Tăng cường giải pháp để nâng cao chất lượng dân số

Nhằm tăng cường tầm soát các dị tật và kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) tỉnh đã đẩy mạnh hoạt động truyền thông và cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS) với nội dung phong phú, đa dạng, qua đó góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Do chủ quan nên khi mang thai đứa con đầu lòng, chị N.T.T.T (35 tuổi, xã Vĩnh Thái, TP. Nha Trang) không thực hiện xét nghiệm sàng lọc trước sinh theo lời khuyên của bác sĩ. Kết quả, chị T. vô cùng ân hận khi con sinh ra bị mắc hội chứng Down. Trong khi đó, nhờ sàng lọc trước sinh, phát hiện thai nhi bị tim bẩm sinh nên sản phụ N.T.A (33 tuổi, TP. Nha Trang) đã được chỉ định mổ khi thai được 34 tuần. Em bé vừa chào đời đã được hồi sức sơ sinh do nhịp tim đập rất chậm. Sau 3 ngày điều trị, nhịp tim của bé đã bằng với nhịp tim trẻ sơ sinh bình thường. “Có những thai phụ được chỉ định xét nghiệm máu sàng lọc bệnh lý cho thai nhi nhưng lại cho rằng chỉ cần siêu âm là đủ. Thực tế, việc siêu âm thai chỉ phát hiện được 80% dị tật. Muốn phát hiện thai nhi có các bệnh lý liên quan đến vấn đề di truyền cần phải làm thêm các xét nghiệm sàng lọc”, bác sĩ Phạm Hoàng Phong - Trưởng khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết.

Người dân tìm hiểu kiến thức về sàng lọc trước sinh, sơ sinh tại Trạm Y tế xã Vĩnh Thái, TP. Nha Trang.

Theo bà Trần Thị Kim Oanh - Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh, khó khăn lớn nhất để thực hiện Đề án “Sàng lọc trước sinh và sơ sinh” hiện nay là nhiều thai phụ chưa chủ động đi siêu âm hoặc đi siêu âm không đúng thời điểm, vì vậy, việc phát hiện các dị tật bẩm sinh khó, có trường hợp phát hiện dị tật bẩm sinh khi đủ tháng. Việc vận động và lưu giữ các sản phụ ở lại sau 24 giờ để lấy máu xét nghiệm sàng lọc sau sinh cho trẻ gặp nhiều khó khăn do sản phụ khi sinh thường xin xuất viện sớm hơn 24 giờ. Mặt khác, từ năm 2015 đến nay, theo quy định mới, đối tượng được tầm soát phải nằm trong diện hộ nghèo, hộ cận nghèo, gia đình chính sách, đồng bào dân tộc thiểu số hoặc ở khu vực xã ven biển; các đối tượng còn lại không được tầm soát do không có dịch vụ…

Nhờ có sự thay đổi cả về nội dung, cách làm, năm 2020, toàn tỉnh có 3.962 lượt thai phụ được tư vấn trực tiếp; thực hiện sàng lọc trước sinh cho 8.248 thai phụ, trong đó phát hiện 7 ca nguy cơ cao, 5 ca Down và 6 ca dị tật khác; sàng lọc sơ sinh cho 5.891 ca, phát hiện 65 ca thiếu men G6PD và 13 ca suy giáp bẩm sinh. Thông qua sàng lọc đã phát hiện, chẩn đoán và can thiệp, điều trị kịp thời để những đứa trẻ sinh ra được khỏe mạnh, phát triển bình thường, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Nhằm tăng cường tầm soát các dị dạng, bệnh tật và kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, Chi cục DS-KHHĐ tỉnh thường xuyên đẩy mạnh các hoạt động truyền thông và cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS, KHHGĐ với nội dung phong phú, đa dạng. Người dân được trang bị những thông tin, kiến thức, được tạo điều kiện thuận lợi tham gia các dịch vụ chăm sóc SKSS ngay tại cơ sở. Anh Nguyễn Văn An (thị xã Ninh Hòa) cho biết, trong thời gian mang thai, nhờ các cộng tác viên dân số đến nhà tư vấn, vợ anh thực hiện đầy đủ các mốc thời gian sàng lọc trước sinh. Sau khi sinh, gia đình được các y, bác sĩ tư vấn lấy máu gót chân cho trẻ để xét nghiệm phát hiện một số bệnh như thiếu men G6PD, suy giáp bẩm sinh…

Ngoài ra, năm qua, Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh đã phối hợp với 8 huyện, thị xã, thành phố tổ chức 12 buổi truyền thông tư vấn nhóm, thu hút 295 lượt vị thành niên, thanh niên, nam nữ chuẩn bị kết hôn tham dự; tư vấn trực tiếp cho hơn 430 lượt đối tượng vị thành niên, thanh niên, nam nữ chuẩn bị kết hôn…

“Năm 2021, ngành DS-KHHGĐ tỉnh tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các giải pháp tầm soát, chẩn đoán sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh; phối hợp với các đơn vị y tế có liên quan đảm bảo thực hiện tốt chuyên môn kỹ thuật sàng lọc trước sinh, sơ sinh trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, triển khai công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các dịch vụ sàng lọc trước sinh, sơ sinh”, bà Oanh nói.

THANH TRÚC