Tạo sự thay đổi 'về chất' trong công tác dân số
Hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII), ngày 25/10/2017 đã ban hành Nghị quyết số 21-NQ/TW về công tác dân số trong tình hình mới. Để hiểu rõ hơn về việc triển khai thực hiện Nghị quyết 21 trên địa bàn tỉnh ta, phóng viên Báo Ninh Bình đã phỏng vấn đồng chí Phạm Ngọc Cương, Chi cục trưởng Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh. Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn.
Phát tờ rơi tuyên truyền sức khỏe sinh sản ở xã Gia Sinh (Gia Viễn). Ảnh: Minh Quang
P.V: Xin đồng chí cho biết những cơ hội và tháchthức của công tác Dân số - KHHGĐ tỉnh trong thực hiện 6 mục tiêu do Nghị quyết21 đề ra?
Đ/c Phạm NgọcCương: Nội dung trọng tâm trong Nghị quyết 21 về công tác dân số trong tìnhhình mới đã chỉ rõ: “Tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ KHHGĐ sangdân số và phát triển. Công tác dân số phải chú trọng toàn diện các mặt quy mô,cơ cấu, phân bố, đặc biệt là chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ hữu cơvới các yếu tố kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và đảm bảo phát triển nhanhvà bền vững”. Nếu như trước đây, chính sách dân số - KHHGĐ chỉ tập trung vàoKHHGĐ thì nay, chính sách dân số mới theo Nghị quyết 21 tập trung 6 nhóm mụctiêu được tập trung thực hiện như: Duy trì mức sinh thay thế; đưa tỷ số giơítính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng; thíchứng già hóa dân số; phân bổ dân số hợp lý và quản lý dân cư; nâng cao chấtlượng dân số. Như vậy, phạm vi công tác dân số trong tình hình mới rộng hơnnhiều so với trước đây.
Để cụ thể hóa cácmục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đặt ra của Nghị quyết 21-NQ/TW, các địaphương trong tỉnh, đặc biệt là các đơn vị chuyên môn đã chủ động, tích cực thammưu triển khai đồng bộ các hoạt động dân số trên các lĩnh vực quy mô, cơ cấu vàchất lượng dân số, phù hợp với yêu cầu chuyển hướng công tác dân số trong tìnhhình mới. Sở Y tế chỉ đạo các đơn vị tại các địa phương, cụ thể là Trung tâmDân số - KHHGĐ các huyện, thành phố (nay là Phòng Dân số thuộc Trung tâm Y tếcấp huyện, thành phố) tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền ban hành các vănbản triển khai thực hiện Nghị quyết 21/NQ-TW đến từng đơn vị, cơ sở.
Để từng bước đưaNghị quyết 21/NQ-TW vào cuộc sống, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh - là đơn vị trựcthuộc Sở Y tế với chức năng tham mưu, quản lý nhà nước về lĩnh vực dân số thơìgian qua đã có nhiều phương pháp đổi mới trong công tác tuyên truyền, mang lạihiệu quả cao. Các hoạt động truyền thông, giáo dục công tác dân số qua cácphương tiện thông tin đại chúng được chú trọng đẩy mạnh. Hoạt động phối hợp vơícác ban, ngành, đoàn thể để đưa nội dung, chính sách Nghị quyết 21 cũng đượcChi cục Dân số - KHHGĐ chú trọng triển khai hàng năm. Bên cạnh đó, tăng cườnghoạt động truyền thông tại cộng đồng thông qua đội ngũ cán bộ, cộng tác viêndân số cơ sở với nhiều nội dung, hình thức phù hợp từng nhóm đối tượng, nhờ đóđã lan tỏa được “sức sống mới” từ Nghị quyết 21 đến đông đảo các tầng lớp nhândân.
Với những nỗ lựccủa ngành Dân số- kHHGĐ tỉnh, năm 2019, ước số trẻ sinh ra là 13.500 trẻ (giảm30 trẻ so với năm 2018); trong đó, sinh con thứ 3 trở lên là 3.741 trẻ (tăng287 trẻ so với năm 2018), tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 27,7% (tăng 2,2 % sovới năm 2018). Mức giảm tỷ lệ sinh là 0,15‰, đạt chỉ tiêu kế hoạch năm. Tỷ lệsàng lọc trước sinh ước đạt 89,7%, vượt 14,7% kế hoạch. Tỷ lệ sàng lọc sơ sinhđạt 54,02%, vượt 4,02% kế hoạch năm. Ước tỷ số giới tính khi sinh 112,7 trẻnam/100 trẻ nữ. Số người mới thực hiện các biện pháp tránh thai là 43.926người.
Bên cạnh nhữngthuận lợi và kết quả đạt được trong việc triển khai đưa Nghị quyết 21 vào cuộcsống thì công tác dân số - KHHGĐ tỉnh ta hiện nay và thời gian tới còn đối mặtvới nhiều thách thức, khó khăn. Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên mặc dù có giảmnhưng vẫn còn ở mức cao (27,7% năm 2019), cơ cấu dân số có nhiều thay đổi, đặcbiệt là tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đang có chiều hướng gia tăngvà diễn biến ngày một phức tạp; chất lượng dân số vẫn còn thấp, chưa đáp ứngđược nhu cầu, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương…
P.V: Để thực hiệnthành công Nghị quyết 21, Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh có những giải pháp trọngtâm gì, thưa đồng chí?
Đ/c Phạm NgọcCương: Để từng bước khắc phục khó khăn, hạn chế, góp phần hoàn thành các chỉtiêu Nghị quyết đề ra, trong thời gian tới, ngành Y tế và công tác dân số cáccấp tích cực tham mưu lãnh đạo các cấp tiếp tục quán triệt và triển khai cóhiệu quả Nghị quyết sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn.Trong đó, đề cao tính tiên phong, gương mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên trongviệc thực hiện chủ trương, chính sách dân số. Không ngừng đổi mới và nâng caohiệu quả công tác truyền thông, giáo dục. Tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Môĩcặp vợ chồng nên có 2 con” bảo đảm quyền và trách nhiệm trong việc sinh con vànuôi dạy con tốt, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ và giảipháp của nghị quyết đề ra. Tăng cường đầu tư nguồn lực và xây dựng cơ chế quảnlý có hiệu quả việc sử dụng kinh phí đầu tư cho công tác dân số và củng cố tổchức bộ máy làm công tác dân số đủ năng lực quản lý, điều hành. Tăng cường kiểmtra, giám sát tình hình thực hiện công tác dân số, các mô hình, các đề án tạicơ sở.
P.V: Hoạt độngtrọng tâm của Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh trong Tháng hành động Quốc gia về dânsố năm nay là gì, thưa đồng chí?
Đ/c Phạm NgọcCương: Chủ đề Tháng hành động quốc gia về dân số năm 2019 là “Đồng hành cùng sựnghiệp dân số và phát triển vì sự phồn vinh của đất nước”. Theo đó, nội dungtuyên truyền sâu rộng về những chủ trương của Đảng, chính sách luật pháp củaNhà nước, những định hướng về chuyển trọng tâm từ dân số - kế hoạch hóa gia đìnhsang dân số và phát triển; các Nghị quyết, Kế hoạch của Trung ương và của thànhphố. Những thành công của chương trình Dân số – KHHGĐ của Việt Nam nói chung vàcủa tỉnh Ninh Bình nói riêng trong thời gian qua; khó khăn và thách thức củacông tác dân số trong thời gian tới khi chuyển trọng tâm từ kế hoạch hóa giađình sang dân số và phát triển.
Bên cạnh đó, đâỷmạnh hoạt động phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng phổ biến thôngđiệp, hình ảnh, kịp thời đưa tin hoạt động hưởng ứng Tháng hành động quốc giavề dân số, kỷ niệm ngày Dân số Việt Nam 26/12 tại các huyện, thành phố trongđịa bàn tỉnh. Tăng cường hiệu quả của trang thông tin điện tử dansoninhbinh.vnnhằm nâng cao hiệu quả công tác truyền thông về dân số và phát triển trênphương tiện thông tin đại chúng. Nâng cao hiệu quả, chất lượng và đa dạng hoácác sản phẩm truyền thông. Đẩy mạnh tuyên truyền trực quan qua băng zôn, pano,aphich với những hình ảnh sinh động, hấp dẫn.
Tiếp tục triểnkhai các hội nghị cung cấp kiến thức về dân số và phát triển, nâng cao chấtlượng dân số cho các nhóm đối tượng tại địa bàn dân cư. Triển khai các loạihình cung cấp dịch vụ như chăm sóc sức khỏe sinh sản, tư vấn và khám sức khoẻtiền hôn nhân, khám tầm soát chẩn đoán sớm bệnh, tật trước sinh và sơ sinh, gópphần nâng cao chất lượng dân số, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi... đáp ứngkịp thời nhu cầu của nhân dân.
P.V: Xin cảm ơnđồng chí!
Hồng Vân