Sứ mệnh Odysseus gặp vấn đề vào phút cuối trước khi đổ bộ thành công lên Mặt Trăng

Tàu đổ bộ IM-1 của Intuitive Machines, còn được gọi là Odysseus hay “Odie”, đang ở trên bề mặt Mặt Trăng sau khi gặp sự cố không mong muốn vài giờ trước khi hạ cánh.

“Tôi biết đây là một điều đáng tiếc, nhưng chúng tôi đang ở trên bề mặt và chúng tôi đang truyền tải thông tin”, Giám đốc điều hành của Intuitive Machines Steve Altemus đã thông báo trên một chương trình được phát sóng trực tiếp. “Chào mừng đến với Mặt Trăng”.

Hình ảnh này cho thấy hố va chạm, địa điểm hạ cánh mục tiêu IM-1 gần cực nam mặt trăng. NASA mô tả nó là "một khu vực tương đối bằng phẳng và an toàn nằm trong vùng cao nguyên phía Nam có nhiều miệng núi lửa". (Ảnh: CNN/Cục khảo sát địa chất Mỹ)

Tình trạng chính xác của tàu đổ bộ vẫn chưa rõ ràng, nhưng công ty xác nhận rằng họ đã liên lạc và nhận được tín hiệu từ tàu vũ trụ.

Nếu thành công, tàu đổ bộ có thể là tàu vũ trụ thương mại đầu tiên hạ cánh mềm trên Mặt Trăng và là phương tiện đầu tiên do Mỹ sản xuất chạm xuống bề mặt Mặt Trăng kể từ khi chương trình Apollo kết thúc hơn 5 thập kỷ trước. Nhiệm vụ này là mối quan tâm chính của khách hàng lớn nhất của Intuitive Machines, NASA, đơn vị đang tìm cách trinh sát Mặt Trăng bằng cách sử dụng các nhà thám hiểm robot do các nhà thầu tư nhân phát triển trước khi gửi phi hành gia tới đó vào cuối thập kỷ này thông qua sứ mệnh Artemis.

Odysseus hạ cánh lúc 6:24 chiều (giờ ET - múi giờ miền Đông của Tây Bán Cầu) ngày 22/2 sau khi sử dụng động cơ trên tàu chạy bằng nhiên liệu metan để tự lái về phía bề mặt miệng núi lửa và nhanh chóng giảm tốc độ xuống 4.000 dặm/giờ (1.800m/s).

Odysseus sau khi đi vào quỹ đạo Mặt Trăng vào ngày 21/2. (Ảnh: Máy trực quan/NASA/X)

Theo Gary Jordan, Giám đốc truyền thông của NASA, vài giờ trước khi hạ cánh, một vấn đề với hệ thống định vị của Odysseus buộc tàu đổ bộ phải dựa vào công nghệ thử nghiệm, dẫn đến một “tình huống động”.

“Intuitive Machines đã quyết định bố trí lại các cảm biến điều hướng chính của Odysseus… để sử dụng các cảm biến trên Navigation Doppler Lidar của NASA”, ông Gary Jordan nói.

Tải trọng Lidar là một công nghệ thử nghiệm nhằm kiểm tra xem các tàu đổ bộ trong tương lai sẽ hạ cánh chính xác hơn trên Mặt Trăng như thế nào. Theo Farzin Amzajerdian, nhà nghiên cứu chính của NASA về thiết bị này, nó được thiết kế để bắn các chùm tia laser xuống mặt đất nhằm đưa ra các phép đo chính xác về tốc độ và hướng bay.

Với các chân hạ cánh và cảm biến hướng về địa hình Mặt Trăng, Odysseus dựa vào tải trọng Lidar để xác định vị trí hạ cánh an toàn.

Sứ mệnh IM-1 diễn ra trong bối cảnh quốc tế đang có một cuộc chạy đua mới tới bề mặt Mặt Trăng. Kể từ khi kết thúc cuộc chạy đua vũ trụ giữa Liên Xô và Mỹ trong thế kỷ 20, Trung Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản đều đã hạ cánh tàu vũ trụ lên Mặt Trăng.

Tàu đổ bộ có kích thước bằng bốt điện thoại đã di chuyển khoảng 620.370 dặm (1 triệu km) trong không gian trong vòng 1 tuần trước khi đi vào quỹ đạo Mặt Trăng vào sáng ngày 21/2.

Hà Mai