Sông Mekong đổi màu dị thường vì hiện tượng 'nước đói'?
Màu xanh ngọc xuất hiện gần đây ở sông Mekong có thể khiến khách du lịch hiếu kỳ đổ về, nhưng thực tế có thể tiềm ẩn vấn đề ở đập thượng nguồn, theo các chuyên gia Thái Lan.
Con sông thường có màu nâu vàng do trầm tích mà dòng nước thường mang theo xuống hạ lưu. Thế nhưng gần đây, nước sông có hiện tượng trong hơn, mang màu xanh lam phản chiếu bầu trời. Mực nước cũng trở nên thấp bất thường, làm lộ những bãi cát cho phép du khách đứng giữa sông.
Mực nước thấp gây ra vấn đề rõ rệt đối với ngư dân và nông dân. Không dừng lại ở đó, các chuyên gia cho rằng sự suy giảm trầm tích còn cho thấy mối nguy hiểm khác có thể dẫn đến sự xói mòn lớn hơn của bờ sông và lòng sông.
Các du khách đứng trên bãi cát ở sông Mekong thuộc tỉnh Nakhon Phanom, đông bắc Thái Lan. Ảnh: AP.
Các chuyên gia và người dân sống dọc theo con sông đổ lỗi cho đập thủy điện lớn tại thượng nguồn ở Lào, bắt đầu hoạt động vào tháng 10, đã góp phần gây ra cả hai vấn đề, mặc dù trên thượng tế lượng mưa vào thời điểm này cũng rất ít.
Theo AP, khoảng 70 triệu người phụ thuộc vào sông Mekong về nước, thực phẩm, thương mại, thủy lợi và giao thông. Các nhà phê bình cho rằng các dự án phát triển quy mô lớn như đập Xayaburi đã phá vỡ hệ sinh thái của khu vực.
Con đập ngăn chặn nhiều trầm tích di chuyển xa hơn về phía hạ lưu, khiến nước trở nên trong vắt, Pravit Kanthaduang, giám đốc văn phòng thủy sản tại Bueng Khong Long, một huyện thuộc tỉnh Bueng Kan của Thái Lan, cho biết.
"Ít trầm tích có nghĩa là ít dinh dưỡng cho thực vật và cá trên sông, đe dọa sự cân bằng sinh thái", ông nói.
Với ít trầm tích, nước cũng chảy mạnh hơn, một hiện tượng được gọi là “nước đói,” chuyên gia Chainarong Setthachau của Khoa Nhân văn và Khoa học Xã hội tại Đại học Mahasarakham ở phía đông bắc Thái Lan, người đã nghiên cứu những thay đổi về sinh thái của sông Mekong trong hai thập kỷ, cho biết.
Các nhà phát triển đập thủy điện phủ nhận việc họ phải chịu trách nhiệm về mực nước thấp mà một số nhà phê bình cho là liên quan đến việc chạy thử máy phát điện bắt đầu vào tháng ba.
Vào tháng 10, Công ty TNHH Xayaburi Power cho biết dự án đã chi hơn 19,4 tỷ baht (640 triệu USD) để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, bao gồm xây dựng các lối thoát cho dòng chảy và dòng chảy trầm tích cùng đường dẫn cho phép cá đi qua . Tổng chi phí của nhà máy là 4,47 tỷ USD.
