Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến di dời hơn 46.000 căn nhà ven kênh rạch

Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện mục tiêu di dời toàn bộ nhà trên và ven sông, kênh, rạch.

Theo Sở Xây dựng, Thành phố Hồ Chí Minh hiện có khoảng 48.143 căn nhà nằm trên và ven sông, kênh, rạch. Trong đó, 9 dự án đã và đang triển khai, với 1.149 căn nhà đã được bồi thường, giải phóng mặt bằng và 243 căn khác đang trong quá trình giải tỏa. Tuy nhiên, còn khoảng 46.453 căn nhà chưa triển khai thực hiện di dời, chưa có phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Theo báo cáo từ các quận, huyện và thành phố Thủ Đức, nhu cầu nhà ở xã hội để phục vụ tái định cư cho người dân sống ven kênh rạch ước tính khoảng 8.157 căn, chiếm 17,6% tổng số nhà ven kênh rạch cần di dời. Tuy nhiên, Sở Xây dựng nhận định con số này chưa hoàn toàn chính xác.

Điều này cho thấy, nhu cầu nhà ở xã hội cho các dự án di dời nhà ven sông, kênh, rạch ở Thành phố Hồ Chí Minh dao động theo từng địa bàn, với tỉ lệ ước tính trung bình khoảng 40%. Tuy nhiên, do chưa có khảo sát xã hội học, một số quận, huyện chưa dự đoán chính xác được nhu cầu nhà ở xã hội phục vụ tái định cư.

Để hỗ trợ di dời, Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến xây dựng các chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội cho hộ dân sống ven kênh rạch khi không có dự án đầu tư xây dựng hoặc cải tạo. Theo Luật Đầu tư công, đối với các dự án nhóm B và C, công tác bồi thường là một phần của dự án đầu tư xây dựng. Do đó, nếu thực hiện di dời mà không có dự án đầu tư xây dựng, UBND Thành phố Hồ Chí Minh cần xin ý kiến từ các cơ quan thẩm quyền.

Với các trường hợp nhà xây dựng không hợp lệ hoặc lấn chiếm hành lang bảo vệ kênh rạch, người dân sẽ không đủ điều kiện bồi thường đất nhưng có thể được hỗ trợ nhà ở theo Luật Đất đai 2024.

Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp đều đủ điều kiện nhận nhà ở xã hội theo Luật Nhà ở 2023. Chỉ những hộ gia đình có thu nhập thấp, hộ nghèo hoặc cận nghèo tại khu vực đô thị mới đủ tiêu chuẩn hưởng chính sách này.

Từ đó, Sở Xây dựng đề xuất UBND Thành phố Hồ Chí Minh chấp thuận chủ trương xây dựng Đề án để thực hiện mục tiêu di dời toàn bộ nhà ven kênh rạch trên địa bàn Thành phố.

Sở Xây dựng cũng kiến nghị UBND Thành phố Hồ Chí Minh giao cho Sở phối hợp cùng các Sở, ngành, Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố và UBND các quận, huyện, thành phố Thủ Đức để xây dựng đề án này.

Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố sẽ chủ trì và phối hợp với các đơn vị liên quan để điều tra xã hội học, thống kê số liệu, đồng thời tham mưu về chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho người dân sống trên và ven kênh rạch.

Quang Hải