Quá trình chuyển dịch năng lượng của Trung Quốc đang ở đâu?

Năng lượng mặt trời ở Trung Quốc. (Ảnh: RT)

Theo ông Yaoyu Zhang, Phó Giám đốc PetroChina, quá trình chuyển đổi năng lượng ở Trung Quốc đang được củng cố, đặc biệt là trong các lĩnh vực năng lượng gió và mặt trời. Tại Hội nghị Thị trường khí châu Á 2024, do S&P Global Commodity Insights tổ chức, ông Zhang đã nhấn mạnh sự đóng góp ngày càng tăng của năng lượng tái tạo vào việc giảm sự phụ thuộc vào than cho sản xuất điện ở Trung Quốc.

Năng lượng tái tạo chủ yếu là năng lượng mặt trời và gió, đã giúp giảm từ 10% đến 13% việc sử dụng than trong sản xuất điện. Sự phát triển này bác bỏ quan niệm cho rằng việc giảm tiêu thụ than ở Trung Quốc chủ yếu là do tăng việc sử dụng khí tự nhiên.

Tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của năng lượng gió và mặt trời

Trong những năm gần đây, Trung Quốc đã đẩy nhanh việc phát triển năng lực sản xuất năng lượng tái tạo. Ông Zhang đã chỉ ra rằng chi phí sản xuất điện mặt trời và điện gió đã trở nên cạnh tranh hơn so với khí tự nhiên. Dự kiến, Trung Quốc sẽ đạt được tổng công suất 1.300 gigawatt (GW) năng lượng gió và mặt trời vào cuối năm 2024, vượt mục tiêu 1.200 GW đặt ra cho năm 2030.

Xu hướng này nằm trong chiến lược rộng lớn hơn của Trung Quốc nhằm giảm tỷ lệ than trong cơ cấu năng lượng, đồng thời hỗ trợ cam kết đạt mức phát thải carbon bằng 0 vào năm 2060. Theo ông Zhang, đến năm 2028, khoảng 50% điện sản xuất tại Trung Quốc sẽ đến từ các nguồn tái tạo.

Sự phụ thuộc liên tục vào khí tự nhiên hóa lỏng

Mặc dù năng lượng tái tạo đang tăng trưởng, Trung Quốc vẫn phụ thuộc mạnh vào khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) để đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng. Năm 2023, Trung Quốc đã nhập khẩu khoảng 71,32 triệu tấn LNG, tăng 11,7% so với năm trước. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào LNG này đặt ra nhiều thách thức.

Vấn đề chính liên quan đến sự biến động của giá. Khác với khí tự nhiên được vận chuyển qua đường ống, LNG khiến Trung Quốc dễ bị ảnh hưởng bởi biến động giá trên thị trường thế giới. Chi phí trung bình của LNG nhập khẩu cao hơn so với khí nội địa hoặc khí vận chuyển qua đường ống. Sự biến động giá này ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp của Trung Quốc, với các khu vực có mức giá riêng. Ví dụ, ở miền Bắc Trung Quốc, giá LNG cao, dao động từ 13 - 14 USD một triệu đơn vị nhiệt Anh (MMBtu), được coi là quá cao cho sản xuất điện, trong khi ở miền Nam, nơi ngành công nghiệp chế tạo có lợi nhuận cao hơn, mức giá này được chấp nhận hơn.

Vai trò của định giá carbon

Một yếu tố quyết định khác đối với tương lai năng lượng của Trung Quốc là định giá carbon. Hiện tại, giá carbon vẫn tương đối thấp, nhưng việc tăng giá trong tương lai có thể thúc đẩy năng lượng tái tạo ở Trung Quốc phát triển mạnh mẽ hơn. Trong ngắn hạn, việc tăng giá carbon có thể khiến các nhà máy điện chạy bằng khí trở nên cạnh tranh hơn so với các nhà máy điện chạy bằng than. Về lâu dài, điều này sẽ tăng cường khả năng cạnh tranh của năng lượng tái tạo, vì các nhà sản xuất điện hóa thạch sẽ phải đối mặt với chi phí ngày càng tăng liên quan đến lượng khí thải carbon của họ.

Khung pháp lý này có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh việc áp dụng năng lượng tái tạo ở Trung Quốc, cho phép đất nước theo đuổi các mục tiêu trung hòa carbon trong khi giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

H.Phan

AFP