Sống với người khác như vợ chồng có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?

Đối tượng Lê Văn Thảo, kẻ đã sát hại người tình của mình. Ảnh: CACC

Già nhân ngãi, non vợ chồng

Khoảng 21h tối 20/4, tại cổng Công ty TNHH Seojin, thuộc khu vực lô J5, KCN Đại Đồng - Hoàn Sơn (Bắc Ninh) một phụ nữ bị đâm nhiều nhát vào người và tử vong tại chỗ. Nhận được thông tin, CATP Từ Sơn đã phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ CA tỉnh Bắc Ninh khám nghiệm, điều tra vụ việc. Nạn nhân được xác là chị N.T.H (SN 1990), còn đối tượng gây án là Lê Văn Thảo (SN 1975, trú tại Yên Mỹ, Hưng Yên).

Quá trình truy xét, lực lượng chức năng đã phát hiện và bắt giữ Lê Văn Thảo. Tại cơ quan điều tra, Thảo khai quen chị N từ năm 2016, khi đó Thảo làm nghề thợ xây tại địa phương còn chị N làm công nhân tại Công ty Seojin Auto. Quen nhau được khoảng 1 tháng, Thảo thường xuyên đến nhà trọ của chị N ở thôn Bất Lự, xã Hoàn Sơn, Tiên Du, Bắc Ninh để sinh sống. Khoảng gần 2 năm sau khi Thảo sống chung với chị N thì vợ Thảo phát hiện ra gọi anh ta về nhà. Không những không về, Thảo còn “thượng cẳng tay, hạ cẳng chân” với vợ.

Về phía chị N, đến năm 2017 thì chồng và gia đình chồng biết việc chị N đi làm công nhân có nhân tình sống cùng. Chồng chị N đã nói chuyện với Thảo về việc vi phạm hôn nhân giữa Thảo và chị N. Tuy nhiên, Thảo và chị N vẫn sống với nhau. Sau đó ít lâu, Thảo thấy chị N có dấu hiệu lạnh nhạt. Cho đến 1 ngày chị N đề nghị chia tay. Níu kéo không thành, Thảo đã ra tay sát hại chị N.

Trước đó, tháng 3/2022 do mâu thuẫn tình cảm vợ chồng nên Trần Văn Lượng (SN 1988, trú tại Sơn Nam, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang) và chị T.T.V (SN 1987) sống ly thân. Chị V dọn về ở tạm tại nhà trọ ở thôn Bình Man (xã Sơn Nam).

Quá trình sống tại đây, chị V có đưa anh T.X.P (trú tại huyện Yên Sơn, Tuyên Quang) về ở cùng như vợ chồng. Nắm được thông tin anh P đang ở cùng vợ mình, tối 20/3, Trần Văn Lượng đã cầm dao xông đến khu nhà trọ đâm, chém vợ và nhân tình của vợ. Hậu quả, anh P tử vong ngay tại chỗ, chị V tử vong trên đường đưa đi cấp cứu. Sau khi gây án, Trần Văn Lượng đã ra cơ quan CA đầu thú.

Đã vi phạm pháp luật

Những vụ án như này rõ ràng hung thủ sẽ bị xử lý, chấp nhận những hình phạt nghiêm khắc. Tuy nhiên, trước khi xảy ra án mạng, các nạn nhân hoặc kẻ thủ ác trong các vụ án đã vi phạm pháp luật. Theo luật sư Nguyễn Thị Yến, Đoàn Luật sư Hà Nội, cho đến hiện nay trong Luật Hôn nhân và Gia đình vẫn chưa có khái niệm nào về chuyện ly thân. Điều đó có nghĩa rằng trong thời gian ly thân, quan hệ vợ và chồng vẫn được pháp luật ghi nhận và chịu sự điều chỉnh của Luật Hôn nhân và Gia đình.

Có thể trong từng mối quan hệ vợ chồng cụ thể, mục đích của ly thân là nhằm giải quyết mâu thuẫn vợ chồng, tránh tình trạng bạo lực gia đình, tạo điều kiện cho các bên cân nhắc kỹ trước khi ly hôn. “Như vậy, trong thời gian ly thân, họ vẫn là quan hệ vợ chồng. Xét về mặt đạo đức, dù không chung sống với nhau nhưng giữa vợ và chồng vẫn nên có sự tôn trọng lẫn nhau, xét ở góc độ pháp luật, quan hệ vợ chồng hợp pháp giữa chồng và vợ vẫn tồn tại” – luật sư Yến nói.

Việc hiện vẫn đang tồn tại quan hệ vợ chồng hợp pháp mà lại chung sống với người khác như vợ chồng là điều mà pháp luật nghiêm cấm. Cụ thể, tại khoản 2, Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về các hành vi bị nghiêm cấm, trong đó có quy định: người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ.

Như vậy, kể cả không xảy ra hung án, thì các cặp đôi trên đã vi phạm chế độ một vợ, một chồng theo quy định. Về vấn đề này, điều 182 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội vi phạm chế độ một vợ một chồng như sau: Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm trong các trường hợp: Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn; Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm: Làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát; Đã có quyết định của Tòa án hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó.

Như vậy, người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thì có thể bị phạt tù theo các quy định được trích dẫn ở trên.

Minh Dương