Thông điệp của Tổng thống Biden trong bài phát biểu đầu tiên sau khi rút lui

Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu từ Phòng Bầu dục ngày 24.7. Ảnh: AP

Bài phát biểu mang đến cho công chúng cơ hội để nghe trực tiếp từ ông Biden lý do ông rút khỏi cuộc bầu cử năm 2024 sau một thời gian liên tục khẳng định mình là ứng cử viên tốt nhất để đối đầu với cựu Tổng thống Donald Trump. Bài phát biểu cũng mang đến cho ông Biden cơ hội để định hình cách lịch sử nhìn nhận nhiệm kỳ duy nhất mà ông tại vị.

Định hình di sản

“Thật vinh dự cho cuộc đời tôi khi được làm tổng thống của các bạn. Tôi có được sức mạnh và tìm thấy niềm vui khi làm việc cho người dân Mỹ” - ông Biden phát biểu, mô tả đó là vinh dự của một đứa trẻ bị nói lắp có thể lớn lên và ngồi vào Phòng Bầu dục. "Tôi đã dành trọn trái tim và tâm hồn mình cho đất nước chúng ta", ông nói. "Tôi đã được ban phước hàng triệu lần để đáp lại".

“Chúng ta đã tiến xa kể từ khi tôi nhậm chức” – ông Biden phát biểu. Theo ông Biden, vào thời điểm ông lên nắm quyền, “nước Mỹ đang ở trong cơn đại dịch tồi tệ nhất thế kỷ, cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ Đại suy thoái, cuộc tấn công tồi tệ nhất vào nền dân chủ của chúng ta kể từ Nội chiến Mỹ”.

“Chúng ta đã đồng hành với nhau với tư cách là người Mỹ. Chúng ta đã vượt qua những thách thức đó để mạnh mẽ hơn, thịnh vượng hơn và an toàn hơn” – Tổng thống Mỹ nói.

Theo ông Biden, nước Mỹ hiện tại đang là “nền kinh tế mạnh nhất thế giới” và đã “tạo ra gần 16 triệu việc làm mới” trong thời gian ông nắm quyền.

“Tiền lương đang tăng lên. Lạm phát tiếp tục giảm xuống. Khoảng cách giàu nghèo giữa đang ở mức thấp nhất trong 20 năm qua. Theo đúng nghĩa đen, chúng tôi đang xây dựng lại toàn bộ đất nước, thành thị, ngoại ô, nông thôn. Hoạt động sản xuất đã quay trở lại Mỹ” – ông Biden nói.

“Ngày nay, tỷ lệ tội phạm bạo lực đang ở mức thấp nhất trong 50 năm” – ông Biden nói.

Ông Biden cũng điểm lại những thành tựu lập pháp quan trọng trong nhiệm kỳ của mình, chẳng hạn như Đạo luật Khoa học và CHIPS, các luật giúp hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho người Mỹ. Ông Biden cũng nhắc về thành tựu đã mở rộng quyền lợi cho các cựu chiến binh từng tiếp xúc với hóa chất độc hại, thông qua luật kiểm soát súng và biến đổi khí hậu.

“Việc bảo vệ nền dân chủ quan trọng hơn bất kỳ danh hiệu nào”, Biden nói. “Không gì, không gì có thể cản trở việc cứu nền dân chủ của chúng ta. Và điều đó bao gồm cả tham vọng cá nhân”.

Rút lui để “bảo vệ nền dân chủ”

Nhấn mạnh rằng "việc bảo vệ nền dân chủ quan trọng hơn bất kỳ danh hiệu nào", ông Biden đã sử dụng bài phát biểu công khai đầu tiên của mình kể từ khi tuyên bố rút lui hôm 22.7 để đưa ra lời phủ nhận ngầm đối với cựu Tổng thống Donald Trump. Ông không trực tiếp chỉ trích cựu đối thủ nhưng ngầm ám chỉ ông là mối đe dọa hiện hữu đối với nền dân chủ.

Biden nói: “Tôi tôn kính chức vụ này, nhưng tôi yêu đất nước tôi hơn”.

Trong bài phát biểu, ông Biden cũng ca ngợi bà Harris.

“Chỉ trong vài tháng nữa, người dân Mỹ sẽ chọn hướng đi cho tương lai của nước Mỹ. Tôi đã đưa ra lựa chọn của mình. Tôi đã bày tỏ quan điểm của mình. Tôi muốn cảm ơn Phó Tổng thống Kamala Harris của chúng ta. Bà ấy có kinh nghiệm. Bà ấy cứng rắn. Bà ấy có khả năng. Bà ấy là một đối tác tuyệt vời đối với tôi và là người lãnh đạo cho đất nước chúng ta. Bây giờ sự lựa chọn là tùy thuộc vào các bạn, những người dân Mỹ” – ông Biden nói.

Trong bài phát biểu, ông Biden đã không đề cập đến thực tế chinh trị đẩy ông đến quyết định rút lui, đó là màn thể hiện không thành công trong cuộc tranh luận trực tiếp với đối thủ Donald Trump. Điều này đã gây ra một cuộc nổi loạn trong đảng của ông không chỉ về việc liệu ông có khả năng đánh bại Trump vào tháng 11 hay không, mà còn về việc liệu ở tuổi 81, ông vẫn còn phù hợp với công việc áp lực cao này hay không. Ông Biden đã cố gắng vượt qua sự hoài nghi và xoa dịu những lo ngại nhưng áp lực đòi ông từ chức liên tục gia tăng từ phía giới tinh hoa chính trị của đảng và cử tri bình thường.

Vào chiều 22.7, trong khi đang cách ly tại nhà riêng ở Rehoboth Beach, Delaware vì mắc Covid-19, ông Biden cuối cùng đã đưa ra quyết định trong một lá thư đăng trên tài khoản của mình trên X, thông báo rời khỏi cuộc đua, sau đó là lời ủng hộ dành cho bà Harris.

Biden cho biết: "Tôi đã quyết định cách tốt nhất để tiến về phía trước là trao lại ngọn đuốc cho thế hệ mới", đồng thời cho biết ông muốn tạo chỗ cho "những tiếng nói mới, vâng, những tiếng nói trẻ hơn". Ông nói thêm: "Đó là cách tốt nhất để đoàn kết đất nước chúng ta”.

Vạch ra nhiệm vụ cho 6 tháng cuối cùng

Bài phát biểu của Biden được các kênh truyền hình lớn và các mạng lưới tin tức cáp phát sóng. Ông cam kết sẽ tập trung vào việc làm tổng thống cho đến khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào buổi trưa ngày 20.1.2025, nói rằng ông sẽ nỗ lực chấm dứt chiến tranh giữa Israel và Hamas ở Gaza, đấu tranh để tăng cường hỗ trợ của chính phủ trong điều trị ung thư và thúc đẩy cải cách Tòa án Tối cao.

Tương lai nước Mỹ nằm trong tay cử tri

Mặc dù tuyệt đối tránh nhắc đến tên ông Donald Trump, nhưng Tổng thống đã sử dụng bài phát biểu để nêu rõ những rủi ro đối với nước Mỹ, phụ thuộc vào việc cử tri sẽ chọn ai trong cuộc bầu cử tới, điều mà cả ông và bà Harris đều coi là sự lựa chọn giữa tự do và hỗn loạn.

“Điều tuyệt vời nhất của nước Mỹ là ở ở đây, người dân cai trị. Lịch sử nằm trong tay các bạn. Quyền lực nằm trong tay các bạn. Ý tưởng về nước Mỹ - nằm trong tay các bạn".

Biden cũng đang tìm cách chứng minh cho di sản của mình về các chính sách đối nội và đối ngoại. Cách lịch sử sẽ ghi nhớ thời gian ông tại nhiệm cũng như nhớ về quyết định rút lui mang tính lịch sử của ông gắn liền với kết quả bầu cử vào tháng 11, đặc biệt là khi bà Harris cam kết bám sát vào những thành tựu của chính quyền Biden.

Các cố vấn của ông cho biết ông có ý định tổ chức các sự kiện vận động tranh cử và gây quỹ có lợi cho Harris, mặc dù với tốc độ chậm hơn nhiều so với khi ông vẫn còn tên trên lá phiếu.

Thông điệp của ông Biden có ý nghĩa như thế nào?

Jon Lieber, Giám đốc điều hành tại Hoa Kỳ của công ty tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group, cho biết quyết định trao lại ngọn đuốc cho thế hệ lãnh đạo trẻ mới của ông Biden tạo nên sự tương phản với ông Trump, "người hiện đã là nhân vật lớn tuổi nhất trong cuộc đua", ông nói với chương trình Asia First của CNA.

"Đảng Dân chủ sẽ nhắc nhở người dân về những điều mà họ không thích ở Trump vào năm 2020, và một trong những điều đó là ông đã có mặt quá lâu và đã đến lúc nước Mỹ cần một gương mặt mới”.

Ông Lieber cho biết Chính quyền Biden đã "làm mọi thứ có thể để bảo vệ di sản của họ khỏi một Chính quyền của Donald Trump". Điều này bao gồm việc thông qua các đạo luật mà ông Trump khó có thể hủy bỏ nếu ông nhậm chức cũng như thông qua các gói viện trợ quân sự cho Ukraine.

"Nhưng từ bây giờ đến cuộc bầu cử, sẽ rất ít quyết định được đưa ra ở Washington, điều đó có nghĩa là ông Biden sẽ có rất ít tác động trong thời gian còn lại của năm", ông lưu ý.

Quỳnh Vũ (Theo Washington Post, CNA)