Thanh Hóa: Thu hồi đất dự án có cơ chế 'xin cho'?

UBND tỉnh Thanh Hóa rất quyết liệt trong việc thu hồi dự án của Công ty CP Sài Gòn – Nguyễn Kim

Bỏ hoang 14 năm vẫn được gia hạn

Công ty cổ phần INTIMEX Việt Nam (Công ty INTIMEX) trước đây là Công ty Xuất nhập khẩu INTIMEX Bộ Công thương. Ngày 26/01/2005, Công ty được thuê theo quyết định số 303/QĐ-UBND của UBND tỉnh tại xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa; diện tích đất 10.627 m2; mục đích sử dụng là làm xưởng chế biến thủy sản xuất khẩu; thời hạn thuê đất: đến ngày 01/01/2016; hình thức thuê đất nộp tiền thuê đất hàng năm. Đến ngày 06/5/2016, UBND tỉnh Thanh Hóa tiếp tục ban hành Quyết định 1539/QĐ-UBND gia hạn thời gian sử dụng đất cho đơn vị này thêm ...20 năm nữa, thời hạn thuê đất: đến ngày 01/01/2036.

Qua kiểm tra của ngành chức năng tỉnh Thanh Hóa, việc quản lý, sử dụng khu đất của Công ty INTIMEX tại xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa cho thấy các hạng mục công trình hiện có trên đất vẫn nguyên hiện trạng từ thời điểm Công ty tiếp quản từ đơn vị cũ (Nhà máy đông lạnh thủy sản Hoằng Trường). Văn phòng Công ty vẫn hoạt động nhưng không có hoạt động sản xuất. Theo Quyết định số 1836/QĐ-INT ngày 28/3/2016 của Công ty CP INTIMEX Việt Nam về việc phê duyệt Báo cáo kinh tế kỹ thuật cải tạo Xí nghiệp chế biến thủy sản INTIMEX Hoằng Trường thì thời gian thực hiện dự án từ Quý II/2016 đến Quý II/2017.

Theo quan sát của phóng viên, đến thời điểm cuối tháng 5/2019, tức là hơn 14 năm kể từ khi được cho thuê đất, dự án vẫn “giậm chân” tại chỗ, vi phạm điểm i, Khoản 1, Điều 64, Luật Đất đai 2013. Căn cứ vào hồ sơ và thực trạng sử dụng đất thì dự án của Công ty INTIMEX thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất.

Tuy nhiên, thay vì tiến hành thu hồi đất theo đúng quy định của Luật Đất đai, sau khi tiếp nhận ý kiến phản ánh của cử tri huyện Hoằng Hóa đề nghị thu hồi đất nhà máy đông lạnh Hoằng Trường (cũ), UBND tỉnh Thanh Hóa lại giao Sở Tài Nguyên và Môi trường chủ trì kiểm tra việc sử dụng đất của Công ty INTIMEX. Ngày 20/4/2019, 4 ngày sau khi Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND huyện Hoằng Hóa tổ chức đoàn kiểm tra, Công ty INTIMEX bất ngờ có văn bản báo cáo nguyên nhân chậm trễ việc thực hiện dự án và xin gian hạn thời gian thực hiện dự án.

Trên cơ sở tham mưu của Sở Tài nguyên và Môi trường và đơn xin của doanh nghiệp, ngày 20/5/2019, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền đã ký Quyết định số 1944/QĐ-UBND về việc gia hạn thời gian sử dụng đất để Công ty Cổ phần Intemex Việt Nam hoàn thành dự án xưởng chế biến thủy sản xuất khẩu tại xã Hoằng Trường, huyện Hoằng Hóa. Thời gian gia hạn là 24 tháng kể từ ngày ký Quyết định. Như vậy đây là lần thứ 2, UBND tỉnh Thanh Hóa gia hạn cho dự án vi phạm Luật Đất đai của Công ty INTIMEX.

Một dự án bỏ hoang 14 năm, vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai, gây lãng phí tài nguyên, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, gây bức xúc đối với cử tri và nhân dân nhưng không rõ vì lý do gì ông Nguyễn Đức Quyền, Phó Chủ tịch UBND tỉnh lại “ưu ái” đến như vậy? Trong khi đó, nhiều dự án khác, vi phạm ở mức độ nhẹ hơn, UBND tỉnh Thanh Hóa đã rất quyết liệt trong việc thu hồi.

Tại sao dự án vi phạm của Công ty TNHH Tiến Tiến ở Nga Sơn lại được UBND tỉnh Thanh Hóa “ưu ái” đến như vậy?

Lòng vòng cơ chế “xin - cho”

Theo tìm hiểu của phóng viên, có những dự án vi phạm Luật Đất đai được UBND tỉnh Thanh Hóa rất quyết liệt trong việc thu hồi. Chẳng hạn như dự án Dự án Trung tâm thương mại Nguyễn Kim (Dự án) do Công ty TNHH MTV đầu tư phát triển Nguyễn Kim Thanh Hóa (Công ty) làm chủ đầu tư, được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa chấp thuận chủ trương tại công văn số 1487/UBND-THKH ngày 4/3/2014.

Theo đó, khu đất để thực hiện dự án có diện tích 2,56 ha. Dự án có quy mô xây dựng công trình cao tối thiểu 06 tầng; mật độ xây dựng khoảng 40 – 50%; diện tích sàn xây dựng tối thiểu là 60.000m2. UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Nguyễn Kim hoàn thành dự án trong thời hạn 24 tháng kể từ ngày được bàn giao đất, quá thời hạn nêu trên mà đơn vị không hoàn thành dự án, Nhà nước sẽ thu hồi đất không bồi thường bất kỳ khoản kinh phí nào.

Tính đến thời điểm tháng 12/2018, qua 4 năm triển khai, Dự án TTTM Nguyễn Kim chỉ là một bãi đất trống, cỏ mọc um tùm. Ngày 28/12/2018, trên cơ sở tham mưu của Thanh tra tỉnh, UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định 5324/QĐ-UBND thu hồi đất của Công ty TNHH Một thành viên Đầu tư phát triển Nguyễn Kim Thanh Hóa.

Tuy nhiên cũng có những dự án cơ quan này thu hồi kiểu “rung cây”. Nghĩa là sau khi ban hành Quyết định thu hồi, doanh nghiệp chạy đôn chạy đáo xin được tiếp tục thực hiện dự án, UBND tỉnh Thanh Hóa đã bãi bỏ Quyết định thu hồi trước đó đã ký. Trường hợp Công ty TNHH Tiến Tiến (Công ty Tiến Tiến) ở Nga Sơn là một ví dụ điển hình.

Theo tài liệu có được, Công ty Tiến Tiến được UBND tỉnh Thanh Hóa cho thuê đất tại Quyết định số 2500/QĐ-UBND ngày 08/7/2012 để làm Văn phòng, cơ sở kinh doanh dịch vụ vận tải, buôn bán vật liệu xây dựng, xây dựng dân dụng, xây dựng công nghiệp tại xã Nga Yên, huyện Nga Sơn. Khu đất đã thực hiện xong bồi thường GPMB từ cuối năm 2011, đầu năm 2012 nhưng chưa được ký hợp đồng thuê đất, chưa được bàn giao đất tại thực địa để xây dựng công trình. Hiện trạng năm 2018, người dân vẫn trồng hoa màu trên đất dự án.

Như vậy, dự án chậm tiến độ nên vi phạm quy định tại điểm i khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai năm 2013. Trên cơ sở báo cáo tham mưu của các ngành, ngày 15/10/2018, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền đã ký ban hành Quyết định số 3988/QĐ-UBND thu hồi đất dự án trên để giao cho Trung tâm phát triển quỹ đất Thanh Hóa quản lý.

Mặc dù đã bị thu hồi nhưng đầu năm 2019, UBND huyện Nga Sơn tiến hành kiểm tra cho thấy: trên khu đất dự án với diện tích 5002m2, Công ty Tiến Tiến đã thực hiện xây dựng xong nhà để xe với diện tích 1400m2, nhà bảo vệ, nhà chứa vật liệu xây dựng 50m2, tường rào, đường bê tông và đang tiến hành đổ sân bê tông và một số hạng mục công trình còn lại.

Dự án của Công ty CP INTIMEX Việt Nam bỏ hoang 14 năm vẫn được UBND tỉnh Thanh Hóa gia hạn thời gian thực hiện lần thứ 2.

Theo quy định tại Thông tư số 15/2016/TT-BXD về cấp phép xây dựng thì Công ty TNHH Tiến Tiến đã tiến hành xây dựng trên khu đất khi chưa đủ điều kiện để cấp phép xây dựng (chưa có hợp đồng thuê đất, giấy tờ hợp pháp chứng minh quyền sử dụng đất và các giấy tờ có liên quan....). UBND huyện Nga Sơn đã chỉ đạo phòng Kinh tế Hạ tầng lập biên bản vi phạm hành chính và ra Quyết định xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Tiến Tiến.

Một dự án vi phạm Luật Đất đai, đã bị thu hồi lại tiếp tục vi phạm trật tự xây dựng. Thế nhưng điều kỳ lạ là thay vì chỉ đạo xử lý tháo dỡ các công trình vi phạm, trả lại nguyên trạng ban đầu thì UBND tỉnh Thanh Hóa lại có động tác “hỗ trợ” doanh nghiệp vi phạm một cách rất tích cực.

Ngày 19/10/2018, 4 ngày sau khi ban hành Quyết định thu hồi đất đối với Công ty Tiến Tiến, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền giao Sở Tài Nguyên và Môi trường xem xét đề nghị không thu hồi đất của doanh nghiệp này.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của ông Nguyễn Đức Quyền, Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa, cơ quan trước đó đã đề nghị UBND tỉnh thu hồi đất đối với Công ty Tiến Tiến lại tham mưu cho UBND tỉnh bãi bỏ Quyết định vừa ký được 6 tháng. Trên cơ sở đó, ngày 7/5/2019, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền đã ký Quyết định 1689/QĐ-UBND bãi bỏ Quyết định 3988/QĐ-UBND ngày 15/10/2018 của UBND tỉnh về việc thu hồi đất của Công ty TNHH Tiến Tiến. Theo đó, Công ty Tiến Tiến tiếp tục được đầu tư xây dựng văn phòng, cơ sở kinh doanh dịch vụ vận tải, buôn bán vật liệu xây dựng dân dụng công nghiệp theo Quyết định số 2500/QĐ-UBND ngày 7/8/2012 của UBND tỉnh.

Như vậy Quyết định 1689 do ông Nguyễn Đức Quyền ký đã phủ nhận các nội dung thu hồi đất trước đó đối với Công ty Tiến Tiến, đồng thời vô tình “hợp thức hóa” cho các công trình vi phạm trật tự xây dựng của doanh nghiệp này xây dựng trên diện tích đất đã bị thu hồi.

Đều là các dự án vi phạm Luật Đất đai nhưng có những dự án UBND tỉnh Thanh Hóa rất quyết liệt trong việc thu hồi nhưng lại có những dự án cơ quan này tìm mọi cách gia hạn, thậm chí thu hồi xong lại bãi bỏ quyết định thu hồi? Để có một môi trường đầu tư kinh doanh bình đẳng giữa các doanh nghiệp, UBND tỉnh Thanh Hóa cần lắng nghe những phản ánh từ dự luận và xem lại những quyết định “khó hiểu” của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Đức Quyền. Liệu rằng có cơ chế "xin cho"?

Báo Nhà báo & Công luận sẽ thông tin.

Quang Duy