Tân Thủ tướng Nhật Bản đối mặt nhiều thách thức

Tân Thủ tướng Shigeru Ishiba trong cuộc họp báo tại trụ sở LDP ở Tokyo ngày 30-9. Ảnh: AFP

Kết quả cuộc bỏ phiếu diễn ra tại phiên họp toàn thể Hạ viện khai mạc lúc 13 giờ 30 (theo giờ Nhật Bản) cho thấy ông Shigeru Ishiba nhận được 291 trong tổng số 461 phiếu hợp lệ tại Hạ viện. Như vậy, ông Ishiba chính thức trở thành Thủ tướng Nhật Bản thứ 102, thay ông Kishida, người giữ cương vị này từ tháng 10-2021. Kết quả bỏ phiếu tại Quốc hội Nhật Bản đã được dự báo trước, do LDP hiện là đảng cầm quyền và liên minh cầm quyền đang chiếm đa số ở cả hai viện. Trước đó, ông Ishiba đã tiến hành cải tổ Ban lãnh đạo LDP và lên danh sách các thành viên Nội các mới.

Nội các mới

Ông Ishiba Shigeru được bầu làm lãnh đạo LDP vào tuần trước sau khi cựu Thủ tướng Kishida thông báo hồi tháng 8 rằng sẽ không tái tranh cử giữa những bê bối gây quỹ của đảng. Trong ngày 1-10, Hạ viện Nhật Bản đã quyết định lịch trình giải tán Hạ viện để tiến hành tổng tuyển cử trước thời. Dự kiến quyết định giải tán Hạ viện sẽ được đưa ra vào ngày 9-10, tức là ngày cuối cùng của phiên họp Quốc hội bất thường, chốt và niêm yết danh sách bầu cử vào ngày 15-10, bỏ phiếu và kiểm phiếu vào ngày 27-10.

Về các chức vụ chủ chốt trong Ban lãnh đạo LDP công bố ngày 30-9, cựu Thủ tướng Taro Aso giữ cương vị cố vấn cấp cao nhất trong đảng; cựu Thủ tướng Yoshihide Suga giữ chức Phó Chủ tịch LDP. Ngoài ra, Chủ tịch Hội đồng chung Hiroshi Moriyama được bổ nhiệm giữ chức Tổng Thư ký LDP; Bộ trưởng Tài chính Shunichi Suzuki giữ chức Chủ tịch Hội đồng chung; cựu Bộ trưởng Quốc phòng Onodera Itsunori giữ chức Chủ tịch Hội đồng nghiên cứu chính sách và ông Shinjiro Koizumi đảm nhiệm chức Chủ tịch Ủy ban chiến lược bầu cử.

Theo kế hoạch, sau khi được bầu làm Thủ tướng, ông Ishiba sẽ có cuộc họp với các nhân vật chủ chốt trong liên minh cầm quyền, sau đó thành lập Trụ sở Nội các mới tại Văn phòng Thủ tướng. Chánh Văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi sẽ công bố danh sách các thành viên Nội các. Trong danh sách dự kiến Nội các mới gồm 19 bộ trưởng, chỉ có 2 người trong Nội các cũ của Thủ tướng Kishida là Chánh Văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi và Bộ trưởng Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Tetsuo Saito, người của đảng Công Minh (Komeito) - đối tác của LDP trong liên minh cầm quyền. Còn lại đều là nhân sự mới với 13 người lần đầu tiên vào Nội các và 4 người từng kinh qua vị trí bộ trưởng trong chính phủ các nhiệm kỳ trước. Trong số 4 người từng đảm nhiệm Bộ trưởng, có 2 chức vụ quan trọng là Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Ngoại giao lần lượt do ông Gen Nakatani và ông Takeshi Iwaya đảm nhiệm. Ông Katsunobu Kato, ứng cử viên tham gia tranh cử Chủ tịch LDP vừa qua được bổ nhiệm Bộ trưởng Tài chính và ông Seiichiro Murakami giữ chức Bộ trưởng Nội vụ và Truyền thông. Nội các mới cũng có sự góp mặt của 2 thành viên nữ là Bộ trưởng phụ trách các chính sách liên quan đến trẻ em Junko Mihara và Bộ trưởng Giáo dục, Văn hóa, Thể thao và khoa học công nghệ Toshiko Abe.

Thách thức và kỳ vọng

Trong nhiệm kỳ mới, tân Thủ tướng Ishiba sẽ có trách nhiệm giải quyết các vấn đề trong và ngoài nước đang được quan tâm như vấn đề chi phí sinh hoạt tăng, hay tình hình an ninh đang trở nên nóng lên ở khu vực Đông Á. Ông sẽ đối mặt với nhiều thách thức trước mắt, trong đó có việc tăng cường sự đoàn kết trong nội bộ LDP. Theo dự đoán của giới quan sát, LDP có nhiều khả năng sẽ chiến thắng trong cuộc bầu cử này và tiếp tục lãnh đạo đất nước. Có 1/3 số người trả lời cuộc thăm dò do báo Mainichi tổ chức cho biết họ ủng hộ LDP, so với 15% tuyên bố ủng hộ Đảng Dân chủ Lập hiến đối lập chính. Mặt khác, hơn một nửa số người trả lời, bao gồm cả những người ủng hộ các đảng đối lập, cho biết họ lạc quan về việc ông Ishiba nhậm chức thủ tướng.

Tờ NHK đã có bài viết về những kỳ vọng đối với tân Chủ tịch đảng Dân chủ tự do Ishiba Shigeru của người dân Nhật Bản. Theo đó, người dân không chỉ kỳ vọng ông Ishiba giải quyết được vấn đề quỹ chính trị trong đảng mà còn muốn ông hiểu rất rõ tinh thần địa phương thông qua quá trình phục hồi các khu vực.

Chủ tịch Liên đoàn Kinh tế Chubu kỳ vọng ông Ishiba tập trung vào khôi phục niềm tin chính trị một cách nhanh chóng bằng cách hiện thực hóa một nền kinh tế mạnh mẽ thông qua tăng trưởng kinh tế và đầu tư tăng trưởng. Đồng thời, các chính sách năng lượng đạt được mức độ trung hòa carbon, những biện pháp đối phó với tỷ lệ sinh giảm và khắc phục tình trạng tập trung dân quá mức ở thủ đô Tokyo. Tờ Nikkei đã trích phát biểu của ông Adam Posen - Giám đốc Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (Mỹ) - khi ông rất hy vọng tân Chủ tịch LDP Ishiba thúc đẩy các chính sách tăng lương và nhấn mạnh trao quyền cho phụ nữ.

Báo Bloomberg phiên bản tiếng Nhật kỳ vọng ông Ishiba sẽ tăng tốc "chủ nghĩa tư bản mới" với tư cách là người kế thừa chính sách của Thủ tướng Kishida. Ngoài ra, tờ báo này nhấn mạnh về quản lý kinh tế và tài chính, kỳ vọng ông Ishiba sẽ tiếp tục chính sách của người tiền nhiệm, hướng tới vào một chu kỳ tăng trưởng và phân phối có đạo đức. Tờ Mainichi dẫn phát biểu của Chủ tịch Bưu điện Nhật Bản kỳ vọng nhà lãnh đạo mới Ishiba sẽ vẽ nên một bức tranh lớn và lãnh đạo đất nước bằng khả năng mạnh mẽ.

AN BÌNH