Thế giới bàng hoàng

Nghi phạm được xác định là Tetsuya Yamagami, 41 tuổi, trong khi hung khí được cho là một khẩu súng săn. Theo Đài truyền hình Nhật Bản Fuji, nghi phạm là cựu thành viên lực lượng phòng vệ trên biển của Nhật Bản.

Hiện trường ông Abe Shinzo bị bắn. Ảnh: Kyodo/Reuters

Một nhân chứng có mặt tại hiện trường cho biết: "Sau phát đầu tiên, ông Abe không ngã. Sau phát súng thứ hai, mọi người vây quanh ông và xoa bóp tim cho ông".

Ngay sau khi bị bắn, ông Abe được đưa lên trực thăng tới Bệnh viện Đại học Y Nara gần đó. Trong quá trình di chuyển, theo nguồn tin từ cảnh sát Nhật Bản, cựu thủ tướng tỉnh lại và có phản ứng. Hiện quan chức Bệnh viện Đại học Y Nara vẫn từ chối bình luận về tình trạng của ông.

Ngay sau khi nhận thông tin ông Abe bị bắn, Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản Rahm Emanuel đã cho biết: "Tất cả chúng tôi đều đau buồn và bàng hoàng trước vụ nổ súng nhằm vào cựu Thủ tướng Shinzo Abe”.

Cựu thủ tướng Australia Malcolm Turnbull cũng cho biết, ông cảm thấy "kinh hoàng" trước tin ông Abe bị bắn: "Shinzo Abe là một trong những lãnh đạo vĩ đại của thời đại chúng ta. Ngay bây giờ chúng ta cần hy vọng và cầu nguyện ông ấy sẽ qua khỏi". Trong khi đó, Thủ tướng Australia Anthony Albanese cho biết ông cảm thấy sốc trước sự việc và đang cầu nguyện cho cựu thủ tướng Abe cùng nhân dân Nhật Bản.

Cựu Thủ tướng Shinzo Abe đắc cử năm 2006 nhưng phải từ chức vào tháng 9-2007 vì viêm loét đại tràng mạn tính. Ông tiếp tục tranh cử và trở thành thủ tướng từ năm 2012 cho đến khi từ chức tháng 8-2020 vì bệnh cũ. Ông là thủ tướng có thời gian tại vị lâu nhất của Nhật Bản. Ông cũng là người khởi xướng Abenomics, chiến lược kinh tế kết hợp giữa nới lỏng định lượng, kích thích tài khóa thông qua cải cách cơ cấu và chi tiêu chính phủ. Ngay từ khi bắt đầu, chiến lược này đã tạo động lực cho nền kinh tế, cho tới khi hai lần tăng thuế tiêu thụ chưa được cân nhắc kỹ được thông qua năm 2014 và 2019.

Trong lĩnh vực đối ngoại, khi ông Abe lên nắm quyền vào năm 2012, mối quan hệ Trung- Nhật trong giai đoạn căng thẳng liên quan tới quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa hai nước đã trở nên nồng ấm hơn dưới thời Abe. Với Hàn Quốc, ông Abe cũng từng ghi điểm khi đạt thỏa thuận song phương cùng Seoul về vấn đề "phụ nữ mua vui" vào tháng 12-2015, đặt nền móng cho mối quan hệ song phương.

Cựu thủ tướng Nhật Shinzo Abe - Ảnh: REUTERS

Chính sách đối ngoại của Thủ tướng Abe đã nhận được đánh giá cao từ Viện Chỉ số Quyền lực châu Á Lowy. Khảo sát về tình hình Đông Nam Á 2020 của Viện ISEAS-Yusof Ishak có cùng kết luận này, khi đánh giá Nhật Bản là quốc gia đáng tin cậy nhất trong khu vực. Đây là những kết quả mà Thủ tướng Abe mang lại trong suốt nhiệm kỳ thủ tướng.

Trong gần 8 năm lãnh đạo nước Nhật, ông Abe đã 4 lần thăm chính thức Việt Nam, đất nước mà ông có tình cảm rất đặc biệt. Dưới thời Thủ tướng Abe, Nhật Bản trở thành một trong những đối tác quan trọng nhất của Việt Nam. Nhật Bản là nước tài trợ vốn hợp tác phát triển chính thức (ODA) lớn nhất của Việt Nam, là nhà đầu tư có tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhiều thứ hai tại Việt Nam (lũy kế), là đối tác du lịch thứ ba của Việt Nam, và là đối tác thương mại lớn thứ tư của Việt Nam. Việt Nam cũng đánh giá cao những đóng góp quan trọng của ông đối với sự phát triển của quan hệ Việt Nam - Nhật Bản, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, thịnh vượng, hợp tác và phát triển ở khu vực và quốc tế.

Trên thế giới, Nhật Bản là quốc gia duy trì luật kiểm soát súng rất nghiêm ngặt. Để có được giấy phép sử dụng súng là một quá trình lâu dài và phức tạp, ngay cả đối với công dân Nhật Bản. Trước tiên, họ phải nhận được sự giới thiệu từ một hiệp hội bắn súng và sau đó trải qua các cuộc kiểm tra nghiêm ngặt của cảnh sát. Số người chết vì súng hàng năm ở đất nước 125 triệu dân này thường không đáng kể. Vì thế, vụ ông Abe bị bắn bằng súng khiến người dân Nhật Bản bàng hoàng.

Huy Đăng tổng hợp