Sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, con người Hà Nội đạt những bước tiến mạnh mẽ

Dự Hội nghị, về phía đại biểu T.Ư có Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Tạ Quang Đông; đại diện các Ban, ngành T.Ư; các tổ chức quốc tế.

Về phía đại biểu TP Hà Nội có: Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong; các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy: Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hoàng Trọng Quyết, Trưởng ban Nội chính Thành ủy Nguyễn Quang Đức, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Nguyễn Doãn Toản, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà; Phó Chủ tịch UBND TP Hà Minh Hải cùng đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, quận, huyện TP.

Các đại biểu T.Ư và TP Hà Nội tham dự hội nghị.

Vận dụng sáng tạo chủ trương về phát triển văn hóa

Báo cáo tại hội nghị cho thấy, trong 10 năm qua, mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức, song trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, Thủ đô Hà Nội đã ra sức phấn đấu, tạo sự chuyển biến tích cực với những kết quả nổi bật.

Thành ủy Hà Nội tiếp tục quán triệt sâu sắc, vận dụng sáng tạo những chủ trương, quan điểm về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam của T.Ư; kế thừa và phát huy tốt những thành tựu đạt được sau 15 năm Hà Nội thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 (khóa VIII); khẳng định cách làm sáng tạo, hiệu quả và phù hợp với tình hình cụ thể của Hà Nội, từng bước đáp ứng yêu cầu cũng như xu thế của thời đại.

Hà Nội đã cụ thể hóa bằng các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp thiết thực. Đặc biệt, TP quan tâm tới xây dựng chiến lược, tầm nhìn phát triển văn hóa phù hợp với xu thế của thời đại như việc thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; tham gia mạng lưới các TP sáng tạo UNESCO.

Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện nhất quán từ TP tới cơ sở gắn với đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hệ thống chính trị các cấp, xây dựng đội ngũ làm công tác văn hóa, tăng cường nguồn lực cho văn hóa. Qua đó, nhận thức, ý thức, trách nhiệm của đa số cán bộ, đảng viên và Nhân dân Thủ đô về vị trí, vai trò và nhiệm vụ phát triển văn hóa, xây dụng người Hà Nội thanh lịch, văn minh đã được nâng lên rõ rệt. Sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa, con người Hà Nội đã có bước phát triển mạnh mẽ, khá toàn diện, đạt và vượt chỉ tiêu trên nhiều lĩnh vực.

Thành phố Hà Nội luôn chú trọng mục tiêu “Xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của Thủ đô và đất nước trong thời kỳ mới” với các chuẩn mực định hướng cơ bản, trong đó nhấn mạnh đến tiếp tục xây dựng TP Hà Nội tiêu biểu về lối sống và phong cách ứng xử văn hóa. Để đạt được mục tiêu này, trong nhiều năm qua, TP đã tập trung, ưu tiên nhiều nguồn lực cho phát triển con người.

Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong cùng các đồng chí lãnh đạo TP tham quan triển lãm tại hội nghị.

Chú trọng xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh

Thành ủy Hà Nội đã chỉ đạo cụ thể hóa việc phát triển văn hóa, xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh, được dư luận Nhân dân đồng tình, ủng hộ. Trong đó, Thành ủy đã ban hành Chỉ thị 11-CT/TU ngày 3/10/2012 của Thành ủy Hà Nội (khóa XV) về “Tiếp tục thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới trên địa bàn TP Hà Nội”; ban hành Chỉ thị số 30-CT/TU ngày 19/02/2024 “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”; “Quy tắc ứng xử của cán bộ công chức, viên chức trong các cơ quan thuộc TP Hà Nội" và "Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn Thành phố”; đưa vào giảng dạy bộ tài liệu "Giáo dục nếp sống thanh lịch, văn minh cho học sinh Hà Nội”, “Giáo dục truyền thống lịch sử, văn hóa địa phương" trong nhà trường và nhiều mô hình gia đình, làng, tổ dân phố, khu dân cư, đơn vị văn hóa được xây dựng góp phần thiết thực xây dựng nếp sống văn hóa Hà Nội.

Việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh là nhiệm vụ được Hà Nội đặc biệt quan tâm trong quá trình xây dựng và phát triển Thủ đô. Đây là một trong năm nhiệm vụ chủ yếu của Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XVII (nhiệm kỳ 2020 - 2025) được Đảng bộ TP Hà Nội đề ra, xác định đây là khâu đột phá trong thực hiện Chương trình 06-CTr/TU về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2020-2025”.

Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Tạ Quang Đông và Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong trao Bằng khen của Ban Thường vụ Thành ủy cho 10 tập thể, 10 cá nhân có thành tích.

Bám sát yêu cầu thực tiễn, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, TP đã ban hành 2 Quy tắc ứng xử (Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn TP và Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức người lao động trong các cơ quan thuộc TP Hà Nội). Đồng thời, xây dựng và triển khai kế hoạch đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục ứng xử văn hóa và đấu tranh phòng, chống các hành vi bạo lực trên địa bàn Thủ đô.

Đến nay, TP đã phát hành hơn 30.000 sổ tay Quy tắc ứng xử; hàng nghìn tin, bài, chuyên trang, chuyên mục về việc thực hiện Quy tắc ứng xử được đăng tải; gần 40 cuộc tọa đàm, hội thi được tổ chức như Hội thi tuyên truyền Quy tắc ứng xử nơi công cộng TP Hà Nội. Việc thực hiện 2 quy tắc ứng xử văn hóa đã góp phần tích cực trong việc xây dựng, lan tỏa nếp sống thanh lịch, văn minh, bồi đắp và hoàn thiện nhân cách con người Thủ đô.

Công tác quy hoạch và quản lý Nhà nước về văn hóa ngày càng đi vào nền nếp, từng bước nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý. Chú trọng thể chế hóa, tạo hành lang pháp lý cần thiết cho hoạt động văn hóa, thu hút mạnh mẽ nhiều nguồn lực của xã hội tham gia vào tiến trình thúc đẩy quá trình xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.

Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng lý luận phê bình văn học, nghệ thuật T.Ư Bùi Thế Đức và Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hoàng Trọng Quyết trao Bằng khen của UBND TP tặng 20 tập thể có thành tích xuất sắc (trong đó có tập Ban Văn hóa Đời sống, Báo Kinh tế & Đô thị).

Công tác bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa Hà Nội được chú trọng. Nhiều công trình văn hóa được đầu tư, tôn tạo và phát huy vai trò đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân Thủ đô. Hà Nội là đơn vị đi đầu trong cả nước tiến hành tổng kiểm kê, bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể góp phần làm rõ hơn bản sắc văn hóa Thủ đô nghìn năm văn hiến. Việc củng cố xây dựng và hoàn thiện thể chế và chính sách văn hóa trên địa bàn TP luôn được chú trọng.

Hoạt động giao lưu, hợp tác về văn hóa giữa Hà Nội với các tỉnh, TP trong nước và quốc tế có nhiều khởi sắc. Công tác tuyên truyền, quảng bá về lịch sử, văn hóa của Hà Nội trên lĩnh vực thông tin đối ngoại có nhiều đổi mới, đạt hiệu quả cao.

Công tác củng cố, xây dựng, phát triển hệ thống thông tin luôn được TP tập trung chỉ đạo, đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao của các tầng lớp Nhân dân. Các hình thức thông tin được chú trọng, bảo đảm chất lượng thông qua hệ thống báo chí, đài phát thanh từ TP đến cơ sở, cổng thông tin điện tử, các ấn phẩm, tài liệu tuyên truyền.

Công tác đấu tranh chống các quan điểm sai trái trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa trong tình hình mới được thực hiện chặt chẽ và đồng bộ từ TP tới cơ sở, trong đó môi trường mạng xã hội được quan tâm chỉ đạo. Kết quả đã ngăn chặn và xử lý kịp thời những sự việc phức tạp xảy ra trên địa bàn, được T.Ư đánh giá cao.

Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Nguyễn Doãn Toản và Trưởng ban Nội chính Thành ủy Nguyễn Quang Đức trao Bằng khen của UBND TP tặng 21 cá nhân có thành tích xuất sắc.

Đặc biệt, TP luôn quan tâm chăm lo và phát huy được trách nhiệm, tình yêu Hà Nội của đội ngũ văn nghệ sỹ, trí thức, cộng đồng xã hội trong việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Hà Nội. Tạo không gian và điều kiện cho các trào lưu văn hóa mới và tích cực xuất hiện và phát triển từ cộng đồng với nhiều hình thức phong phú, đa dạng góp phần bồi đắp thêm tinh thần nhân văn, nhân ái, nghĩa tình, khoan dung, nâng cao ý thức sống có trách nhiệm với xã hội của người dân Hà Nội.

Tham luận tại hội nghị, các đại biểu đã làm rõ thêm các nội dung về “Đổi mới tư duy lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững Thủ đô”; “Vai trò xung kích của Đoàn thanh niên trong thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TU của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về "Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”; “Giải pháp xây dựng mô hình hệ sinh thái học tập sáng tạo ở các cấp học trên địa bàn Thành phố Hà Nội”; “Phát triển các chương trình du lịch trải nghiệm tại di tích Nhà tù Hỏa Lò góp phần đưa lịch sử đến gần người dân Thủ đô”; “Bảo tàng sinh thái Bát Tràng: Từ ý tưởng sáng tạo đến hiện thực hóa việc phát huy giá trị làng nghề truyền thống đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô”…

Xác định đúng, trúng các tiềm năng, thế mạnh để phát triển

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong khẳng định, văn hóa Thủ đô đóng góp vai trò quan trọng, không chỉ trực tiếp mà theo thời gian, nhận thức về vai trò, vị trí, tầm quan trọng, ý nghĩa của văn hóa và phát triển con người của Hà Nội ngày càng sâu sắc, toàn diện, cập nhật xu thế phát triển của thế giới.

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà và Phó Chủ tịch UBND TP Hà Minh Hải trao Bằng khen của UBND TP tặng 20 cá nhân có thành tích xuất sắc (trong đó có phóng viên Lại Quang Tấn, Báo Kinh tế & Đô thị)

Theo Phó Bí thư Thành ủy, nhận thức về phát huy văn hóa trong xây dựng, phát triển, bảo vệ Thủ đô đã được lãnh đạo TP luôn quan tâm trong suốt 70 năm qua, đặc biệt, trong 40 năm đổi mới, trải qua 8 kỳ Đại hội liên tiếp, Thành ủy luôn có chương trình, kế hoạch về phát triển văn hóa, xây dựng con người Hà Nội bên cạnh chương trình về xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Điều đó chứng tỏ sự kiên trì, bền bỉ trong lãnh đạo, chỉ đạo phát triển về văn hóa, xây dựng con người Hà Nội trong nhiều nhiệm kỳ.

Khi có Nghị quyết 33-NQ/TW, Hà Nội đã triển khai nghiêm túc, vận dụng sáng tạo trên tinh thần nêu cao vai trò, trách nhiệm của Thủ đô. Theo đó, không chỉ thực hiện nghiêm mà TP còn rất sáng tạo, bám sát yêu cầu tình hình thực tiễn của Thủ đô. Cụ thể, đã ban hành nhiều chủ trương, nghị quyết, quyết sách như: ban hành 2 bộ tiêu chí góp phần xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh; Hà Nội là địa phương mạnh dạn đưa môn giáo dục nếp sống thanh lịch văn minh của người Hà Nội vào hệ thống giáo dục phổ thông, trong đó có nội dung Hà Nội học vào các nhà trường, đưa thí điểm sân khấu vào học đường để giáo dục học sinh.

Hà Nội cũng là là địa phương đầu tiên ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU, ngày 22/2/2022 về “Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2020 - 2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Từ khi ban hành đến nay, lĩnh vực công nghiệp văn hóa đã xác định đúng, trúng các tiềm năng, thế mạnh của Thủ đô.

“Chưa bao giờ Hà Nội có đầy đủ, đồng bộ với những quan điểm cụ thể, sâu sắc, tầm nhìn dài hạn cho Thủ đô như hiện nay” - Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh. Đồng thời khẳng định những kết quả đạt được trong thực hiện Nghị quyết 33-NQ/TW rất cụ thể. Qua đó, giúp Hà Nội tự hào, tự tin trong xác định những vấn đề lớn trong giai đoạn tiếp theo của Thủ đô. Những nội dung này đang được khởi thảo, cập nhật, cho ý kiến trong Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng bộ lần thứ XVIII sắp tới.

Cùng với đó, Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong cũng chỉ ra, mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực nhưng chưa đồng đều giữa các địa phương. Nguyên nhân do nhận thức của cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là các đồng chí đứng đầu chưa nhận thức, đánh giá hết về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của văn hóa đối với sự phát triển bền vững của mỗi địa phương, đơn vị.

Về nhiệm vụ thời gian tới, Phó Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Phong đề nghị Ban Cán sự Đảng UBND TP, Sở Văn hóa - Thể thao, các sở, ban, ngành của TP quan tâm lãnh đạo để sớm cụ thể hóa Luật Thủ đô 2024 trên lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Phải xây dựng và phát triển văn hóa Hà Nội thực sự tiêu biểu cho văn hóa cả nước với việc triển khai các nhóm nhiệm vụ, giải pháp rất quan trọng về phát triển văn hóa, con người.

Đồng thời, tiếp tục rà soát, bổ sung quan điểm, tư tưởng, định hướng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người trên cơ sở những kết quả đã đạt được của các cơ quan, đơn vị, địa phương để các quận, huyện, thị xã, các ngành cập nhật vào quy hoạch của ngành mình để sắp tới khi 2 Quy hoạch được phê duyệt sẽ triển khai đồng bộ. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa theo hướng liên thông và tích hợp thành hệ thống. “Càng các quận, huyện khó khăn thì lại càng phải quan tâm đến vấn đề này. Vì đây chính là phương tiện, công cụ và phương thức để đi tắt, đón đầu” - Phó Bí thư Thành ủy nhấn mạnh.

Quang cảnh hội nghị.

Lưu ý đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, quản lý văn hóa một cách chuyên nghiệp còn thiếu, hạn chế, do đó bỏ lỡ nhiều cơ hội, không khích lệ được sự sáng tạo trong xã hội, Phó Bí thư Thành ủy yêu cầu, phải quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa.

Ngoài ra, đẩy mạnh nghiên cứu và thử nghiệm các chính sách mới liên quan đến vấn đề văn hóa để phát huy hết các tiềm năng, thế mạnh, nhất là đầu tư công, quản trị tư, nhượng quyền, liên kết. Cùng với đó, tiếp tục đẩy mạnh giao lưu, hợp tác quốc tế trên lĩnh vực văn hóa, giáo dục bởi đây vừa lợi thế và cũng là trách nhiệm của Hà Nội với cả nước. Theo Phó Bí thư Thành ủy, muốn vậy, cần phải quan tâm, đầu tư thích đáng cho nội dung này song song với tăng cường giao lưu, học hỏi với các địa phương trong và ngoài nước...

Trong dịp này, Ban Thường vụ Thành ủy, UBND TP Hà Nội đã trao tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 9/6/2014 của Ban Chấp hành T.Ư Đảng (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, trong đó có tập thể Ban Văn hóa Đời sống và phóng viên Lại Quang Tấn của Báo Kinh tế & Đô thị.

Trần Long - Ảnh: Lại Tấn