Thăng trầm vị trí Bộ trưởng Dầu mỏ ở Venezuela
Năm trong số tám bộ trưởng Dầu mỏ gần đây nhất của Venezuela, quốc gia sở hữu trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới, hiện đang bỏ trốn hoặc ngồi tù với các cáo buộc tham nhũng hoặc phản quốc, trong bối cảnh ngành này liên tục vướng vào các vụ bê bối.
Ông Pedro Tellechea trước khi bị bắt vì cáo buộc tiết lộ bí mật nhà nước. Ảnh PDVSA
Người mới nhất vừa bị cách chức là Pedro Tellechea, người từng được ca ngợi và đồng thời nắm giữ hai vị trí: bộ trưởng Dầu mỏ và Chủ tịch Tập đoàn dầu khí Petroleos de Venezuela (PDVSA). Tellechea đã bị bắt cách đây một tuần và bị buộc tội đã trao quyền kiểm soát “hệ thống tự động hóa” của công ty cho một doanh nghiệp “chịu sự kiểm soát của cơ quan tình báo Hoa Kỳ”.
Sau khi Tellechea bị bắt, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro nhắc lại lời hứa chống lại những “kẻ tham nhũng” và “phản bội”, “bất kể họ là ai”.
Rafael Ramirez là Bộ trưởng Dầu mỏ đầu tiên dưới thời ông Maduro và là người thừa kế được Hugo Chavez chỉ định (Chavez giữ chức tổng thống từ năm 1999 đến khi qua đời vào năm 2013). Ramirez đảm nhận vị trí bộ trưởng vào năm 2002 và trở thành lãnh đạo của PDVSA năm 2004.
Ông Ramirez từng được bổ nhiệm làm ngoại trưởng và đại sứ tại Liên Hợp Quốc trước khi trở thành một trong những người chỉ trích chính quyền Caracas gay gắt nhất. Tuy nhiên, Ramirez lại gặp rắc rối cùng hai đồng sự của mình là Eulogio Del Pino và Nelson Martinez – những người kế nhiệm ông tại PDVSA – cả hai đều bị bắt vào năm 2017.
Ông Ramirez bị cáo buộc đã điều hành một hệ thống tham nhũng tại PDVSA gây thiệt hại khoảng 45 tỷ USD cho Venezuela. Tuy nhiên, ông đã trốn thoát và hiện đang sống ở Ý. Trong khi đó, Eulogio Del Pino vẫn đang bị giam giữ và Nelson Martinez qua đời trong tù vào năm 2018.
Tareck El Aissami nhậm chức vào năm 2020 với lời hứa sẽ “thanh lọc” PDVSA sau hàng loạt vụ tham nhũng dưới thời ông Ramirez.
Ông Aissami từng giữ chức Phó Tổng thống (2017-2018). “Những kẻ tham nhũng và phản bội đã từng đứng ở bên cạnh tôi (...) Tôi chưa bao giờ nghĩ họ có thể phản bội tôi”, ông Maduro nói khi vụ bê bối liên quan đến El Aissami nổ ra vào năm 2023.
Ông El Aissami đã kế nhiệm chức vụ đứng đầu Bộ từ Tướng Manuel Quevedo (2017-2020) và Asdrubal Chavez (2014-2016), những người hiện không bị điều tra. Tuy nhiên, El Aissami lại đang ngồi tù.
Hình ảnh El Aissami bị còng tay và áp giải bởi cảnh sát trùm mặt được truyền thông nhà nước lan truyền rộng rãi, tượng trưng cho sự sụp đổ của ông và cũng là biểu tượng cho sự tham nhũng trong ngành dầu mỏ.
Ông El Aissami cũng như một số cố vấn hay người thân của ông bị cáo buộc biển thủ hơn 17 tỷ USD thông qua việc bán dầu thô bằng tiền mã hóa – một biện pháp nhằm lách các lệnh trừng phạt và cấm vận của Mỹ.
Sau khi Tareck El Aissami bị bắt, Pedro Tellechea tiếp quản danh mục đầu tư vào tháng 3 năm 2023, với lời hứa hẹn sẽ tiếp tục "thanh lọc" ngành dầu mỏ. Trước đó, ông đã giữ chức chủ tịch PDVSA từ tháng 1 cùng năm.
Hiện tại, vị đại tá 48 tuổi này và "các cộng sự thân cận" của ông đã bị bắt với cáo buộc tiết lộ thông tin cho CIA.
Trước đó vài tuần, ông Maduro đã chúc mừng ông Tellechea vì đã phục hồi sản lượng dầu của Venezuela từ mức 400.000 thùng/ngày vào năm 2020 lên 900.000 thùng/ngày vào năm 2024, với mục tiêu đạt lại mức 3,5 triệu thùng/ngày như thời hoàng kim.
