Tân chủ nhân Nobel Hòa bình 2019: Không nằm ngoài dự đoán

Mới đây giải Nobel Hòa bình 2019 đã được trao cho chủ nhân mới là Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed Ali vì những đóng góp vào quá trình kiến tạo hòa bình và hợp tác quốc tế.

Theo Ủy ban Nobel Na Uy, Thủ tướng Abiy Ahmed Ali được trao giải Nobel Hòa bình vì những nỗ lực nhằm đạt được hòa bình và hợp tác quốc tế, và đặc biệt vì sáng kiến mang tính quyết định của ông tiến tới giải quyết xung đột biên giới với quốc gia láng giềng Eritrea".

Còn ông Awol Allo, một giáo sư dạy luật tại Đại học Keele nhận xét, Thủ tướng Ahmed xứng đáng nhận được giải Nobel vì vai trò của ông trong việc kết thúc cuộc chiến 20 năm giữa Ethiopia và Eritrea vì những tranh chấp biên giới lãnh thổ.

"Những gì ông Abiy làm được trong vấn đề Eritra là rất dũng cảm và đáng ghi nhận", ông Allo nói. "Hai nước giờ đây không còn chiến tranh. Các gia đình được đoàn tụ… Mối quan hệ bị ngưng trệ trong suốt 20 năm đã được hàn gắn".

Chủ nhân Nobel Hòa bình 2019

Trong 6 hạng mục được của giải Nobel, Nobel Hòa bình luôn là một trong những danh hiệu được chờ đợi nhất trong năm.

Giải thưởng Nobel được thành lập bởi doanh nhân và nhà hoạt động hòa bình người Thụy Điển Alfred Nobel. Tuy nhiên, trong khi các giải Nobel khác được quyết định bởi các ủy ban của Thụy Điển thì riêng Nobel Hòa bình lại được trao bởi một ủy ban của Na Uy. Tất cả 5 thành viên trong Ủy ban đều là người Na Uy và được chính Quốc hội nước này chọn lựa.

Kể từ năm 1901 đã có 99 giải Nobel Hòa bình được trao. Trong những năm đầu tiên mới thành lập trước Thế chiến thứ nhất, Nobel Hòa bình thường được trao cho các nhà sáng lập của các phong trào hòa bình. Sau Thế chiến thứ nhất, các chủ nhân của Nobel Hòa bình thường là những người tìm kiếm hòa bình và công lý thông qua ngoại giao và các hiệp ước quốc tế. Sau Thế chiến thứ hai, nhiều Nobel Hòa bình được trao cho các nỗ lực trong kiểm soát vũ trang, dân chủ và nhân quyền. Trong nửa cuối của thế kỷ 20, Ủy ban Nobel được đánh giá là có phần coi trọng sự đa dạng về địa lý của các ứng cử viên. Tại thế kỷ 21, giải thưởng danh giá này thường tìm đến các nỗ lực nâng cao nhận thức về những nguy cơ đe dọa môi trường.

Giải Nobel Hòa bình 2019 là một cuộc cạnh tranh "khốc liệt" của 223 cá nhân và 78 tổ chức. Tuy nhiên, rất khó để dự đoán người thắng cuộc trong khi chi tiết về những người được đề cử lại được Ủy ban Nobel giữ kín trong nhiều thập kỷ.

Năm 2018, giải Nobel Hòa bình được trao cho Denis Mukwege và Nadia Murad vì "những cống hiến nhằm chấm dứt sử dụng bạo lực tình dục như một vũ khí chiến tranh và xung đột vũ trang".

Minh Đức