguyện kiêng rượu trong tháng 1 không uống rượu bia cho thấy những người tham gia đã báo cáo một loạt các lợi ích. Ví dụ, 82% được hỏi cho biết họ cảm thấy: "Giấc ngủ ngon hơn"; 62% cho biết họ đã giảm cân.

Một nghiên cứu khác được công bố vào năm ngoái bởi các nhà nghiên cứu ở Anh đã so sánh kết quả sức khỏe giữa một nhóm nam và nữ đồng ý ngừng uống rượu trong 1 tháng, với sức khỏe của một nhóm tiếp tục uống rượu.

Aaron White, cố vấn khoa học cấp cao của Viện nghiên cứu quốc gia về lạm dụng rượu và nghiện rượu cho biết: "Họ phát hiện ra rằng vào cuối tháng đó - chỉ sau 1 tháng - mọi người đã giảm cân rất nhiều. Họ đã cải thiện độ nhạy insulin, chỉ số huyết áp của họ được cải thiện và gan của họ trông khỏe mạnh hơn một chút." Những cải thiện rất khiêm tốn, White nói, nhưng phạm vi lợi ích rộng lớn mà các nhà nghiên cứu ghi nhận là rất đáng chú ý.

Khá hợp lý khi cho rằng từ bỏ rượu trong 31 ngày chỉ có thể có lợi cho sức khỏe, vì uống thường xuyên là một yếu tố nguy cơ chính gây ung thư, bệnh gan và các bệnh tim mạch, trong số các vấn đề khác.

Mới đây, một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu từ Đại học Sussex ở Falmer, Anh, cho thấy chỉ cần bỏ rượu trong 1 tháng có thể cải thiện cuộc sống của bạn, cơ thể khỏe mạnh hơn. Họ cũng cảm thấy ít cần uống rượu hơn, thậm chí vài tháng sau khi tham gia sáng kiến này có thể từ bỏ hẳn rượu.

Tiến sĩ de Visser và nhóm đã phân tích dữ liệu mà họ thu thập được từ những người tham gia “Tháng 1 khô” trong 3 cuộc khảo sát trực tuyến. Tổng cộng có 2.821 người được điền vào một cuộc khảo sát khi đăng ký chiến dịch vào đầu tháng 1. Trong tuần đầu tiên của tháng 2, 1.715 người tham gia đã hoàn thành một cuộc khảo sát và 816 người tham gia đã gửi thêm dữ liệu vào tháng 8/2018.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng việc từ bỏ rượu trong 1 tháng đã giúp những người tham gia giảm số ngày uống rượu sau đó trong năm. Con số đã giảm từ mức trung bình 4,3 ngày uống rượu mỗi tuần trước khi tham gia vào “Tháng Giêng khô” xuống trung bình 3,3 ngày mỗi tuần sau đó.

Hơn nữa, những người trưởng thành trong 1 tháng cũng bị say rượu ít thường xuyên hơn trong năm. Tỷ lệ uống quá nhiều đã giảm từ mức trung bình 3,4 lần mỗi tháng ở mức cơ bản xuống còn 2,1 lần mỗi tháng.

Trên thực tế, những người tham gia “Tháng 1 khô” cũng học cách uống ít hơn. Họ đã đi từ việc tiêu thụ trung bình 8,6 đơn vị rượu mỗi ngày ở mức cơ bản 7,1 đơn vị rượu mỗi ngày sau đó.

Ngoài ra còn có những lợi ích đáng kể ngay lập tức: 9 trên 10 người từ bỏ rượu tiết kiệm tiền, 7 trong 10 người ngủ ngon hơn và 3 trong 5 người giảm cân.

Ngoài ra, còn một danh sách dài cho những người từ bỏ rượu bia trong 1 tháng, như: Kiểm soát thói quen uống rượu bia tốt hơn; nhận thức được tại sao mình muốn uống rượu bia; nhận thấy không cần rượu vẫn vui vẻ; chất lượng ngủ tốt hơn…

Bên cạnh đó, chức năng gan của người uống sẽ dần được phục hồi ngay từ tuần đến bỏ rượu và bỏ rượu càng lâu gan càng được cải thiện. Các chỉ số khác như huyết áp, đường huyết, cholesteron trong máu… cũng được cải thiện; sắc da cũng sẽ đẹp hơn…

Phong trào “Tháng Giêng khô” chưa thực sự được chú ý nhiều ở Việt Nam, mới chỉ dừng ở một số bài báo ít ỏi. Hy vọng mọi người nhận thức được việc từ bỏ bia rượu, bên cạnh tác động tích cực của Nghị định 100, để “văn hóa bia rượu” Việt Nam thực sự thay đổi, cho một xã hội không bị ảnh hưởng nhiều do người lạm dụng bia rượu.

Mới đây, một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu từ Đại học Sussex ở Falmer, Anh, cho thấy chỉ cần bỏ rượu trong 1 tháng có thể cải thiện cuộc sống của bạn, cơ thể khỏe mạnh hơn. Họ cũng cảm thấy ít cần uống rượu hơn, thậm chí vài tháng sau khi tham gia sáng kiến này có thể từ bỏ hẳn rượu.

Thế Phong