SSI Research: Ngành dược ít chịu ảnh hưởng bởi lạm phát

Ngành dược là một trong các cổ phiếu mang tính phòng thủ nhờ hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp tương đối ổn định bất chấp nền kinh tế biến động, và càng được chú ý hơn khi thị trường chứng khoán có biến động xấu gần đây.

Trong báo cáo cập nhật ngành dược, SSI Research tin rằng triển vọng lợi nhuận các công ty trong ngành vẫn sẽ tăng trưởng tích cực nhờ nhu cầu thuốc tăng lên, nguồn cung thắt chặt, chi phí đầu vào ổn định, ít chịu ảnh hưởng bởi lạm phát...

Đầu vào ổn định

Khi nền kinh tế đang tiến tới thời kỳ lạm phát cao, các nhà đầu tư có thể lo ngại về tác động của giá nguyên liệu đầu vào đến lợi nhuận của ngành dược phẩm. Tuy nhiên chuyên gia SSI tin rằng ngành này ít chịu ảnh hưởng bởi lạm phát với chi phí đầu vào ổn định so với các ngành khác.

Thống kê từ công ty dược niêm yết cho thấy chi phí đầu vào bình quân của hầu hết công ty dược phẩm đều có tỷ trọng khá tương đồng: 60% chi phí nguyên vật liệu, 20% chi phí nhân công, 10% chi phí quảng cáo/tiếp thị, 4% khấu hao, 3% chi phí R&D và 3% thuộc chi phí logistics & các chi phí khác.

Mặc dù chi phí nguyên vật liệu chiếm tỷ trọng lớn nhất nhưng lại được chia nhỏ thành nhiều loại hoạt chất và dược phẩm khác nhau.

Cấu thành chi phí sản xuất một viên thuốc rất phân mảnh nên ít bị ảnh hưởng bởi yếu tố lạm phát.

Ví dụ như paracetamol, loại thuốc phổ biến và có công thức sản xuất đơn giản nhất, được tạo thành từ 3 hoạt chất, 5 tá dược, viên nang & đóng gói, đồng thời có thể được chia nhỏ hơn nữa thành 20 loại nguyên vật liệu cơ bản khác nhau cấu thành (dầu mỏ, hạt nhựa, gelatin, tinh bột ngô…).

Do đó, cấu thành chi phí sản xuất viên thuốc cuối cùng đang rất phân mảnh nên hoạt động kinh doanh dược phẩm sẽ ít bị ảnh hưởng hơn bởi lạm phát, trừ khi có sự gián đoạn đáng kể trong chuỗi cung ứng nguyên vật liệu.

SSI Research nhận thấy dù Trung Quốc thực hiện chính sách “Zero Covid” kéo dài nhưng vẫn chưa ghi nhận bất kỳ tác động đáng kể nào đến chuỗi cung ứng nguyên liệu dược phẩm do các tỉnh sản xuất dược phẩm chính như Hồ Bắc, Sơn Đông, Giang Tô hiện có chưa có chính sách phong tỏa nghiêm ngặt.

Hơn nữa, Ấn Độ - quốc gia sản xuất nguyên liệu thuốc lớn thứ 2 - cũng đang đẩy mạnh mở rộng công suất nhằm thay thế vị trí thống trị của Trung Quốc. Nhiều nhà cung cấp hơn tới từ Ấn Độ giúp hạ nhiệt giá cả của các nguyên liệu dược phẩm trong thời gian tới.

SSI Research còn tin rằng việc mở cửa các chuyến bay quốc tế sẽ giúp đẩy nhanh các thương vụ M&A và qua đó duy trì mức định giá ngành ổn định trong thời kỳ thị trường biến động xấu.

Theo PwC, năm 2022 có thể là một năm phục hồi của các hoạt động M&A toàn cầu sau 2 năm bùng phát dịch, với giá trị các thương vụ M&A ngành dược trên toàn cầu dự kiến sẽ tăng 32% so với cùng kỳ.

Hoạt động tìm kiếm thương vụ M&A đang được các công ty dược phẩm đẩy nhanh khi họ đã giữ một lượng tiền mặt dồi dào tích lũy được trong giai đoạn nhu cầu thuốc tăng cao do dịch bệnh.

"Khi đó, các công ty dược niêm yết của Việt Nam với cơ cấu cổ đông hợp nhất, tỷ lệ thả nổi thấp và được các nhà đầu tư nước ngoài chú ý sẽ có định giá cố định ở mức cao", chuyên gia SSI tin tưởng nói về nhóm cổ phiếu trú ẩn an toàn trong thị trường biến động.

Nhu cầu cao

Không chỉ có lợi thế chi phí sản xuất đầu vào ổn định bất chấp lạm phát và bất ổn toàn cầu, ngành dược còn hưởng lợi từ câu chuyện tăng trưởng về nhu cầu trong các năm tới.

SSI Research kỳ vọng nhu cầu dược phẩm tiếp tục tăng đến cuối năm 2022; động lực đến từ kênh bệnh viện khi doanh thu sẽ có sự phục hồi mạnh so với mức nền thấp của năm 2021, đặc biệt là bệnh viện ở các tỉnh phía Nam.

Theo đó, bộ phân tích dự báo doanh thu toàn ngành có thể tăng trưởng khoảng 13% so với cùng kỳ trong nửa cuối năm nay. Tăng trưởng tính chung cả năm 2022 sẽ khoảng 11% so với cùng kỳ, phục hồi gần về mức doanh thu trước Covid-19.

Sự mở rộng các chuỗi nhà thuốc sẽ càng kích thích tăng trưởng cho toàn ngành.

Ngoài ra cuộc đua mở mới chuỗi nhà thuốc cũng kích thích doanh thu ngành dược tăng cao trong vài năm tới, khi mà ba chuỗi nhà thuốc lớn nhất gồm Long Châu, An Khang, Pharmacity đang mở rộng nhanh chóng số lượng cửa hàng ra các tỉnh thành cả nước.

Theo khảo sát từ IQVIA, tổng số cửa hàng thuốc của cả nước trong năm 2016 là 55.300 cửa hàng, trong đó chỉ có 186 cửa hàng thuộc chuỗi nhà thuốc (xấp xỉ 1% thị phần).

Đến năm 2021, sau một thời gian dài thắt chặt quy định đối với thuốc không kê đơn và nâng cao tiêu chuẩn với mỗi nhà thuốc, tổng số cửa hàng thuốc đang hoạt động chỉ còn 44.600 đơn vị, nhưng hiện đã có tới 1.600 cửa hàng thuộc chuỗi nhà thuốc (tăng lên xấp xỉ 4% thị phần)

Mặc dù tỷ trọng còn khá nhỏ so với thị trường chung nhưng kế hoạch đầy tham vọng của 3 chuỗi nhà thuốc nêu trên sẽ đưa số lượng lên 7.300 cửa hàng trong năm 2025, tương đương 16% thị phần.

"Điều đó kích thích doanh thu ngành dược tăng cao hơn nhu cầu thực tế của người dân trong 2-5 năm tới, chủ yếu do các cửa hàng mới này sẽ đẩy mạnh tích trữ tồn kho thuốc", SSI Research báo cáo.

Cũng lưu ý rằng các chuỗi nhà thuốc vẫn kinh doanh phần lớn thực phẩm chức năng và thuốc nhập khẩu, do đó mức tăng trưởng đột biến về số lượng cửa hàng không đồng nghĩa với mức tăng trưởng tương đương với doanh thu của các đơn vị sản xuất dược phẩm trong nước.

Các doanh nghiệp trong nước còn hưởng lợi từ giá thuốc tăng ổn định khi nguồn cung bị thắt chặt. Với quy trình phê duyệt thuốc đang diễn ra với tốc độ chậm, các chuyên gia tin rằng một số loại thuốc sẽ có thể khan hiếm tạm thời và các công ty có thể duy trì lợi thế tăng giá bán ổn định.

SSI Research ước tính doanh thu các công ty dược phẩm sẽ được thúc đẩy bởi mức tăng trưởng cao kênh nhà thuốc trong nửa đầu năm và sự phục hồi mạnh của kênh bệnh viện trong nửa cuối năm 2022.

Đơn vị phân tích nhấn mạnh dược phẩm là một ngành phòng thủ với nhu cầu ổn định qua các thời kỳ, vì vậy triển vọng sẽ chắc chắn hơn so với các ngành khác trong trường hợp nền kinh tế suy thoái.

Tuy nhiên, do năm 2022 là năm có cơ sở lợi nhuận cao nên tăng trưởng của các công ty dược phẩm trong năm 2023 có thể sẽ thấp hơn nhưng vẫn tương đối hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.

SSI Research kết luận với nhu cầu thuốc ổn định qua các năm, mức định giá ổn định do cơ cấu cổ đông cô đặc và nhu cầu M&A thường xuyên trong ngành, ngành dược là cơ hội phòng thủ tốt trong thời điểm thị trường chứng khoán có nhiều biến động.

Huy Lê