Thời điểm xương khớp nhạy cảm nhất

Bệnh khớp thường diễn biến tệ hơn khi thời tiết lạnh do máu kém lưu thông vào mùa này. Ảnh: Unsplash.

Theo bác sĩ Vũ Văn Đại, khoa Y học Cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, khi trời trở lạnh, nhiệt độ hạ thấp, cơ thể thường có xu hướng cố dự trữ năng lượng khiến việc lưu thông máu kém hơn bình thường.

Không khí lạnh thâm nhập vào cơ thể qua đường da, ở các huyệt vị, cũng sẽ làm cho mạch máu co lại. Điều này làm giảm lưu thông dịch khớp, máu, dẫn đến tình trạng thiếu máu nuôi dưỡng khớp. Từ đó, các màng hoạt dịch và sụn khớp bị thương tổn, gây nên hiện tượng đau nhức.

Ngoài ra, bệnh xương khớp thường tệ hơn mùa lạnh cũng do tác động của một số yếu tố bên trong cơ thể như tuần hoàn tại chỗ nuôi dưỡng khớp kém, độ nhớt máu, dịch khớp, sự kết tủa của muối, thay đổi nồng độ hóa chất trung gian hóa học trong cơ thể, thay đổi vận mạch...

Bên cạnh đó, trời lạnh kèm theo độ ẩm tăng cao do mưa phùn làm các gân cơ bị co rút lại, dịch khớp đông hơn. Điều này khiến khớp trở nên khô cứng, đau mỏi, khó cử động.

Vào mùa lạnh, các thói quen tập luyện hàng ngày cũng bị giảm đi, khiến khí huyết kém lưu thông, góp phần làm bệnh nặng thêm.

Một số nguyên nhân gây đau khớp khác còn đến từ các bệnh lý khớp mạn tính có sẵn, cùng sức đề kháng của cơ thể suy giảm. Lúc này, các yếu tố gây bệnh cùng tác động đến kinh lạc, cơ, khớp, gây cảm giác đau.

Đặc biệt, ở người già, các chức năng hoạt động cơ thể bị suy yếu, khí huyết trì trệ, vận hành giảm sút, không nuôi dưỡng được cân mạch. Điều này gây nên tình trạng đau và thoái hóa khớp.

Để đảm bảo hệ thống xương khớp khỏe mạnh trong mùa đông và dự phòng những bệnh lý không đáng có, bác sĩ Đại khuyến cáo nên thực hiện các biện pháp phòng tránh sau đây:

- Giữ ấm cho cơ thể

Vào mùa lạnh, việc giữ ấm luôn là vấn đề cần được chú trọng nhất. Mọi người cần giữ ấm cơ thể, cổ, ngực, tay, chân, đặc biệt là các khớp dễ bị thoái hóa như khớp gối, khớp cổ chân, cổ tay, bàn tay…

Khớp có dấu hiệu đau nhức, tê cứng cần được làm ấm xung quanh bằng xoa dầu hoặc cao nóng, sử dụng túi chườm, lá ngải sao với muối… để làm giãn mạch máu, khí huyết lưu thông đến các khớp.

Mọi người tuyệt đối không chườm hay xoa dầu nóng trực tiếp lên vùng khớp đang viêm cấp (sưng, nóng, đỏ, đau). Điều này có thể khiến tình trạng sưng viêm trở nên tồi tệ. Ngoài ra, cần tránh tập thể dục ngoài trời khi thời tiết quá lạnh, nhiều gió, độ ẩm cao hay có mưa …

- Nghỉ ngơi hợp lý

Để giảm đau, mọi người cần giảm hoạt động và áp lực cho khớp như dùng gậy chống, vịn tay, mang găng hay miếng dán ở các khớp xương, đeo đai lưng, masage, chườm ấm…

Nhân viên văn phòng cần hạn chế ngồi làm việc lâu quá 2 giờ liên tục. Để phòng ngừa các bệnh xương khớp, mọi người nên tranh thủ giờ giải lao để đi lại, vận động nhẹ nhàng.

- Chế độ ăn uống hợp lý

Mọi người cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý, đủ chất và cân bằng để duy trì cân nặng ở mức độ vừa phải, tránh béo phì, thừa cân. Bữa ăn hàng ngày cần bổ sung đầy đủ protein, các loại vitamin, đặc biệt là vitamin C, D và các nguyên tố vi lượng. Ngoài ra, mọi người nên đồng thời ăn nhiều thực phẩm hàm chứa nhiều canxi như sữa, chế phẩm từ đậu, các loại hạt, rau củ quả, đồ ăn có nhiều collagen.

Mọi người cũng nên tránh xa một số loại thực phẩm có thể tác động tới bệnh xương khớp như các chất kích thích, thịt đỏ, đồ đông lạnh, phủ tạng động vật, đồ ăn nhanh, đồ ăn có tính nóng, quá chua hay quá mặn.

- Sử dụng thuốc hợp lý

Khi khớp bị đau nhức, bạn nên đi khám bác sĩ sớm để được chỉ định điều trị phù hợp; không nên tự ý sử dụng thuốc giảm đau. Với bệnh khớp, bệnh nhân cần tránh thực hiện theo các kinh nghiệm truyền miệng thiếu tính khoa học, các thuốc và thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc.

- Rèn luyện xương khớp

Nhiều người khi bị đau nhức xương khớp thường sợ đau nên không dám cử động khiến các khớp càng trở nên tê cứng. Tuy nhiên, thực chất, khi bị bệnh khớp, mọi người càng nên vận động thường xuyên và nhẹ nhàng để giúp khí huyết lưu thông, mô sụn có điều kiện hấp thu dưỡng chất và tăng tiết dịch, bôi trơn các khớp.

Linh Thùy