Quan chức Mỹ: Tên lửa phóng từ tây nam Iran qua Saudi Arabia

Mỹ tin điểm xuất phát tấn công hai nhà máy lọc dầu Abqaiq và Khurais của Saudi Arabia cuối tuần rồi là ở tây nam Iran, ba nguồn tin quan chức Mỹ đề nghị không nêu tên nói với hãng tin Reuters ngày 17-9.

Có cả máy bay không người lái lẫn tên lửa hành trình

Theo ba nguồn tin quan chức này, tham gia vào vụ tấn công này có cả máy bay không người lái và tên lửa hành trình. Việc này cho thấy vụ tấn công được lên kế hoạch phức tạp và tinh vi hơn đánh giá ban đầu nhiều.

Các quan chức Mỹ không cung cấp chứng cứ hay có bất cứ giải thích gì về việc tình báo Mỹ đã có những hành động gì để có được đánh giá này. Các hoạt động tình báo này một khi được chia sẻ công khai có thể sẽ gây thêm áp lực buộc Mỹ, Saudi Arabia và một số nước khác phải có phản ứng với việc này, thậm chí đó sẽ là phản ứng quân sự.

Nhà máy lọc dầu Abqaiq chìm trong khói lửa sau khi bị tấn công ngày 14-9. Ảnh: REUTERS

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 17-9 nói ông không nghĩ đến khả năng sẽ gặp Tổng thống Iran Hassan Rouhani tại phiên họp Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York cuối tháng này nữa. Ông Trump từng đề cập đến khả năng này trước khi xảy ra vụ hai nhà máy lọc dầu Saudi Arabia bị tấn công.

Cùng ngày, lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei bác bỏ khả năng đối thoại với Mỹ chừng nào Mỹ quay trở lại với thỏa thuận hạt nhân Iran mà Mỹ đã rút khỏi năm ngoái.

Hình ảnh vệ tinh do chính phủ Mỹ công bố ngày 15-9 chụp hạ tầng nhà máy lọc dầu Abqaiq của Saudi Arabia bị hư hại sau vụ tấn công ngày 14-9. Ảnh: REUTERS

Iran trước sau vẫn bác bỏ cáo buộc của Mỹ, khẳng định mình không liên quan. Ngày 17-9, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif nói việc Mỹ quy trách nhiệm cho Iran không giúp gì cho Mỹ và các đồng minh ở chiến trường Yemen.

Đồng minh Mỹ còn nửa tin nửa ngờ

Phần mình, ngày 17-9, Saudi Arabia cho biết đến lúc này vẫn chưa xác định được bên nào chịu trách nhiệm về các vụ tấn công. Saudi Arabia đã đề nghị các chuyên gia quốc tế và chuyên gia Liên Hiệp Quốc vào cuộc điều tra. Theo Bộ Ngoại giao Saudi Arabia, nhận định điều tra ban đầu cho thấy điểm xuất phát tấn công không phải từ Yemen.

Mỹ cũng triển khai một nhóm chuyên gia hỗ trợ Saudi Arabia đánh giá các chứng cứ từ vụ tấn công. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo sang Saudi Arabia trong ngày 17-9.

Một số đồng minh Mỹ vẫn còn nửa tin nửa ngờ về khả năng Iran là thủ phạm. Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian nói ông không chắc nếu ai đó có chứng cứ về chuyện các máy bay không người lái xuất phát “từ nơi này hay nơi khác”.

Không lâu sau khi 2 nhà máy lọc dầu Abqaiq và Khurais bị tấn công, nhóm phiến quân Houthis ở Yemen tuyên bố nhận trách nhiệm. Houthis cho biết đã triển khai 10 chiếc máy bay không người lái không kích hai nhà máy, đồng thời đe dọa sẽ còn tổ chức tấn công nữa nếu Saudi Arabia và liên quân Ả Rập mà nước này dẫn đầu không chấm dứt can thiệp quân sự vào Yemen.

Khói bốc lên từ nhà máy lọc dầu Abqaiq của Saudi Arabia sau khi nhà máy này bị tấn công ngày 14-9. Ảnh: REUTERS

Tuy thế Mỹ cáo buộc Iran mới chính là thủ phạm. Mỹ nói có chứng cứ cho thấy hai nhà máy lọc dầu Abqaiq và Khurais bị 17 tên lửa hành trình đánh trúng chứ không phải bị máy bay không người lái không kích như Houthis nói. Hơn nữa từ các vị trí hứng tên lửa của hai nhà máy có thể thấy hướng phóng tên lửa không phải từ Yemen, mà từ Iran hoặc Iraq. Iran là nước bảo trợ của Houthis.

Giá dầu thế giới giảm 5%

Trong ngày 17-9, Bộ Năng lượng Saudi Arabia thông báo nước này đã khôi phục được sản lượng khai thác dầu bằng mức trước khi hai nhà máy lọc dầu Abqaiq và Khurais bị tấn công cuối tuần trước, theo đó thị trường dầu nước này sẽ trở lại mức cũ vào cuối tháng 9.

Bộ trưởng Năng lượng Abdulaziz bin Salman của Saudi Arabia cho biết sản lượng khai thác dầu của nước này trong tháng 10 sẽ đạt 9,89 triệu thùng mỗi ngày và sẽ đạt 12 triệu thùng mỗi ngày vào cuối tháng 11.

Giá dầu đã giảm 5% sau thông báo này của Saudi Arabia, sau khi tăng 20% kể từ lúc hai nhà máy lọc dầu của Saudi Arabia bị tấn công. Việc hai nhà máy lọc dầu Abqaiq và Khurais bị tấn công làm sản lượng khai thác dầu của Saudi Arabia giảm hơn 50%, tương đương 5% sản lượng khai thác toàn cầu.

ĐĂNG KHOA