Thầy Chu Minh nổi nóng

Khoa Lý luận - Sáng tác - Chỉ huy Nhạc viện ngày xưa có nhiều sinh viên nội trú, đa phần là cán bộ đi học nên có không ít chuyện nhắng nhít nhì nhằng.

Đó là vào một lần họp khoa, thầy Chu Minh xưa nay hiền từ và nhỏ nhẹ là thế, bỗng nhiên hôm ấy nổi cơn thịnh nộ, vung tay nói lớn, rung cả cửa kính: Anh Quách Lý có ở đây không? À có, thấy cái mặt anh rồi. Mỗi lần về quê anh mang bao nhiêu cục xà phòng Liên Xô, khi quay lại trường xách theo mấy can rượu làng Vân, bán cho những ai tôi biết hết. Mà không chỉ mình anh Quách Lý, các phòng 5A, 6A, 7A vân vân đều có người bỏ giờ học đi buôn. Cái khoa này có đáng được gọi là Lý Sáng Chỉ nữa không, hay đổi tên là khoa Rượu Xà Phòng, hả, hả? Mấy chục con người lặng ngắt.

Thầy ngồi xuống lấy hơi một lát rồi rút từ trong cặp ra một tờ giấy, nói tiếp: Ai đời đã bỏ học đi buôn lại còn bày đặt viết đơn xin phép. Mời mọi người nghe lá đơn của anh Quách Lý do khoa Piano vừa mới chuyển cho tôi đây. “Kính thưa cô giáo trẻ măng xinh đẹp. Do bị ghẻ mọc đầy tay, em xin phép được tiếp tục vắng mặt giờ học Piano quý báu. Học trò chăm ngoan của cô: Quách Lý, 33 tuổi”. Giờ mời anh Quách Lý phát biểu.

Mọi người nhìn quanh không thấy Quách Lý đâu, chẳng là mới nghe nói đến chuyện đi buôn, anh đã lẻn ra ngoài, chạy vội về nhà mang hết rượu và xà phòng lên chỗ con gái ở tầng 2 giấu biệt.

Những người ở phòng 5A, 6A, 7A mà thầy Chu Minh nhắc đến ở trên là các nhạc sĩ: Ánh Dương, Danh Viện, Quách Lý, Nho Van Thanh , Mai Cường, Minh Vy Vu , An Thuyên, Trọng Ánh, Bình Định, Hữu Thi, Lê Văn Toàn, Nguyen Viet Binh... Họ đã không hổ danh được học tập và trưởng thành từ mái trường nhạc viện. Những bài hát ứa ra từ trái tim các anh đã góp phần cho cây đời xanh tươi mãi mãi…

Có những lần, sau đêm diễn, thầy trò và các nghệ sĩ ghé quán đêm bia bọt “bồi dưỡng”. Cứ tầm 12 giờ thì các anh chàng có vợ đang réo gọi lại đến bàn của thầy, đưa điện thoại “nhờ thầy nói giúp cho em một lời”. Thầy nghiêm giọng nói vào máy: Thầy Chu Minh đây, anh em tôi đang họp rút kinh nghiệm căng thẳng lắm, ngủ trước đi, không phải đợi”, đầu dây bên kia im bặt và chúng tôi tiếp tục cuộc vui.

Nay ở tuổi 90 thầy vẫn không bỏ chương trình nghệ thuật quan trọng nào. Mong sao thầy cứ hát cứ cười, cứ đi xem, cứ cho ý kiến và cứ bao dung trìu mến với đồng nghiệp, học trò. Chúng em đang rất mong được gặp thầy trong dịp kỷ niệm 65 năm ngày thành lập Nhạc viện Hà Nội thân yêu!

P/S: Viết câu chuyện này, mong nhạc sĩ Quách Lý đừng mếch lòng, vì lịch sử cần được thuật lại như chính nó đã diễn ra !?

Tham khảo trên Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Phó Giáo sư Chu Minh (5 tháng 1 năm 1931) là một nhạc sĩ với những sáng tác nổi tiếng như Người là niềm tin tất thắng, Ta tự hào đi lên ôi Việt Nam...

Ông tên thật là Triệu Đạt Hiền sinh ngày 5 tháng 1 năm 1931 tại Hà Nội. Ông bắt đầu tham gia kháng chiến trong những năm đầu chiến tranh Đông Dương. Lúc đầu làm nhiệm vụ liên lạc, sau rồi làm công tác tuyên truyền rồi chuyển sang văn nghệ. Ông được cử đi học tại Nhạc viện Trung ương Bắc Kinh. Về nước, ông là một trong những người xây dựng Đoàn ca múa nhân dân trung ương (cùng Lê Yên, Nguyễn Đình Tích, Thái Ly...). Những năm 1950, ông viết những ca khúc đầu tiên như Chiến thắng biên giới (1951), Hoa sen (1951), Ta yêu Cụ Hồ (1952). Hòa bình lập lại, ông lại có những sáng tác: Lúa hợp tác (1957), Lớp người công nhân (1957), Ngợi ca... Năm 1960, ông lại sang học tại Bắc Kinh lần thứ 2 và tốt nghiệp năm 1965.

Thời kỳ Chiến tranh Việt Nam, Chu Minh đã đi vào chiến trường và viết những ca khúc được những người lính Quân giải phóng yêu thích như: Lời ca mở tuyến (1966), Lời ca trăm nẻo (1966)... Năm 1969, ông viết ca khúc Người là niềm tin tất thắng. Ca khúc được viết ngay sau khi chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần và đã được chọn là ca khúc phát trên sóng phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam trong lễ tưởng niệm. Ca khúc đã được ca sĩ Bích Liên thể hiện thành công và sau này được nhiều ca sĩ khác biểu diễn.

Khi đất nước thống nhất, ông viết tiếp ca khúc Ta tự hào đi lên, ôi Việt Nam!. Ca khúc được dàn nhạc Nhà hát Giao hưởng Việt Nam biểu diễn tại Sài Gòn trong những ngày đầu sau sự kiện 30 tháng 4.

Sau 1975, ông sáng tác khá nhiều với những ca khúc trẻ trung yêu đời. Ngoài sáng tác, ông còn giảng dạy tại Nhạc viện Hà Nội và đã nhận học hàm Phó giáo sư. Ông làm chủ nhiệm khoa Sáng tác - Lý luận - chỉ huy từ năm 1965 đến 1994.

Chu Minh đã được trao tặng Giải thưởng Nhà nước và giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học - nghệ thuật.

Tác phẩm chính: Người là niềm tin tất thắng. Ta tự hào đi lên, ôi Việt Nam!. Màu xanh ánh mắt quê hương. Nụ cười tia nắng. Ru lời tôi ru ngàn năm không lời. Em ơi có hay chăng. Nơi đây cao nguyên. Chân dung Núi Thành. Biển của anh, biển của em. Giao hưởng Miền Nam tuyến đầu. Sonate số 1, 2, 3 viết cho piano. Tổ khúc Khăn quàng đỏ viết cho piano. Nhạc kịch 4 màn Tiếng ru.

Nguồn tham khảo: Chu Minh trên trang của Bộ Văn hóa thông tin. Chu Minh trên trang Hội Nhạc sĩ Việt Nam.

Lê Trọng Hà