Sách giáo khoa cho chương trình mới: Sẽ không có độc quyền!

Bắt đầu từ năm học 2020-2021, chương trình GDPT sẽ không còn có một bộ SGK duy nhất dùng chung cho cả nước như trước đây khi các nhà trường, địa phương được quyền lựa chọn SGK phù hợp. Như vậy, điều dễ hiểu là tất sẽ có “cuộc chiến” giành thị phần của các NXB.

Nhiều ý kiến cho rằng, trong 32 danh mục SGK lớp 1 được công bố, đa phần là sách của NXB Giáo dục. Và ngay trước khi có quyết định chính thức, đã có nhiều động thái “tiếp thị” sách đến các địa phương. Như trước khi Bộ GD&ĐT công bố quyết định các SGK được lựa chọn sử dụng trong các nhà trường, thì NXB Giáo dục Việt Nam đã tiếp thị SGK mới tới các địa phương ngay từ đầu tháng 9. Trong công văn gửi các Sở GD&ĐT ngày 9-9, NXB Giáo dục Việt Nam cũng nêu rõ đơn vị này có 4 bộ sách lớp 1 theo Chương trình mới với 4 tên gọi khác nhau, gồm bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Cùng học để phát triển năng lực; Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục. NXB Giáo dục Việt Nam bày tỏ mong muốn được phối hợp với các Sở GD&ĐT trong việc tổ chức hội thảo giới thiệu sách; đào tạo, tập huấn giáo viên... Như vậy, có hay không việc có nhiều bộ sách nhưng ưu thế, sự độc quyền vẫn thuộc về NXB Giáo dục.

Việc có nhiều bộ sách đồng nghĩa với việc sẽ không còn tình trạng độc quyền SGK như trước. Ảnh: B.C

Trước câu hỏi này, Vụ trưởng Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ GD&ĐT Thái Văn Tài đã khẳng định: Độc quyền chỉ xảy ra khi có 1 bộ sách mà thôi. Trên thực tế, việc có nhiều sách của NXB Giáo dục là dễ hiểu bởi NXB Giáo dục có hơn 4.000 chuyên gia tham gia vào biên soạn sách – tức là đội ngũ nhân lực và các điều kiện khác của NXB Giáo dục rõ ràng có những điều kiện thuận lợi hơn để biên soạn các bộ SGK. “Việc chúng ta có nhiều bộ SGK từ nhiều nhóm tác giả khác nhau thì đã thể hiện sự đa dạng của SGK. Do vậy, tôi cho rằng chúng ta không nên quá băn khoăn đối với việc sẽ xảy ra tình trạng độc quyền SGK”, ông Thái Văn Tài nói.

Về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ lý giải cụ thể hơn: Để việc lựa chọn sách được lắng nghe từ đông đảo ý kiến chứ không phải chỉ từ quyết định của những thành viên trong Hội đồng thì các thành viên Hội đồng sẽ nghiên cứu SGK, tham khảo ý kiến đồng nghiệp, các thành phần liên quan nhận xét, đánh giá theo các tiêu chí lựa chọn SGK. Sau đó, Hội đồng sẽ họp, thảo luận, đánh giá SGK theo các tiêu chí lựa chọn, bỏ phiếu lựa chọn SGK. SGK được lựa chọn phải đạt tối thiểu 3/4 số thành viên của Hội đồng bỏ phiếu đồng ý lựa chọn. Hội đồng tổng hợp kết quả thành biên bản và gửi về Sở GD&ĐT. Sở GD&ĐT tổng hợp kết quả lựa chọn của các Hội đồng, trình UBND tỉnh xem xét, quyết định. UBND tỉnh sẽ quyết định phê duyệt danh mục SGK được lựa chọn của các môn học, hoạt động giáo dục theo cấp, lớp, môn học, hoạt động giáo dục để sử dụng trên địa bàn.

Ông Nguyễn Xuân Thành - Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học, Bộ GD&ÐT - cho biết: Thông tư hướng dẫn lựa chọn SGK của Bộ GD&ĐT sẽ không quy định cứng là các UBND tỉnh phải chọn tất cả SGK của các môn học trong cùng một bộ hay chỉ được chọn một bộ SGK cho địa phương. Căn cứ vào điều kiện của địa phương, UBND tỉnh xây dựng các tiêu chí để lựa chọn được SGK phù hợp với nhu cầu và điều kiện tổ chức dạy học tại địa phương.

Một số yêu cầu cơ bản mà tất cả các địa phương đều phải thực hiện trong việc lựa chọn SGK, đó là chọn đủ SGK cho các môn học, hoạt động giáo dục ở các khối, lớp phù hợp việc dạy và học của giáo viên và học sinh địa phương; đảm bảo nguồn cung ứng SGK được lựa chọn theo nhu cầu học sinh và các cơ sở giáo dục phổ thông; cung cấp đúng thời điểm và giá bán hợp lý.

Duy Linh