Thị xã Việt Yên: Giảm nghèo bền vững gắn với phát triển đô thị

Cả hệ thống chính trị chung tay

Những năm qua, mục tiêu giảm nghèo và các chỉ tiêu liên quan được cấp ủy, chính quyền thị xã đưa vào các chương trình, kế hoạch phát triển KT-XH của địa phương và lồng ghép với các chương trình KT-XH trọng điểm của thị xã như: Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM), chương trình phát triển đô thị; đề án thành lập thị xã Việt Yên; chương trình phát triển nguồn nhân lực… Thị ủy, HĐND, UBND thị xã Việt Yên đã ban hành các chương trình, nghị quyết, quyết định, kế hoạch để cụ thể hóa sự lãnh đạo, chỉ đạo của T.Ư, của tỉnh vào thực tế công tác lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện Chương trình MTQG giảm nghèo trên địa bàn thị xã. Đơn cử như Nghị quyết số 213-NQ/HU ngày 5/12/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Việt Yên (nay là Đảng bộ thị xã Việt Yên) về phương hướng, nhiệm vụ năm 2024 đã đề ra mục tiêu đưa tỷ lệ hộ nghèo của địa phương còn 0,8% trong năm nay.

Một góc trung tâm văn hóa, thể thao tổ dân phố Ninh Khánh, phường Nếnh (thị xã Việt Yên).

Cùng đó, Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp có nhiều nỗ lực, sáng tạo trong phối hợp để huy động nguồn lực và vận động, tuyên truyền, triển khai, thực hiện các phong trào thi đua, xây dựng nhiều mô hình phát triển kinh tế, góp phần giảm nghèo gắn với xây dựng NTM, vận động xây dựng Quỹ “Vì người nghèo”. Các cấp, ngành trong thị xã đã xây dựng kế hoạch, tích cực triển khai các chương trình, dự án, cơ chế, chính sách hỗ trợ giảm nghèo trên địa bàn. Đồng thời tăng cường tuyên truyền sâu rộng trong cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người nghèo và cộng đồng trong công tác giảm nghèo. Cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, giúp đỡ của cộng đồng, thị xã đã khơi dậy ý chí tự lực, sự nỗ lực của người nghèo vươn lên thoát nghèo bền vững.

Theo kết quả điều tra hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2021-2025: Năm 2021, toàn thị xã có 1.155 hộ nghèo, đạt 2,36%; năm 2022, toàn thị xã có 701 hộ nghèo, đạt 1,4% (giảm so với năm 2021 là 454 hộ, 0,96%); năm 2023, toàn thị xã có 520 hộ nghèo, đạt 1% (giảm so với năm 2022 là 181 hộ, 0,4%).

Kết quả, trong giai đoạn 2020-2024, tỷ lệ hộ nghèo chung toàn thị xã giảm bình quân hằng năm hơn 0,4%; hết năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn còn 1%, sớm hơn 2 năm so với mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã Việt Yên lần thứ XXIII đề ra. “Với sự chung tay hỗ trợ, giúp đỡ người nghèo của cả hệ thống chính trị và cộng đồng, Việt Yên phấn đấu đến cuối năm nay từ 520 hộ nghèo (năm 2023) giảm còn hơn 370 hộ. Tương ứng tỷ lệ hộ nghèo toàn thị xã giảm còn 0,71%, thấp hơn chỉ tiêu Nghị quyết số 213-NQ/HU ngày 5/12/2023 của Ban Chấp hành Đảng bộ thị xã Việt Yên đã đề ra”, bà Nguyễn Thị Cúc, Trưởng Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội thị xã cho hay.

Theo đánh giá của UBND thị xã Việt Yên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giảm nghèo của địa phương còn những mặt hạn chế, đó là: Kết quả giảm nghèo chưa thực sự bền vững; số hộ đã thoát nghèo nhưng mức thu nhập nằm sát chuẩn nghèo còn lớn; đời sống của một bộ phận nhân dân còn nhiều khó khăn. Nhiều hộ không chỉ có mức thu nhập thấp mà còn thiếu hụt chỉ số về tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản như: Giáo dục, y tế, nhà ở, thông tin....

Nguyên nhân của tình trạng trên có một phần do khách quan, bởi một số cơ chế chính sách hỗ trợ giảm nghèo chưa thật sự phù hợp, đồng bộ... (nguồn vốn ngân sách của địa phương ủy thác sang Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội thị xã Việt Yên chưa cao; mức vay cho hộ nghèo phát triển sản xuất thấp…). Cùng đó là những nguyên nhân chủ quan như: Một số cấp ủy, chính quyền chưa thực sự sâu sát, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác giảm nghèo. Không ít hộ nghèo, hộ cận nghèo chưa có ý thức nỗ lực, cố gắng vươn lên; trình độ sản xuất, thâm canh còn hạn chế, chưa chủ động tiếp cận và ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao chất lượng, hiệu quả giống cây trồng, vật nuôi. Một số hộ nghèo còn trông chờ, ỷ lại vào chính sách hỗ trợ của Nhà nước và giúp đỡ của cộng đồng.

Phát huy nội lực vươn lên

Để công tác giảm nghèo chuyển biến mạnh mẽ trong tình hình mới, tháng 8/2024, UBND thị xã Việt Yên ban hành “Đề án giảm nghèo bền vững thị xã Việt Yên, các xã, phường khu vực nội thị giai đoạn 2025 - 2030” (viết tắt là đề án). Mục tiêu xây dựng thị xã Việt Yên cơ bản không còn hộ nghèo vào năm 2025 (trừ các trường hợp sống chủ yếu nhờ hưởng bảo trợ xã hội, không có khả năng thoát nghèo); không còn hộ nghèo có thành viên trong hộ là người có công với cách mạng; phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều bình quân 0,05%/năm; đến cuối năm 2030, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 0,5% (theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025); ít nhất 80% số xã, phường trên địa bàn đạt chuẩn NTM nâng cao về tiêu chí hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025.

Nhờ được vay vốn ưu đãi từ Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội thị xã Việt Yên để phát triển sản xuất, gia đình chị Nguyễn Thị Thủy (bên trái), tổ dân phố Cầu, phường Tự Lạn vươn lên thoát nghèo và xây được căn nhà mới khang trang.

Thị xã sẽ huy động nguồn lực để thực hiện đề án với tổng kinh phí khoảng 44 tỷ đồng. Trong đó, 12,5 tỷ đồng từ nguồn Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững; 20 tỷ đồng từ nguồn vốn tín dụng ưu đãi; 7,5 tỷ đồng từ ngân sách địa phương hỗ trợ kinh phí mua thẻ bảo hiểm y tế; còn lại là nguồn xã hội hóa.

Để thực hiện hiệu quả đề án này, thị xã thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó chú trọng tổ chức hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, người dân về giảm nghèo bền vững; hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo phát triển kinh tế gia đình, nâng cao thu nhập. Trong đó, trọng tâm là thực hiện các dự án, tiểu dự án hỗ trợ tạo sinh kế, phát triển sản xuất, nhân rộng mô hình giảm nghèo, hỗ trợ việc làm bền vững.

Thị xã xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất chuyên canh, tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa để người nghèo tiếp cận và tham gia. Đồng thời hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn cách làm cho hộ nghèo, hộ cận nghèo; hỗ trợ bảo quản, đóng gói, quảng bá, tìm thị trường tiêu thụ sản phẩm. Cùng đó, Việt Yên sẽ tích cực triển khai các chính sách hỗ trợ đất sản xuất cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, gắn với quy hoạch sử dụng đất phù hợp, hiệu quả và các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề, vay vốn tín dụng ưu đãi để chuyển đổi nghề nghiệp, góp phần giảm số hộ nghèo do nguyên nhân thiếu đất sản xuất.

Ông Thân Văn Thuần, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thị xã Việt Yên cho biết, cùng với các giải pháp hỗ trợ, địa phương tiếp tục thực hiện phong trào thi đua “Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”; khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, phát huy nội lực vươn lên thoát nghèo, xây dựng cuộc sống ấm no cho người dân và cộng đồng. Qua đó, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ thị xã lần thứ XXIII, xây dựng đô thị Việt Yên “thông minh - bản sắc - hiện đại”, sớm đưa thị xã trở thành thành phố vào năm 2027.

Bài, ảnh: Thế Đại