Quan hệ Ấn Độ-Canada rạn nứt nghiêm trọng: New Delhi triệu hồi Đại sứ ở Ottawa, hai bên trục xuất nhà ngoại giao, vì đâu nên nỗi?

Quan hệ Ấn Độ-Canada đang rạn nứt nghiêm trọng kể từ sau một vụ công dân Canada bị sát hại năm 2023. (Nguồn: Business-standard)

Ấn Độ triệu hồi Đại sứ ở Canada

Ngày 14/10, hãng thông tấn AFP đưa tin, New Delhi tuyên bố sẽ triệu hồi Đại sứ tại Canada Sanjay Kumar Verma do Ottawa đang điều tra ông Verma cùng các nhà ngoại giao Ấn Độ khác vì "tình nghi" liên quan vụ sát hại công dân Canada Hardeep Singh Nijjar hồi năm 2023.

Bộ Ngoại giao Ấn Độ tuyên bố: "Chúng tôi không còn tin tưởng vào cam kết của chính phủ Canada hiện tại trong việc đảm bảo an ninh cho các nhà ngoại giao. Do đó, chính phủ Ấn Độ quyết định triệu hồi Cao ủy cùng các nhà ngoại giao và quan chức khác đang bị điều tra."

Bộ này khẳng định, Đại sứ Sanjay Kumar Verma, nguyên Đại sứ tại Nhật Bản và Sudan, là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp được kính trọng và những cáo buộc nhằm vào ông là "lố bịch và đáng bị khinh thường".

Cũng trong ngày 14/10, Ấn Độ đã trục xuất 6 nhà ngoại giao hàng đầu của Canada, trong đó có cả quyền ủy viên cao cấp của Ottawa Stewart Wheeler, ngay sau động thái trên. Những nhà ngoại giao này bị yêu cầu phải rời khỏi Ấn Độ trước hoặc muộn nhất là 23h59 ngày 19/10 (giờ địa phương).

Canada trục xuất các nhà ngoại giao Ấn Độ

Ngày 14/10, hãng tin Reuters dẫn một nguồn tin chính phủ tiết lộ, Canada đã trục xuất 6 nhà ngoại giao Ấn Độ và yêu cầu họ phải rời khỏi quốc gia Bắc Mỹ trước 11h59 đêm 19/10 (giờ địa phương).

Theo thông tin, việc trục xuất diễn ra sau khi các cuộc điều tra của lực lượng cảnh sát hoàng gia Canada (RCMP) cho thấy rằng, quan chức ngoại giao và lãnh sự Ấn Độ đóng tại Canada đã lợi dụng vị trí chính thức của họ để tham gia vào "những hoạt động mờ ám" do các đặc vụ của chính phủ Ấn Độ dàn dựng.

RCMT cho biết thêm, chính phủ Ấn Độ đã thu thập thông tin thông qua các quan chức của họ ở trong nước và sau đó những thông tin này được họ sử dụng để nhằm mục tiêu vào các thành viên của cộng đồng Nam Á ở đây.

Global News dẫn lời Đại biện lâm thời Canada tại Ấn Độ Stewart Wheeler nói rằng, Ottawa đã cung cấp bằng chứng đáng tin cậy và không thể chối cãi cho New Delhi về mối liên hệ giữa các đặc vụ chính phủ Ấn Độ với vụ sát hại một công dân Canada hồi năm ngoái.

Theo báo này, hiện là lúc Ấn Độ phải thực hiện những gì họ đã nói và xem xét về những cáo buộc đó. Tuy nhiên, New Delhi nhiều lần khẳng định Canada chưa chia sẻ bất kỳ bằng chứng nào để chứng minh cho tuyên bố của mình.

Vì đâu nên nỗi

Căng thẳng ngoại giao giữa Ấn Độ và Canada khởi đầu từ một tuyên bố của Thủ tướng Canada Justin Trudeau tại Quốc hội nước này hồi tháng 9/2023.

Khi đó, ông Trudeau nói rằng, có những "cáo buộc đáng tin cậy" liên kết các đặc vụ của Ấn Độ với vụ sát hại Hardeep Singh Nijjar - một công dân Canada gốc Ấn và là thủ lĩnh Phong trào ly khai Khakistan của người Sikh tại Canada hồi tháng 6/2023. Nhân vật này bị Ấn Độ coi là phần tử khủng bố.

Vụ việc này đã làm rạn nứt nghiêm trọng quan hệ ngoại giao Ottawa-New Delhi. Ấn Độ gọi đây là các cáo buộc “vô lý và có động cơ”. Kể từ đó, hai nước từng có nhiều phát ngôn qua lại và các hành động trả đũa lẫn nhau.

Ngày 13/10 vừa qua, Ấn Độ tiếp tục gọi những cáo buộc về việc nước này có liên quan vụ giết người trên là "chiến lược bôi nhọ New Delhi nhằm mục đích chính trị".

Năm ngoái, Ấn Độ đã tạm thời hạn chế cấp thị thực cho công dân Canada và buộc Ottawa phải rút các nhà ngoại giao, trong khi lần này, New Delhi đe dọa sẽ có thêm hành động.

Việc Ấn Độ triệu hồi Đại sứ ở Canada là bước leo thang lớn trong mối quan hệ căng thẳng giữa hai nước. Sau vụ việc, Thủ tướng Trudeau ngày 14/10 đã gọi hành động của New Delhi là "sai lầm cơ bản" và "không thể chấp nhận được".

Về phần mình, Bộ Ngoại giao Ấn Độ ra tuyên bố nêu rõ, nước này "có quyền thực hiện các bước tiếp theo để đáp trả những nỗ lực mới nhất của Ottawa nhằm thêu dệt những cáo buộc chống lại các nhà ngoại giao của chúng tôi".

Bảo Minh