SCMP: TQ và Mỹ chuẩn bị gây chiến về vấn đề Đài Loan?

Ngày 20/4, nhiều máy bay cường kích và do thám của Trung Quốc đã tham gia tập trận bắn đạn thật tại eo biển Đài Loan. Trước đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thị sát cuộc diễu binh hải quân lớn nhất trong lịch sử nước này tại đảo Hải Nam, thể hiện sức mạnh quân sự cạnh tranh với Mỹ.

Chủ tịch Tập Cận Bình quan sát một cuộc diễn tập quân sự tại Biển Đông. Ảnh: Xinhua.

Cuộc diễu binh này bao gồm 48 tàu chiến, trong đó có hàng không mẫu hạm duy nhất của Trung Quốc và 10.000 binh lính quân đội. Truyền thông Trung Quốc nói đây là động thái cảnh báo đối với Đài Loan và Mỹ trong lúc mối quan hệ giữa hai bên ngày một trở nên căng thẳng sau khi Washington tăng cường viện trợ cho chính quyền đảo Đài Loan.

Trong một bài phát biểu, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải cảnh báo Bắc Kinh sẽ sử dụng mọi cách thức có thể để bảo vệ sự toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ của đất nước.

Trump và "con át chủ bài Đài Loan"

Đầu tháng 4, tờ Nhật báo Trung Quốc đưa tin cảnh báo bất kỳ thế lực ngoại quốc nào sử dụng "át chủ bài Đài Loan" đều không nhận được kết quả mong muốn và sẽ tự làm tổn hại đến chính họ nếu "vượt qua lằn ranh".

Tuyên bố trên được cho là nhắm đến Tổng thống Trump. Trong nhiều tháng qua, chính quyền của ông đã nỗ lực hâm nóng mối quan hệ với Đài Loan. Trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang trên bờ vực chiến tranh thương mại, việc Trump nhắm đến Đài Loan càng khiến tình hình trở nên nguy hiểm khi mối quan hệ song phương bị tổn hại.

Theo tờ South China Morning Post, việc này thậm chí có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh thật sự.

Nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn (trái) và Tổng thống Trump. Ảnh: AP.

Khi vừa nhậm chức tổng thống, ông Trump đã phá vỡ thỏa thuận ngoại giao đã kéo dài hơn 40 năm với Trung Quốc khi nhận cuộc gọi chúc mừng từ nhà lãnh đạo Thái Anh Văn của Đài Loan.

Thời điểm đó, ông Trump tỏ rõ ý định sử dụng Đài Loan như quân bài để đổi lấy sự nhượng bộ thương mại từ phía Trung Quốc. Quyết định của ông gặp phải nhiều chỉ trích, ngay cả từ chính Đài Loan khi vùng lãnh thổ này lo ngại viễn cảnh bị sử dụng như "tốt thí mạng".

Một năm sau, Tổng thống Trump quyết định quay trở lại kế sách này. Ông cho phép các tập đoàn Mỹ bán công nghệ sản xuất tàu ngầm cho Đài Loan, đồng thời ký Đạo luật Du lịch Đài Loan nhằm tạo điều kiện cho những cuộc viếng thăm giữa chính quyền hai bên.

Trung Quốc sẽ không nhượng bộ

Bắc Kinh luôn xem Đài Loan thuộc chủ quyền hợp pháp của mình và thường phản ứng mãnh liệt với những quốc gia thiết lập quan hệ chính thức hoặc bán vũ khí cho vùng lãnh thổ này, đặc biệt là Mỹ.

Chính quyền Trung Quốc đã bày tỏ ý định sẵn sàng thương thảo với Mỹ về vấn đề thương mại. Tuy nhiên, Đài Loan là vấn đề hoàn toàn không thể thương lượng và được coi là "lằn ranh đỏ".

Trong khi đó, dù Mỹ công nhận chính sách "một Trung Quốc" của chính quyền ông Tập Cận Bình nhưng cường quốc này vẫn thiết lập quan hệ không chính thức và bán vũ khí cho Đài Loan, điều khiến Trung Quốc "nổi điên".

Trực thăng Trung Quốc tập trận phóng tên lửa tại khu vực gần đảo Đài Loan. Ảnh: Xinhua.

Bắc Kinh luôn khẳng định hướng đến mục tiêu thống nhất Đài Loan bằng phương pháp hòa bình, tuy nhiên chưa bao giờ bác bỏ khả năng sử dụng sức mạnh quân sự. Nhiều chuyên gia Trung Quốc cho rằng thời điểm xảy ra cuộc tái hợp này không còn xa, trong khoảng năm 2035 hoặc 2050.

Trong đại hội lần thứ 19 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình mở ra tầm nhìn chiến lược của đất nước. Theo đó, đến năm 2035, Trung Quốc sẽ trở thành quốc gia hiện đại và đến năm 2050 sẽ trở thành cường quốc của thế giới.

Trong tham vọng của ông Tập, việc thống nhất với Đài Loan là một phần không thể thiếu. Câu hỏi được đặt ra là, liệu Mỹ có sẵn sàng "ngáng đường" ông Tập, khơi mào một cuộc chiến toàn diện với Trung Quốc vì vấn đề Đài Loan?

Về ngắn hạn, nếu Mỹ tiếp tục mạo hiểm với "con bài Đài Loan", khuyến khích vùng lãnh thổ này theo đuổi con đường độc lập, dân chủ, thì Trung Quốc sẽ càng quyết tâm phô diễn sức mạnh quân sự bằng những hoạt động tập trận tại vùng eo biển Đài Loan.

"Nếu Trump không suy nghĩ lại về cách thức tiếp cận đối với vấn đề này, tình hình có thể xấu đi rất nhiều", nhà báo Wang Xiangwei của tờ South China Morning Post cho biết.

Trung Quốc phô diễn sức mạnh không quân ngoài khơi Đài Loan Các trực thăng tấn công, cường kích H-6K, tiêm kích Su-30 và J-11 của Trung Quốc khai hỏa, phô diễn sức mạnh trong cuộc tập trận ngoài khơi Đài Loan hôm 18/4.

Chi Mai