Tân Tổng thống Iran nhậm chức: Dấu chấm hết cho nỗ lực ngoại giao của Mỹ?

Các chuyên gia cho rằng, lễ nhậm chức của ông Ebrahim Raisi cùng cách tiếp cận ngày càng cứng rắn của Iran với thế giới bên ngoài có thể đặt dấu chấm hết cho các nỗ lực ngoại giao của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đối với Iran.

Tân Tổng thống Iran Ebrahim Raisi – người theo đường lối cứng rắn đã tuyên thệ nhậm chức trước Quốc hội vào hôm qua (5/8), trong bối cảnh quốc gia Hồi giao này đang đối mặt với các cuộc khủng hoảng ngày càng gia tăng ở trong nước và quốc tế.

Tân Tổng thống Iran Ebrahim Raisi. Ảnh: AFP

Các chuyên gia cho rằng, lễ nhậm chức của ông Ebrahim Raisi cùng cách tiếp cận ngày càng cứng rắn của Iran với thế giới bên ngoài có thể đặt dấu chấm hết cho các nỗ lực ngoại giao của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đối với Iran.

Cách tiếp cận mềm mỏng đã kết thúc

Chỉ vài tuần trước khi ông Ebrahim Raisi nhậm chức, Iran đã thể hiện lập trường không nhượng bộ trong các cuộc đàm phán hạt nhân với nhóm P5+1. Trong khi đó, căng thẳng giữa Tehran với Mỹ và phương Tây cũng leo thang sau cáo buộc Iran đứng sau cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào một tàu chở dầu do Israel quản lý, khiến 2 thuyền viên thiệt mạng.

Trước cuộc bầu cử tổng thống Iran vào tháng 6 vừa qua, các cuộc đàm phán kéo dài 3 tháng tại Vienna, Áo gần như đã tiến gần tới việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran được ký kết vào năm 2021. Tuy vậy, lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei vẫn chưa bật đèn xanh cho các nhà đàm phán nước này tiến tới một thỏa thuận chung và cũng chưa rõ các cuộc đàm phán sẽ đi đến đâu.

Chuyên gia Ali Vaez thuộc Nhóm Khủng hoảng Quốc tế, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Brussels, đánh giá: “Tất cả các tín hiệu đều chỉ ra rằng, mọi thứ đều diễn biến theo chiều hướng ngược lại”.

NBC News dẫn thông tin từ 2 quan chức cấp cao của châu Âu cho biết, ngày càng có nhiều khả năng Iran sẽ không đồng ý nối lại các cuộc đàm phán ở Vienna (Áo) trong tháng 8/2021.

Theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015, Iran sẽ được dỡ bỏ dần các biện pháp trừng phạt đổi lại nước này phải tuân thủ chặt chẽ các giới hạn nghiêm ngặt đối với chương trình hạt nhân. Tuy vậy, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2018. Kể từ đó, Iran tăng cường làm giàu urani, sử dụng các máy ly tâm hiện đại hơn và hạn chế thanh sát viên Liên Hợp Quốc tiếp cận các cơ sở hạt nhân của nước này. Tại Iraq, lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn đã phóng rocket vào các căn cứ của quân đội và nhà thầu Mỹ.

Sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Mỹ Joe Biden cam kết sẽ đưa Mỹ trở lại thỏa thuận với điều kiện Iran tuân thủ các điều khoản liên quan đến chương trình hạt nhân của nước này. Tuy nhiên, Tehran đã tăng gấp đôi các yêu cầu đàm phán mà Washington cho là không thực tế, trong đó có việc đòi “bồi thường” cho những thiệt hại kinh tế do các lệnh trừng phạt của Mỹ gây ra và yêu cầu Washington đảm bảo các tổng thống tương lai sẽ không đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân. Truyền thống Iran cho biết, Tehran cũng sẽ không đàm phán về việc trao đổi tù nhân với Mỹ.

Ông Eric Brewer thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế nhận định, Iran đang báo hiệu rằng cách tiếp cận mềm mỏng, dựa trên tinh thần hợp tác của cựu Tổng thống Hassan Rouhani đã kết thúc. “Đây là sự khởi đầu của cách tiếp cận cứng rắn hơn, có xu hướng đối đầu – một cách tiếp cận mà nhà lãnh đạo tối cao Iran dường như cảm thấy thoải mái hơn”.

Nguồn: VOV