Thái Lan mở cửa 1/2 số nhà tù trên toàn quốc cho khách du lịch tham quan

Phòng giam tại nhà tù Khao Bin ở Ratchaburi, Thái Lan. Một nửa số nhà tù của đất nước đang được mở cửa cho khách du lịch, nhưng điều này đã gây ra những lo ngại về nhân quyền của tù nhân. Ảnh: Bangkok Post / Tawatchai Kemgumnerd

Bộ trưởng Tư pháp Somsak Thepsuthin cho biết sẽ mời khách du lịch đến xem các sự kiện thể thao, triển lãm nghệ thuật, cuộc thi nấu ăn và quà lưu niệm do các tù nhân tại 72 trong số 143 nhà tù của đất nước Thái Lan làm ra.

Ông nói, một kế hoạch thí điểm đang được thử nghiệm tại 5 nhà tù, bao gồm những nhà tù ở các thành phố Trat, Rayong và Ratchaburi. Điều này sẽ không chỉ mang lại những du khách vốn đang rất hiếm hoi do đại dịch mà còn chuẩn bị cho các tù nhân một “cuộc sống bình thường trong xã hội” và thay đổi hình ảnh của các nhà tù.

Khái niệm du lịch nhà tù không phải là mới. Từ các chuyến tham quan Alcatraz ở San Francisco, đến nhà tù Hỏa Lò ở Hà Nội, nay là viện bảo tàng, các nhà tù đều là những điểm thu hút lớn trên toàn thế giới. Trước khi virus Corona xuất hiện, Nhà tù Tihar của New Delhi đã lên kế hoạch mở cửa phòng giam cho khách du lịch, để họ nếm trải cuộc sống sau song sắt ở Ấn Độ.

Một số nhà tù không còn tồn tại thậm chí đã được chuyển đổi thành khách sạn sang trọng - ví dụ như Four Seasons Sultanahmet, ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ - trong khi nhà tù dành cho phụ nữ ở Colombia có nhà hàng do các tù nhân điều hành và một nhà tù ở Singapore tổ chức hoạt động từ thiện hàng năm.

Nhưng Debbie Stothard, người sáng lập Altsean, một mạng lưới nhân quyền, cho biết việc dụ khách du lịch đến các nhà tù vẫn đang vận hành mà không giải quyết những lo ngại cơ bản về hệ thống hình phạt của Thái Lan, bao gồm tình trạng quá tải và số lượng lớn nữ tù nhân, là "không thể chấp nhận được".

Stothard nói: “Đó là một ý kiến hay nếu nó nhằm cung cấp cho các tù nhân nhiều kỹ năng hơn và giúp họ hòa nhập vào xã hội."

Thái Lan có số lượng nhà tù lớn nhất ở Đông Nam Á và các tù nhân bị hạn chế tiếp cận với các cơ sở y tế, thức ăn, nước uống và vệ sinh, theo một báo cáo năm 2017 của Liên đoàn Nhân quyền Quốc tế.

Một đạo luật năm 2017 nhằm cải thiện điều kiện nhà tù và Bộ Tư pháp Thái Lan đã cam kết giảm bớt tình trạng quá tải, cũng như đào tạo nghề cho các tù nhân. Somsak cho biết dự án du lịch là một phần của kế hoạch này.

Du lịch là trụ cột của nền kinh tế Thái Lan. Tuy nhiên, do ảnh hưởng bởi virus Corona, du lịch Thái Lan dự kiến chỉ đón được khoảng 8 triệu du khách trong năm nay, bằng một phần năm so với tổng số của năm ngoái. Nhưng Stuart McDonald, đồng sáng lập trang web Travelfish, cho biết việc đưa du khách đến các cơ sở cải huấn không phải là lời giải đáp cho vấn đề thiếu khách du lịch, mặc dù Thái Lan đã thành công trong việc biến các đảo Koh Tao và Koh Tarutao - những nơi từng là nhà tù - thành những điểm du lịch nổi tiếng.

“Nó làm dấy lên những lo ngại đáng kể xung quanh tính nhạy cảm của những gì được cung cấp cho công chúng và cách các quyền và sự riêng tư của tù nhân sẽ được bảo vệ - chẳng hạn, họ có lựa chọn không tham gia không?” -McDonald nói.