Sự cố 'lỡ miệng' của ông Biden là cơn đau đầu cho bà Harris?

Tổng thống Mỹ Joe Biden tưởng chừng sẽ không còn được chú ý nhiều nữa trước thềm ngày bầu cử 5/11.

Tuy nhiên, trong nỗ lực bảo vệ người dân Puerto Rico khỏi những lời lẽ phân biệt chủng tộc từ buổi vận động của ông Donald Trump, ông Biden vô tình đưa mình vào “spotlight”.

“Mới chỉ ngày hôm kia, một diễn giả tại buổi vận động của ông ấy đã gọi Puerto Rico là ‘một hòn đảo lềnh bềnh chứa đầy rác’. Để tôi nói cho bạn biết, những người Puerto Rico mà tôi biết, hay những người Puerto Rico sinh sống tại quê hương tôi Delaware, đều là những người tốt bụng, tử tế, đáng kính”, ông Biden nói trong chương trình của Voto Latino.

“Thứ rác rưởi duy nhất tôi thấy đang trôi nổi ngoài kia là những người ủng hộ ông ta. Việc ông ta coi thường người Latin là vô lương tâm, và không đại diện cho người Mỹ. Điều này trái ngược hoàn toàn với mọi thứ chúng ta đã làm và trải qua”, ông Biden nói thêm.

Bình luận của ông Biden đang gây ra phản ứng dữ dội. Chính lỗi lầm này đã tạo cho ông Trump cơ hội chuyển hướng sự chú ý khỏi bài phát biểu đóng chiến dịch cực đoan nhất trong lịch sử tranh cử hiện đại Mỹ, CNN nhận định.

Cú trượt từ lần lỡ miệng

Tổng thống Mỹ đã đăng tải bài viết giải thích về câu nói. Ông khẳng định mình gọi “những lời lẽ đầy thù hận về Puerto Rico từ người ủng hộ Trump tại buổi vận động ở Madison Square Garden là rác rưởi”, chứ không nhắm tới nhóm ủng hộ ông Trump.

Trong một tuyên bố, Nhà Trắng cũng đưa ra lời giải thích tương tự.

Tuy nhiên, thiệt hại dường như đã xuất hiện.

Lời nói của ông Biden ngay lập tức được so sánh với phát biểu của ứng viên đảng Dân chủ Hillary Clinton vào năm 2016. Khi đó, bà nói một nửa số người ủng hộ ông Trump nên bị “phân loại vào cột những kẻ đáng chê trách” vì quan điểm “phân biệt chủng tộc, phân biệt giới tính, kỳ thị người đồng tính, kỳ thị người nước ngoài, kỳ thị Hồi giáo".

Phát biểu của bà trở thành thông điệp cho ông Trump và giới truyền thông bảo thủ, đồng thời là "huy hiệu danh dự" cho nhóm cử tri yêu thích ông Trump, vốn coi giới tinh hoa Dân chủ ở Bờ Đông là những người hạ thấp và coi thường lối sống của họ.

Câu nói của ông Biden đang tạo cơ hội cho ông Trump chuyển hướng sự chú ý khỏi buổi vận động gây tranh cãi ở Madison Square Garden. Ảnh: New York Times.

Trong khi đó, chiến dịch của ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris phải tìm cách chống chế trước làn sóng phẫn nộ của công chúng ủng hộ ông Trump.

"Trước hết, ông ấy đã làm rõ những bình luận. Tuy nhiên, tôi xin nói rõ: Tôi hoàn toàn không đồng ý với mọi lời chỉ trích lên cá nhân dựa trên việc họ bỏ phiếu cho ai”, bà Harris nói. “Các bạn đã nghe bài phát biểu tối qua và mọi bài phát biểu khác trong suốt sự nghiệp của tôi. Tôi đại diện cho mọi người, bất kể họ có ủng hộ tôi hay không”.

“Tôi cam đoan khi được bầu làm tổng thống Mỹ, tôi sẽ đại diện cho tất cả người Mỹ, kể cả những ai không bỏ phiếu cho tôi, giải quyết nhu cầu và mong muốn của họ”, bà nói thêm.

Tuy nhiên, ông Trump đã tận dụng ngay thời cơ này.

Tại buổi vận động hôm 29/10 tại Pennsylvania, Thượng nghị sĩ Marco Rubio thông báo ngay trên sân khấu: “Ông có thể chưa nghe tới điều này. Chỉ vài phút trước, Joe Biden đã tuyên bố những người ủng hộ chúng ta là rác rưởi".

“Kinh khủng thật đấy. Ông có nhớ Hillary từng nói cụm từ ‘đáng chê trách’ không. Tôi nghĩ từ ‘rác rưởi’ còn tệ hơn”, ông Trump đáp.

Chiến dịch của ông Trump sau đó tuyên bố cựu tổng thống được “người Mỹ gốc Latin, cử tri da đen, công nhân, công đoàn, các bà mẹ, nhân viên thực thi pháp luật, nhân viên tuần tra biên giới và người Mỹ thuộc mọi tín ngưỡng" yêu mến, trong khi phe đối lập “dán nhãn những người Mỹ vĩ đại này là phát xít, Đức Quốc xã và bây giờ là rác rưởi".

Thư ký báo chí quốc gia chiến dịch của ông Trump, Karoline Leavitt, nói thêm: "Không có cách nào xoay chuyển tình hình: Joe Biden và Kamala Harris không chỉ ghét Tổng thống Trump, họ còn khinh thường hàng chục triệu người Mỹ ủng hộ ông ấy".

Mớ hỗn độn chính trị

Chưa rõ động thái mới nhất này sẽ ảnh hưởng kết quả cuối cùng ra sao. Tuy nhiên, giữa sức nóng của tuần cuối cùng trước ngày bầu cử, ngay cả một vài từ dùng không đúng hoàn cảnh cũng gây ra những hậu quả chính trị nghiêm trọng, kể cả khi ông Biden không thực sự có ý như vậy.

Đúng lúc chiến dịch bà Harris muốn công chúng hướng mắt tới buổi vận động ở Madison Square Garden, ông Biden đã trao cho bà Harris một mớ hỗn độn chính trị. Và nhận xét từ ông Biden có thể mở đường cho ông Trump thoát khỏi sức ép từ câu nói của diễn viên hài Tony Hinchcliffe.

Nói rộng hơn, các phương tiện truyền thông ủng hộ ông Trump sẽ liên tục móc mỉa bình luận từ ông Biden đang khinh thường cử tri yêu thích cựu tổng thống.

Vụ việc còn xảy ra đúng thời điểm bà Harris đang muốn tạo dựng hình ảnh một người có thể đoàn kết đất nước, với hy vọng chiếm được lòng tin của cử tri nghiêng về đảng Cộng hòa nhưng không hài lòng với đường lối của ông Trump, song chưa sẵn sàng bỏ phiếu cho đảng Dân chủ.

“Tôi cam kết tìm tiếng nói chung và các giải pháp hợp tình hợp lý để xây dựng cuộc sống các bạn tốt đẹp hơn. Không giống Donald Trump, tôi không cho rằng những người không đồng tình với tôi là kẻ thù. Ông ấy muốn bỏ tù họ, còn tôi muốn họ ngồi vào bàn đàm phán”, bà Harris nói trong bài phát biểu khép lại chiến dịch hôm 29/10.

Bất kể ông Biden có ý gì, phát biểu của ông đi ngược lại lời cảnh báo của hai cựu tổng thống Bill Clinton và Barack Obama với đảng Dân chủ. Cả hai đều hy vọng các nhà hoạt động trong Đại hội toàn quốc đảng Dân chủ đấu tranh chính trị với ông Trump, nhưng không được coi thường cử tri của ông.

Chưa rõ bình luận từ ông Biden sẽ ảnh hưởng kết quả cuối cùng ra sao. Ảnh: New York Times.

"Tôn trọng lẫn nhau phải là một phần trong thông điệp của chúng ta. Chính trị Mỹ đã phân cực tới mức hiện nay tất cả chúng ta, bất kể lập trường ra sao, dường như đều nhanh chóng phán xét những điều tồi tệ nhất ở người khác, trừ phi họ đồng tình với chúng ta ở mọi vấn đề. Chúng ta bắt đầu nghĩ cách duy nhất để giành chiến thắng là la mắng, làm nhục và la hét to hơn đối phương. Theo thời gian, những cử tri bình thường sẽ im lặng và không thèm bỏ phiếu nữa”, ông Obama chia sẻ.

Nhiều cử tri Dân chủ có thể coi vài lời nói thiếu cân nhắc, dù cố ý hay không, là bình thường. Sai lầm trong câu nói của ông Biden cùng nhiều đảng viên Dân chủ khác có thể không là gì so với những lời lẽ thô tục, mất kiểm soát, hoặc sai sự thật từ ứng viên đảng Cộng hòa.

Dẫu vậy, bài học kinh nghiệm từ bà Clinton năm 2016 cho thấy không cẩn thận trong lời nói có thể gây hệ quả với các ứng viên trong giai đoạn nước rút. Trong một cuộc đua sít sao tới mức chỉ vài nghìn phiếu bầu ở các bang dao động cũng có thể quyết định kết quả, cả bà Harris và ông Trump đều không thể mắc sai lầm.

Lịch sử bầu cử tổng thống Mỹ đầy rẫy những sự cố trông có vẻ không đáng nói vào thời điểm đó nhưng tác động sâu rộng. Việc Hinchcliffe chỉ trích Puerto Rico là một ví dụ điển hình, khi ông Trump phải vật lộn xoa dịu cử tri Puerto Rico ở hạt Lehigh, một khu vực quan trọng ở bang dao động Pennsylvania.

Tranh cãi mới nhất cũng dấy lên suy đoán về vai trò của ông Biden trong chiến dịch. Mặc dù tổng thống đã xuất hiện nhiều lần với bà Harris, trong những tuần gần đây, chiến dịch đã tìm cách tạo khoảng cách với ông. Theo CNN, những sai lầm mới nhất cũng khiến một số trợ lý của bà Harris ngao ngán và tức giận.

Mặc dù các trợ lý từng bỏ qua vì ông Biden có khuynh hướng “lỡ miệng” trong quá khứ, họ thừa nhận giai đoạn hiện tại không có chỗ cho sai lầm.

Phương Linh