Sớm giải quyết những bất cập khi thu hồi dự án nước sạch tại xã Hải Minh

Ngày 21/7/2017, UBND tỉnh Nam Định ban hành Quyết định số 1642/QĐ-UBND về việc phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án xây dựng nhà máy xử lý nước sạch tại xã Hải Minh, huyện Hải Hậu (Dự án) do Công ty cổ phần đầu tư và cung cấp nước sạch Hoàng Kim (Công ty Hoàng Kim) là nhà đầu tư. Theo kế hoạch, giai đoạn 1 đến năm 2020 đầu tư xây dựng nhà máy với công suất 30.000m3/ngày đêm và giai đoạn 2 đến năm 2025 sẽ nâng lên 60.000m3/ngày đêm. Nhà máy chính được xây dựng trên diện tích khoảng 6ha tại xã Hải Minh với ba trạm tăng áp.

Ngày 11/6/2021, Dự án được khởi công xây dựng và đã thi công một số hạng mục. Tuy nhiên, ngày 4/4/2022, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nam Định ra Quyết định số 21/QĐ-SKH&ĐT chấm dứt một phần hoạt động của Dự án bởi chậm thực hiện 15 tháng so với tiến độ được phê duyệt, nhà đầu tư không thực hiện thủ tục điều chỉnh, không thực hiện thủ tục ký quỹ bảo đảm thực hiện Dự án. Đến ngày 19/5/2022, UBND tỉnh Nam Định có thông báo Kết luận số 135/TB-UBND ngày 19/5/2022 của ông Trần Anh Dũng, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Nam Định về việc Công ty Hoàng Kim thực hiện Dự án chậm 17 tháng, chưa thực hiện ký quỹ bảo đảm thực hiện Dự án; chưa thực hiện thủ tục điều chỉnh Dự án và không chấp hành xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế hoạch đầu tư. Do đó, ngày 23/5/2022, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nam Định đã ra Quyết định số 29/QĐ-SKH&ĐT về việc chấm dứt hoạt động Dự án; Quyết định số 30/QĐ-SKH&ĐT về việc thu hồi giấy chứng nhận đăng ký đầu tư của Công ty Hoàng Kim.

Ngay sau khi các Quyết định số 29/QĐ-SKH&ĐT và 30/QĐ-SKH&ĐT được ban hành, Công ty Hoàng Kim đã có đơn khiếu nại về việc ban hành quyết định hành chính của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nam Định. Theo bà Vũ Thị Tuyết, Giám đốc Công ty Hoàng Kim, các lý do nêu trên được cơ quan chức năng tỉnh Nam Định đưa ra nhằm chấm dứt hoạt động của Dự án và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư của công ty là chưa thỏa đáng. Dự án chậm tiến độ vì sự ảnh hưởng rất lớn từ các yếu tố khách quan. Trong đó, địa bàn huyện Hải Hậu nhiều lần phải giãn cách xã hội do dịch bệnh cho nên Dự án không thể thi công được. Bên cạnh đó, theo Điều 48 Luật Đầu tư năm 2020, việc chậm tiến độ không phải là một trong số các lý do để chấm dứt hoặc chấm dứt một phần hoạt động của Dự án đầu tư.

Ngoài ra, để thực hiện Dự án cần phải có ý kiến chuyên môn của các cơ quan thẩm quyền. Cụ thể, công trình nhà máy nước được thực hiện trên vị trí bãi sông cho nên theo yêu cầu của Tổng cục Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) là không thi công các hạng mục trong phạm vi bảo vệ đê từ ngày 15/6 đến ngày 15/10 hằng năm, vì thế không thể thực hiện việc thi công theo dự kiến. Bên cạnh đó, ngày 26/3/2021, Cục Hạ tầng-Kỹ thuật (Bộ Xây dựng) mới thông qua việc thẩm định thiết kế xây dựng, do vậy theo bà Tuyết thì thời gian thực hiện Dự án phải được tính từ thời điểm khi các cơ quan chuyên môn thẩm định và phê duyệt xong Dự án.

Về lý do không thực hiện thủ tục ký quỹ bảo đảm thực hiện Dự án và thủ tục xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, bà Vũ Thị Tuyết cho rằng, Điều 27, Nghị định 118/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đầu tư năm 2014 quy định, nhà đầu tư phải ký quỹ, trừ trường hợp Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện Dự án đầu tư trên cơ sở nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất của người sử dụng đất khác (điểm d khoản 1). Đối với Dự án này, Công ty Hoàng Kim là đơn vị nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ 54 hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn xã Hải Minh với tổng diện tích hơn 22,5ha và đã được UBND xã Hải Minh chứng thực cho nên Công ty Hoàng Kim không thuộc đối tượng ký quỹ.

Để làm rõ những vướng mắc trong quyết định thu hồi Dự án nước sạch tại xã Hải Minh, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, chúng tôi đã có buổi làm việc với Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nam Định, đơn vị đã ban hành các quyết định đối với Công ty Hoàng Kim. Theo ông Mai Văn Quyết, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nam Định, căn cứ khoản 1 Điều 3 Luật Đầu tư năm 2020 thì tiến độ thực hiện dự án đầu tư là một nội dung trong Quyết định chủ trương đầu tư của UBND cấp tỉnh, các văn bản do Công ty Hoàng Kim cung cấp chỉ là công văn, thông báo, trao đổi của các cơ quan chuyên môn với nhà đầu tư.

Quá trình thực hiện dự án, nhà đầu tư đã chậm tiến độ rất nhiều so với tiến độ đã được phê duyệt tại Quyết định số 1642/QĐ-UBND ngày 21/7/2017. Việc chậm tiến độ thực hiện Dự án đã được các cơ quan chức năng đôn đốc, kiểm tra, nhưng nhà đầu tư không thực hiện theo yêu cầu, việc chậm tiến độ ảnh hưởng đến mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu của huyện Hải Hậu giai đoạn 2021-2025. Tuy nhiên, lý do chậm tiến độ và không thực hiện điều chỉnh Dự án không phải là một số các lý do chấm dứt một phần hoặc chấm dứt hoạt động Dự án theo quy định tại Điều 48 Luật Đầu tư năm 2020. Khi ban hành các Quyết định về chấm dứt một phần Dự án và chấm dứt hoạt động Dự án đối với Công ty Hoàng Kim đã được sửa đổi nhưng giữ nguyên lý do chấm dứt hoạt động Dự án là do nhà đầu tư không thực hiện việc ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án theo quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 48 Luật Đầu tư năm 2020.

Theo ông Quyết, Dự án phải thực hiện ký quỹ, vì Công ty Hoàng Kim nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp để thực hiện Dự án đầu tư sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp khi chưa có văn bản chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là vi phạm khoản 1 Điều 193 Luật Đất đai năm 2013. Ngày 27/2/2018, UBND tỉnh Nam Định có Quyết định số 440/QĐ-UBND về việc phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2018 huyện Hải Hậu; Ngày 17/7/2018, UBND tỉnh Nam Định có Quyết định số 1491/QĐ-UBND về việc cho phép UBND huyện Hải Hậu điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất năm 2018 để thực hiện Dự án xây dựng nhà máy xử lý nước sạch xã Hải Minh, huyện Hải Hậu.

Do đó, việc Công ty Hoàng Kim nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp của các hộ gia đình năm 2016 để thực hiện Dự án khi chưa có kế hoạch sử dụng đất được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt là vi phạm khoản 1 Điều 73; khoản 2 Điều 191 Luật Đất đai năm 2013 và khoản 1, Điều 16 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 13, Điều 1, Nghị định số 148/2020/NĐ-CP ngày 18/12/2020 của Chính phủ).

Thời điểm năm 2016 Công ty Hoàng Kim nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp của các hộ gia đình trước khi được UBND tỉnh Nam Định ra Quyết định số 1642/QĐ-UBND ngày 21/7/2017 phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án là không đúng trình tự thực hiện dự án đầu tư theo Điều 22 Nghị định số 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 của Chính phủ. Do vậy, khiếu nại của Công ty Hoàng Kim thì Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Nam Định vẫn bảo lưu quan điểm với lý do không thực hiện thủ tục ký quỹ bảo đảm thực hiện Dự án theo quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 48 Luật Đầu tư năm 2020.

Hiện nay, tỉnh Nam Định đang tập trung việc thực hiện xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu gắn với quá trình công nghiệp hóa nông nghiệp, đô thị hóa nông thôn theo Nghị quyết 06-NQ/TU. Trên tinh thần xây dựng huyện Hải Hậu trở thành huyện nông thôn mới, kiểu mẫu, Dự án xây dựng nhà máy xử lý nước sạch xã Hải Minh nhằm cấp nước cho 32 xã, thị trấn trong huyện được đặt ra, hứa hẹn những lợi ích kinh tế-xã hội rất lớn cũng như bảo đảm nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân. Vì bất cứ lý do gì, việc Dự án chậm tiến độ và chưa thực hiện đúng các yêu cầu đặt ra cần phải được giải quyết dứt điểm, đúng quy định của pháp luật ■

THƯỜNG ĐỨC, TRẦN KHÁNH