Quan hệ Việt – Mỹ đang được đẩy lên vị thế cao

Tuần Việt Nam giới thiệu bình luận của TS Trần Việt Thái về kết quả chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Ông Thái hiện là Viện phó Viện Chiến lược ngoại giao, Học viện Ngoại giao.

Trong mấy năm gần đây, lãnh đạo cao cấp của 2 nước liên tục có các cuộc viếng thăm lẫn nhau, điều này nhằm nỗ lực thúc đẩy hợp tác toàn diện mối quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ không chỉ ở kênh song phương mà còn cả đa phương. Chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vừa qua cũng nhằm góp phần duy trì đà quan hệ mà hai bên đã xây dựng được trong 20 năm qua. Những nội hàm này đã được nêu rất rõ trong Tuyên bố chung về tăng cường Đối tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ sau hội đàm giữa Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Donald Trump hôm qua.

Quan trọng hơn cả, chuyến thăm của Thủ tướng Việt Nam tới Mỹ dịp này cũng nhằm thúc đẩy xây dựng lòng tin giữa hai bên. Những chuyến đi như vậy sẽ góp phần làm hai bên hiểu nhau hơn, đặc biệt khiến cho chính giới Mỹ, học giả, doanh nghiệp, các nhà đầu tư hiểu và người dân Mỹ hiểu hơn về Việt Nam ngày nay đang nỗ lực đổi mới, hội nhập và phát triển.

Trước khi tới Nhà trắng hội đàm với Tổng thống Donald Trump, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn tùy tùng đã dừng chân ở New York, thị trường đầu tư lâu năm của Tổng thống Donald Trump. Tại đây ông đã gặp gỡ một nhóm các nhà tài phiệt, những người được coi có mối quan hệ gần gũi với Tổng thống Trump. Ông David Petraeus, người có mặt trong cuộc gặp đã gửi thông điệp đến ngài Thủ tướng qua giới báo chí rằng “chúng tôi rất lạc quan và hào hứng về triển vọng kinh tế tại Việt Nam. Chúng tôi muốn đầu tư nhiều hơn tại đó và thậm chí giúp đỡ một vài công ty niêm yết trên Sàn chứng khoán New York hoặc Sàn Nasdaq”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ra đón và bắt tay Thủ tướng chính phủ Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters.

Trước 20 nhà tài phiệt của Mỹ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chuyển đi những thông điệp rất rõ ràng về Việt Nam đổi mới năng động mở cửa, ngày càng thân thiện với các nhà đầu tư Mỹ, ông đã mời gọi các nhà đầu tư đến với Việt Nam.

Thủ tướng cũng nói rất rõ ràng rằng, sau khi Mỹ rút khỏi TPP là Việt Nam sẵn sàng cùng Mỹ xây dựng khuôn khổ hợp tác kinh tế thương mại đầu tư mới phù hợp và có lợi cho cả hai bên. Nhiều dấu hiệu cho thấy, hai bên đã hiểu được những thông điệp này và tới đây sẽ bàn cụ thể hơn. Cuộc hội đàm giữa Việt Nam và Mỹ tại phòng họp nội các do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Donald Trump chủ trì. Hai nhà Lãnh đạo thống nhất triển khai có hiệu quả cơ chế Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư để xử lý các vấn đề kinh tế trong quan hệ trên tinh thần xây dựng, công bằng, đáp ứng lợi ích chính đáng của mỗi bên. Đã có khoảng 20 hợp đồng và văn bản thỏa thuận hợp tác thương mại và đầu tư giữa hai nước được trao đổi với tổng giá trị trên 10 tỉ USD trong chuyến đi này.

Thêm một điểm cần ghi nhận qua chuyến đi của Thủ tướng là, giữa hai quốc gia từng là cựu thù đã có một bước đi thực chất thể hiện trong lĩnh vực an ninh quốc phòng, hợp tác tình báo. Hai nhà Lãnh đạo đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải, hàng không tại Biển Đông; khẳng định ủng hộ giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, bao gồm việc tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý.

Ngay tại Nhà trắng, Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trao đổi về khả năng tàu sân bay Hoa Kỳ thăm cảng Việt Nam, về quyết định vừa qua của chính phủ Hoa Kỳ chuyển giao tàu tuần tra lớp Hamilton cho Việt Nam nhằm tăng cường năng lực thực thi pháp luật trên biển của Việt Nam. Ngay tại đó, Tổng thống Trump đã nhấn mạnh, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục cho tàu và máy bay di chuyển và hoạt động tại bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép. Như các bạn đã biết, trong Tuyên bố chung, hai nhà lãnh đạo cũng nhắc đến việc thúc đẩy trao đổi thông tin tình báo. Đây là một bước tiến quan trọng trong quan hệ về mặt hợp tác quốc phòng Việt – Mỹ, một bước tiến mới chưa từng có từ trước đến nay.

Điều đặc biệt quan trọng không thể không nhắc tới là trong chuyện đi này, hai bên đã đề ra được lộ trình để thúc đẩy quan hệ Việt – Mỹ trong nhiệm kỳ hiện nay. Chúng ta đều biết rằng, kể từ khi Tổng thống Donald Trump lên nắm quyền, nước Mỹ đang có nhiều thay đổi trong quá trình định hình chính sách và tình hình nội bộ nước Mỹ. Do đó, chuyến đi này sẽ góp phần làm rõ hơn lộ trình, định hướng phát triển quan hệ Việt – Mỹ trong những năm tới, và làm rõ hơn những động cơ thúc đẩy quan hệ giữa hai nước phát triển toàn diện hơn theo khuôn khổ mà hai bên đã định hình. Đó là điểm cốt lõi nhất của chuyến đi.

Tuyên bố chung của hai nước cũng thể hiện những thông điệp nhất quán với trước đây, điều này làm hài lòng các bên. Tổng thống Trump bày tỏ ủng hộ Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị cấp cao APEC và sẽ thăm Việt Nam dự hội nghị cấp cao. Điều đó có nghĩa rằng ông Trump mong chờ hai sự kiện vừa thăm Việt Nam và vừa dự Hội nghị cấp cao APEC. Nhiều khả năng là Tổng thống sẽ thăm Việt Nam chính thức và dự Hội nghị. Trước đây các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ thường thăm Việt Nam lúc sắp kết thúc nhiệm kỳ, còn nay Tổng thống Donald Trump sẽ sang thăm Việt Nam ngay từ đầu nhiệm kì. Điều đó chứng tỏ quan hệ Việt – Mỹ đang được đẩy lên vị thế rất cao.

Lan Anhghi