Starbucks hoạt động như một 'ngân hàng ngầm'

Starbucks âm thầm thu về hàng trăm triệu USD từ tiền trả trước của khách hàng. Ảnh: Starbucks.

Nếu McDonald’s âm thầm vận hành mô hình kinh doanh bất động sản dưới “mác” chuỗi đồ ăn nhanh thì Starbucks - chuỗi cà phê lớn nhất thế giới lại là một “ngân hàng ngầm”, hoạt động dựa trên tiền gửi từ khách hàng, tờ Medium nhận định.

Thông qua chương trình khách hàng thân thiết - Starbucks Rewards, chuỗi cà phê này dễ dàng thu về lượng lớn tiền mặt do khách hàng tự nguyện nạp vào. Theo WSJ, tính đến cuối năm 2022, chuỗi cà phê này nắm giữ 2,4 tỷ USD tiền trả trước từ khách hàng, xếp thứ 385 trên 4.236 ngân hàng tại Mỹ.

Con số này của Starbucks gấp gần 3 lần tổng tài sản của hơn 3.900 ngân hàng khác tại Mỹ, theo báo cáo của Tập đoàn bảo hiểm ký thác liên bang Mỹ (FDIC).

Vượt mặt cả ngân hàng

Cụ thể, Starbucks Rewards cho phép khách hàng nạp tiền vào tài khoản qua thẻ tín dụng hoặc thẻ quà tặng Starbucks. Từ đó, khách hàng có thể thoải mái mua sắm dịch vụ, sản phẩm tại các cửa hàng thuộc chuỗi thông qua số tiền trả trước.

Lợi ích của dịch vụ này là khách hàng sẽ được tích điểm, tặng sao để đổi lấy đồ uống miễn phí hoặc mã giảm giá. Theo Medium, năm 2023, chương trình thẻ thành viên thân thiết chiếm khoảng 30-40% doanh số của hãng cà phê trên toàn cầu.

Chương trình tích điểm, tặng sao thu hút hàng triệu khách hàng trung thành của Starbucks. Ảnh: Starbucks.

Báo cáo quý III/2022 của Starbucks cho thấy riêng tại Mỹ đã có 27,4 triệu thành viên Starbucks Rewards, tăng gần gấp đôi so với 14,2 triệu thành viên vào cuối năm 2017.

Starbucks cho biết các thành viên Starbucks Rewards thường chi tiêu gấp 3 lần so với nhóm khách hàng thông thường. Đáng chú ý, doanh thu năm 2023 từ chương trình này chiếm đến 53% tổng doanh số của chuỗi tại thị trường Mỹ.

Theo WSJ, các khách hàng Mỹ của Starbucks thường tự nguyện "gửi" khoảng 1-2 tỷ USD vào tài khoản thành viên của mình. Con số này thậm chí cao hơn nhiều so với số dư tiền gửi ở một số ngân hàng tại Mỹ như Customers Bank (780 triệu USD), hay Green Dot Corporation (560 triệu USD).

Trong khi các ngân hàng bình thường phải trả lãi cho tiền gửi của khách hàng, Starbucks thậm chí không cần làm điều này dù thu về nguồn tiền “tự sinh” khổng lồ hàng năm.

Điều này đồng nghĩa, Starbucks có thể cho vay số tiền này để kiếm thêm thu nhập từ lãi suất, đầu tư dài hạn hoặc thậm chí mở rộng hệ thống thanh toán di động ngoài phạm vi các cửa hàng với lãi suất 0% mà không cần chia sẻ với khách hàng.

Thậm chí, Starbucks còn kiếm lời từ số dư không sử dụng hết trong thẻ quà tặng. Theo Medium, khoảng 10% số tiền gửi trong thẻ sẽ bị lãng quên hoặc không được xài đến, tạo nguồn thu “vô tình” cho chuỗi cà phê này.

Từ năm 2017 đến 2019, hãng này ghi nhận khoản thu từ số tiền trả trước không được dùng đến của khách hàng dao động từ 104,6 triệu USD đến 155,9 triệu USD.

Số liệu tổng doanh thu, doanh thu quy đổi và doanh thu “lãng quên” của Starbucks giai đoạn 2019-2023. Nguồn: Vietstock.

Âm thầm "huy động vốn" với lãi suất 0%

Dưới góc nhìn của người tiêu dùng, Starbucks Rewards đơn giản là một dạng trả tiền trước và thậm chí còn đem lại lợi ích hấp dẫn khi khách hàng được tích điểm để nhận mã giảm giá hay dịch vụ miễn phí nếu thường xuyên sử dụng thẻ.

Tuy nhiên, với Starbucks, chương trình này không chỉ giúp hãng thu thập thông tin tiêu dùng của khách hàng, kích doanh số mà còn dễ dàng "huy động vốn" với lãi suất 0%.

Theo Medium, ngoài yếu tố chưa đăng ký hay được cấp phép kinh doanh tài chính, Starbucks khác ngân hàng ở chỗ chỉ cho phép khách hàng rút tiền bằng cà phê. Điều này “khóa” chặt khách hàng ngay khi họ chuyển tiền vào tài khoản Starbucks Rewards, mang lại doanh thu ổn định cho thương hiệu.

Hay nói cách khác, Starbucks đang "chiếm dụng tiền gửi” từ khách hàng một cách công khai và hợp pháp. Tuy nhiên, Starbucks chưa công bố bất kỳ kế hoạch lớn để sử dụng khoản tiền này và chủ yếu sử dụng làm vốn lưu động.

So sánh dòng tiền lưu động giữa ngân hàng bình thường và "ngân hàng" Starbucks.

"Chúng ta nên gọi Starbucks là một ngân hàng không được kiểm soát, chứ không phải là chuỗi kinh doanh cà phê đơn thuần", Chủ tịch Kim Jung Tai của tập đoàn tài chính lớn thứ 3 Hàn Quốc - Hana Financial Group tuyên bố. Ông tiết lộ thêm Starbucks đã nắm giữ đến 70 tỷ won (60,2 triệu USD) tiền gửi khách hàng ở Hàn Quốc.

Đáng chú ý, đầu năm 2024, Fortune từng đưa tin Liên minh bảo vệ người tiêu dùng Washington (WCPC) đã cáo buộc Starbucks lợi dụng nền tảng thanh toán bằng thẻ thành viên để chiếm dụng số dư của khách hàng, dẫn đến việc họ không thể tiêu hết tiền trong tài khoản.

WCPC cho biết Starbucks đã nắm giữ gần 900 triệu USD vốn từ khách hàng trong 5 năm, giúp tăng doanh thu và lợi nhuận.

Tuy nhiên, Starbucks đã phủ nhận mọi cáo buộc, khẳng định khách hàng không bị ép buộc và có thể thanh toán bằng tiền mặt để sử dụng hết số dư.

Cẩm Tú