Cuộc tấn công của tên lửa hành trình Storm Shadow vào Nhà máy Hàng hải Sevastopol hôm 13/9/2023 theo một số nguồn tin thì đã đánh trúng tàu ngầm Rostov-on-Don đang trong tình trạng neo đậu để sửa chữa, gây ra thiệt hại rất nặng nề. Bộ Quốc phòng Nga cho biết, đã bắn hạ 7 tên lửa, 3 xuồng cao tốc. Tuy nhiên, “do bị tên lửa hành trình của đối phương bắn trúng, hai tàu đang được sửa chữa đã bị hư hỏng”.
Theo các chuyên gia quân sự, trường hợp trên là chưa từng có tiền lệ, khi một tàu ngầm bị phá hủy không phải bởi ngư lôi hay thủy lôi mà "tác giả" lại là tên lửa hành trình tấn công mặt đất.
Vào đầu năm 2022, tàu ngầm tấn công diesel-điện của Nga thuộc Dự án 636.3 mang tên Rostov-on-Don (số hiệu B-237) đã đi qua eo biển Dardanelles và tiến vào Biển Đen để sẵn sàng cho hoạt động tác chiến.
Theo chuyên gia quân sự người Mỹ Brent M. Eastwood, phương tiện tác chiến nói trên đã và đang trở thành vấn đề nghiêm trọng đối với đối thủ của Nga, khi không có cách nào để chống lại nó.
Nhà phân tích nhấn mạnh: “Các tàu ngầm lớp Kilo của Nga được cải tiến rất im lặng, chúng đang tuần tra dưới Biển Đen, mang theo tên lửa hành trình Kalibr lợi hại, và chúng đã được sử dụng để tấn công các mục tiêu mặt đất có giá trị”.
Ông Brent M. Eastwood nhận xét đặc điểm nổi bật của các tàu ngầm Dự án 636.3 do Nga chế tạo là khả năng tàng hình của chúng, bất chấp việc lớp tàu này chưa được trang bị động cơ đẩy độc lập với không khí (động cơ AIP).
Kilo 636.3 lớp Varshavyanka mà chiếc B-237 là đại diện được coi như một trong những tàu ngầm yên tĩnh nhất trên thế giới. Khi cần, tàu Rostov-on-Don có thể lặng lẽ tiếp cận bờ biển đối phương, tấn công rồi rút lui mà không lo ngại bị phát hiện.
Các tàu ngầm Dự án 636.3 được trang bị động cơ điện-diesel phi hạt nhân và điều này khá bất thường. Sự thật là chiếc tàu ngầm cùng loại cuối cùng của Mỹ đã hết hạn sử dụng cách đây hơn 30 năm, Washington hiện tại chỉ sử dụng tàu ngầm nguyên tử.
Trong khi đó, Nga vẫn không chỉ vận hành những chiếc tàu ngầm loại này mà còn biến chúng thành một trong những phương tiện tác chiến dưới nước chạy êm nhất thế giới. Điều này đạt được thông qua việc sử dụng các giải pháp kỹ thuật khá kỳ lạ.
“Hệ thống động lực được đặt cách xa thân tàu, giúp giảm độ ồn. Con tàu cũng có một lớp phủ giống như cao su để giảm khối lượng và hạn chế tín hiệu âm thanh”, tác giả bài viết trên tờ 19FortyFive nói rõ.
Mục đích chính của tàu ngầm Rostov-on-Don và những chiếc cùng lớp là chống lại tàu ngầm của đối phương cũng như tiêu diệt tàu nổi. Bên cạnh đó, tên lửa hành trình mà chúng mang theo cho phép tấn công các mục tiêu mặt đất.
“Đây là một trong số những tàu ngầm chạy êm nhất trên thế giới. Chúng được kỳ vọng sẽ đóng một vai trò quan trọng ở Biển Đen bằng cách phóng tên lửa hành trình Kalibr khi đang chìm dưới nước".
"Đối phương không có cách nào để ngăn chặn phương tiện này, khác với trường hợp tuần dương hạm Moskva, tên lửa Neptune hoàn toàn vô tác dụng với nó”, ông Brent M. Eastwood nhấn mạnh.
Để phần nào ngăn chặn sức mạnh tàu ngầm Nga ở Biển Đen, vị chuyên gia cho rằng chỉ có một cách duy nhất đó là bố trí thủy lôi dưới nước tại những địa điểm mà con tàu dự kiến sẽ đi qua.
Mặc dù vậy vụ việc vừa xảy ra cho thấy mọi tính toán chỉ mang tính lý thuyết và luôn có sẵn kịch bản bất ngờ nằm ngoài mọi dự đoán.