Thống đốc Ngân hàng Nhà nước lý giải việc SJC là thương hiệu độc quyền vàng miếng quốc gia

Giá vàng hôm nay 8/6: Vàng thế giới quay đầu tăng mạnh Thống đốc Nguyễn Thị Hồng: Cấp hạn mức tín dụng là biện pháp điều hành hiệu quả Thống đốc Ngân hàng Nhà nước làm rõ về tiền ảo, tiền điện tử, tiền kỹ thuật số

Giá vàng SJC cao: Mua cao thì bán cao

Trước đó, cuối phiên chất vấn ngày 8/6, đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) cho rằng, thị trường vàng có rất nhiều điểm bất ổn, bất hợp lý, đặc biệt là chênh lệch quá cao về giá vàng tại Việt Nam với giá vàng thế giới, có lúc lên đến trên 20 triệu đồng một lượng và sự chênh lệch quá khác biệt giữa giá vàng miếng SJC với giá vàng miếng của các thương hiệu khác, gây tâm lý lo lắng, bất an cho người dân.

Với tình trạng trên, đại biểu đặt câu hỏi NHNN đã tiến hành thanh tra, kiểm tra về giá khi giá vàng miếng biến động bất thường hay chưa? Liệu có sự bắt tay, thao túng về giá vàng miếng SJC trên thị trường hiện nay hay không? Đến thời điểm nào thì NHNN sẽ đề xuất Chính phủ sửa đổi Nghị định 24 năm 2012 để có thể xử lý một cách căn cơ các vấn đề bất cập của hoạt động kinh doanh vàng thời gian qua.

Trả lời vấn đề này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, vừa qua giá vàng trên thị trường quốc tế diễn biến rất phức tạp, khó lường. Giá vàng chịu tác động bởi rất nhiều yếu tố, như đồng USD, xung đột giữa Ukraine và Nga, cùng một loạt các sự kiện về thương mại, về chính trị khác. Ở trong nước, giá vàng có cùng xu hướng với giá vàng của thế giới, nhưng tốc độ điều chỉnh tăng của giá vàng trong nước nhanh hơn và tốc độ điều chỉnh giá vàng xuống thì lại chậm hơn giá vàng của thế giới. Qua theo dõi, đánh giá, phân tích, NHNN nhận thấy rằng giá vàng của các nhãn thương hiệu khác ngoài SJC về cơ bản, chênh lệch so với quốc tế khoảng 2 triệu đồng/lượng, nhưng riêng vàng SJC tăng ở mức lớn, khoảng 16 - 17 triệu đồng trên một lượng. Theo NHNN, vấn đề là do một số nguyên nhân.

Thứ nhất, thực hiện chủ trương chống vàng hóa trong nền kinh tế, từ năm 2012, thực hiện Nghị định số 24 và đặc biệt là từ năm 2014 trở lại đây, NHNN không nhập vàng về để sản xuất vàng miếng. Như vậy, nguồn cung vàng miếng trong nước đã bị giảm đi, bởi vì có thể một phần vàng đó được chuyển sang sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.

Thứ hai, với biến động của giá vàng thế giới như vậy, bản thân các doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng cũng rất lo ngại về rủi ro nên thường niêm yết giá rất cao. Với SJC, đây là một thương hiệu vàng được người dân ưa chuộng hơn cả nên họ niêm yết giá cao, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng giải thích.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng

Theo Thống đốc, giá vàng mua và giá vàng bán ra của các tổ chức về cơ bản là chênh nhau khoảng 1 triệu hoặc 1,5 triệu đồng một lượng. Đối với SJC mua cao thì bán cao và các thương hiệu vàng khác mua thấp lại bán thấp.

Với vai trò quản lý nhà nước về vấn đề này, NHNN đã chuẩn bị sẵn sàng các phương án để can thiệp nếu cần thiết. Tuy nhiên, Thống đốc cho biết trong thời gian qua, tổng hợp số liệu của các tổ chức kinh doanh vàng cho thấy, người dân cũng không có nhu cầu mua vàng miếng nhiều. “Chúng tôi thấy số liệu là bán ròng, có nghĩa khi giá càng cao thì nhiều người dân mang đi bán để lấy Việt Nam đồng” - Thống đốc cho hay.

Hiện tại, NHNN đã xây dựng phương án, trong trường hợp cần thiết thì sẽ nhập khẩu vàng về để can thiệp vào thị trường. Khi nhập khẩu vàng thì sẽ sử dụng dự trữ ngoại hối nhà nước. Tuy nhiên, với nhu cầu thị trường hiện nay thì NHNN chưa triển khai giải pháp này, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay.

Sẽ lấy ý kiến về việc lựa chọn nhiều thương hiệu vàng miếng quốc gia

Tranh luận lại về nội dung này, đại biểu Nguyễn Phương Thủy đánh giá rất cao việc điều hành thị trường vàng, quản lý các hoạt động kinh doanh vàng để tránh việc vàng hóa trong thời gian qua. Tuy nhiên, đại biểu đặt câu hỏi việc độc quyền một thương hiệu vàng quốc gia là SJC có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá vàng miếng SJC tăng cao như hiện nay hay không? Mức chênh lệch đến hơn 15 triệu đồng/lượng theo đại biểu là quá lớn, đại biểu đề nghị Thống đốc giải đáp cụ thể hơn về nội dung này.

Tiếp tục trả lời tại phiên chất vấn sáng 9/6, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng giải thích theo Nghị định 24 năm 2012, NHNN được độc quyền sản xuất vàng miếng và khi đánh giá tình hình nên sản xuất một thương hiệu vàng miếng riêng, mới hay chọn loại vàng của thương hiệu đã có sẵn trên thị trường. "Nếu chọn làm một thương hiệu vàng quốc gia mới thì xã hội có thể mất nhiều chi phí. Sau khi cân nhắc các mặt lợi ích, chi phí, NHNN chọn SJC là thương hiệu vàng miếng quốc gia, loại chiếm hơn 90% thị phần ở thời điểm đó" - Thống đốc cho biết.

Cũng theo Thống đốc, từ năm 2014 đến nay giá vàng biến động khó lường, nên doanh nghiệp để giá cao do lo sợ rủi ro. SJC mua cao thì bán cao, nên người dân chọn mua thương hiệu này thì khi mua cao, bán sẽ được giá. Còn mua thương hiệu khác thì mua thấp, bán thấp, Thống đốc nói thêm.

Đối với việc có sửa Nghị định 24 hay không, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng chúng ta đã mất nhiều công sức để có được sự ổn định thị trường, giờ để cho các thương hiệu khác sản xuất vàng miếng thì cần đánh giá kỹ lưỡng. Vì thế, nếu sửa Nghị định 24, sẽ xin ý kiến các bộ, ngành liên quan.

Chưa hài lòng về trả lời của Thống đốc, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) tranh luận cho rằng, khi Nghị định 24 có hiệu lực cách đây 10 năm, giá vàng thế giới trên dưới 1.600 USD/ounce, giá vàng trong nước cũng chỉ 30 triệu đồng. Nhưng giờ giá trong nước đã lên tới 70 triệu đồng/lượng. "Tại sao không sửa nghị định này? Có nên để SJC độc quyền hay không, hay ngân hàng giao đơn vị, tổ chức làm một thương hiệu vàng khác để giảm sự độc quyền của SJC, thị trường vàng hạ xuống? Giá vàng cứ tăng thế này thì lạm phát sẽ tăng, tiền đồng mất giá" - đại biểu lo ngại.

Trả lời đại biểu, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhắc lại quy định tại Nghị định 24, là cho phép NHNN được độc quyền vàng miếng và NHNN thuê SJC sản xuất thương hiệu vàng miếng quốc gia. Tới đây trong quá trình tổng kết, đánh giá để sửa Nghị định 24, NHNN sẽ lấy ý kiến rộng rãi, lắng nghe xem có nên lựa chọn nhiều thương hiệu vàng miếng khác hay không.

Hoàng Yến