Quy định trình dự thảo nghị định kèm dự án luật: Tốt nhưng không khả thi

Trong chương trình chất vấn và trả lời chất vấn tại Phiên họp thứ 25 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, chất vấn Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long, đại biểu Trần Thị Vân (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh) cho rằng, tình trạng nợ, chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật đã diễn ra trong nhiều năm nhưng chưa được khắc phục, tạo ra khoảng trống pháp luật. Đại biểu hỏi với trách nhiệm của mình, Bộ trưởng Lê Thành Long có giải pháp gì để khắc phục tình trạng này?

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trả lời chất vấn.

Cũng liên quan tới vấn đề này, đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Phước) đánh giá vẫn còn tình trạng chậm ban hành văn bản quy phạm pháp luật; có những nội dung đã được kiến nghị nhiều lần nhưng chưa được ban hành, hoặc ban hành không đúng thẩm quyền, không đúng quy định. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết giải pháp và trách nhiệm của Bộ Tư pháp nhằm khắc phục tình trạng nợ, chậm ban hành văn bản quy phạm pháp luật?

Trả lời 2 câu hỏi chất vấn này, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, việc nợ chậm ban hành văn bản là vấn đề từ lâu chưa được giải quyết dứt điểm. Số văn bản nợ, chậm của từng năm có sự tăng giảm nhất định, tuy nhiên, năm 2021, số lượng văn bản nợ, chậm tăng.

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, thời gian qua, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội đã tiến hành giám sát, Tổng thư ký Quốc hội cũng có báo cáo về vấn đề này. Tuy nhiên số liệu chưa thống nhất. Do vậy, cần rà soát, nghiên cứu để đảm bảo tương thích về các chi tiết. “Tuy nhiên, về tổng thể, có thể khẳng định tình trạng chậm, nợ văn bản là sự thật”, Bộ trưởng Lê Thành Long nói.

Bộ trưởng Lê Thành Long nêu thực tế, dù đã rất cố gắng, nhưng có những nghị định nợ đã lâu mà vẫn chưa xử lý được. Ví dụ như nghị định về tổ chức đại diện của người lao động và thương lượng tập thể là văn bản quy định chi tiết cho Bộ luật Lao động. Hay nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thủy sản, an ninh mạng…

Phân tích nguyên nhân dẫn tới tình trạng chậm, nợ ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, người đứng đầu ngành tư pháp lý giải là do có quá nhiều nội dung giao quy định chi tiết, hoặc một số nghị quyết có hiệu lực ngắn, cần cấp tốc ban hành nghị quyết thay thế.

Quang cảnh phiên chất vấn Bộ trưởng Lê Thành Long.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ trưởng Lê Thành Long chia sẻ thông tin, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị quyết về một số giải pháp khắc phục vướng mắc, bất cập trong công tác xây dựng văn bản pháp luật, trong đó có các quy định đảm bảo tính kỷ luật hành chính trong việc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Cùng với đó, Quy định 69 về xử lý, kỷ luật tổ chức Đảng đối với đảng viên là công cụ rất mạnh, Bộ Chính trị cũng đang chỉ đạo trình quy định của Bộ Chính trị về một số giải pháp phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong công tác xây dựng văn bản.

Về lâu dài, Bộ trưởng Lê Thành Long nêu quan điểm, trong xây dựng pháp luật, cần quy định rõ nhiều vấn đề cụ thể trong luật, không nên dựa vào việc xây dựng văn bản giải thích, hướng dẫn.

Tranh luận lại với phần trả lời của Bộ trưởng Lê Thành Long, đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định) cho rằng thực tế việc chấp hành nguyên tắc xây dựng pháp luật theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật vẫn chưa nghiêm. Theo quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, cơ quan trình dự án luật phải trình kèm theo các dự thảo hướng dẫn. Đại biểu Nguyễn Thị Thu Thủy đề nghị trong thời gian tới Bộ trưởng Bộ Tư pháp cần có giải phải pháp cụ thể hơn để khi trình các dự án luật phải kèm theo các dự thảo hướng dẫn.

Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Lê Thành Long nêu rõ, ngay từ khi soạn thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã có những tranh luận gay gắt về quy định trình dự án luật phải trình kèm theo dự thảo nghị định. Thực tế cho thấy việc thực hiện quy định này rất khó khăn nên nhiều ý kiến đề xuất thôi không thực hiện quy định này.

Bộ trưởng Lê Thành Long nêu quan điểm, mặc dù quy định trình dự án luật phải trình kèm theo dự thảo nghị định là quy định tốt, nhưng không khả thi. Nếu những nội dung nào có thể dự thảo được trong dự thảo nghị định thì đã quy định luôn trong dự thảo luật. Mặt khác, nếu xây dựng nghị định như vậy là bỏ qua các bước khác trong quy trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Vì thế, thực tế có một số các dự thảo luật trình kèm dự thảo nghị định nhưng so với bản ban hành thì nghị định thay đổi gần như toàn bộ.

CHIẾN THẮNG

Mời bạn đọc vào chuyên mục Chính trị xem các tin, bài liên quan.