Tiết kiệm nước ngay từ đầu vụ sản xuất

Nông dân xã Xuân Sơn Nam (huyện Đồng Xuân) sạ lúa. Ảnh:LÊ TRÂM

Sau khi hệ thống thủy nông Đồng Cam mở nước phục vụ sản xuất vụ hè thu năm 2021, nông dân tiến hành gieo sạ tiết kiệm nước ngay từ đầu vụ. Cùng với đó, các địa phương chủ động ứng phó với nguy cơ nắng nóng kéo dài có thể xảy ra từ giữa và cuối vụ.

Cày ải sớm, tiết kiệm nước

Những ngày này, trên các cánh đồng xã Hòa Mỹ Tây (huyện Tây Hòa), nông dân tập trung ra đồng gieo sạ nhanh gọn lúa hè thu theo từng vùng. Ông Bùi Văn Tấn, nông dân ở xã Hòa Mỹ Tây cho hay: Cánh đồng này nằm ở đầu kênh thủy nông Đồng Cam, nước về trước nên nông dân ngâm ủ giống gieo sạ sớm. Vụ này sạ nhanh vì sau khi cắt lúa vụ đông xuân, máy cày chảo cày ruộng khô (cày lúc chưa có nước) phơi da. Khi nước về ngâm 2 ngày, rền đất là cày xới lại lần hai, bừa láng rồi sạ. Ruộng cày phơi da tiết kiệm được một lần tưới nước.

Ông Phùng Minh Tuấn, Giám đốc HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Mỹ Tây cho biết: Đầu vụ, HTX triển khai các biện pháp vệ sinh đồng ruộng như dọn sạch cỏ dại ở bờ ruộng, mương nước, kết hợp bón vôi và cày vùi ngay gốc rạ, làm đất kỹ nhằm tiêu diệt nguồn bệnh. Ngoài ra, cán bộ HTX còn trao đổi với nông dân và chủ máy cày thời vụ gieo sạ để phối hợp làm đất xuống giống kịp tiến độ, gieo sạ nhanh gọn theo từng vùng.

Đồng ruộng các xã Hòa Phú, Hòa Phong và thị trấn Phú Thứ (huyện Tây Hòa), nông dân sạ theo kiểu cuốn chiếu để thuận lợi cho việc xả rút nước. Ông Phan Tấn ở thị trấn Phú Thứ chia sẻ: Trước khi nước về thì cả cánh đồng rộng lớn, nông dân đã cày lần một phơi đất cục, diệt cỏ dại. Thời điểm cày ải, thời tiết nắng nóng, chủ máy cày phải cày ban đêm, vừa tránh nắng nóng vừa kịp tiến độ làm đất.

Theo ông Đào Văn Roa, Phó Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Tây Hòa, nông dân địa phương gieo sạ 6.500ha lúa hè thu. Đầu vụ tập trung cày ải sớm, khi nước về, nông dân gieo sạ theo từng xứ đồng. Ngành Nông nghiệp cơ cấu giống lúa cho từng vùng, từng xứ đồng có thời gian sinh trưởng tương đương nhau để thuận lợi cho việc tưới tiêu và thu hoạch sau này.

Tại cánh đồng xã Hòa Xuân Đông, phường Hòa Vinh (TX Đông Hòa), nông dân cũng tập trung ra đồng gieo sạ lúa hè thu. Ông Trần Văn Thức đang bừa kéo láng gieo sạ, cho biết: Mấy năm trước, việc gieo sạ cho vụ hè thu gặp trời nắng hạn nên chúng tôi phải thức đêm bơm nước. Có đám đất cao, khô nước nên bừa không phẳng, khi sạ gặp trời nắng, mầm lúa chết héo. Còn năm nay, mưa rải rác, ruộng có nước chân kết hợp với mương thủy lợi tưới nên cày bừa, sạ thuận lợi.

Theo bà Nguyễn Thị Bích Thuận, Trưởng Phòng Kinh tế TX Đông Hòa, vụ hè thu năm nay thời tiết tốt, nông dân gieo sạ lúa hè thu đúng lịch thời vụ với 4.560ha. Vụ này, các xã, thị trấn chuyển đổi giống lúa theo hướng nâng cao chất lượng gạo, kết hợp áp dụng đồng bộ các biện pháp thâm canh tiên tiến, đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hóa vào sản xuất.

Chủ động ứng phó với nguy cơ nắng nóng

Theo Sở NN-PTNT, sau thu hoạch lúa đông xuân, các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch phòng chống hạn và chuyển đổi cơ cấu cây trồng cho phù hợp sản xuất vụ hè thu; bố trí cơ cấu sản xuất nông nghiệp, thời vụ gieo trồng phù hợp với khả năng nguồn nước, tránh gieo trồng ở vùng không bảo đảm chủ động về nguồn nước trong cả vụ sản xuất.

Những ngày này, trên cánh đồng Cháy ở xã An Cư (huyện Tuy An), nông dân khẩn trương ra đồng làm đất, gieo sạ lúa. Ông Phan Văn Long đang bừa kéo láng, cho hay: Mấy ngày qua trời có mưa dông, sợ lúc gieo sạ xong trời tiếp tục mưa nên ai cũng làm kỹ khâu kéo láng để khi sạ xả nước khô, tránh ngập úng.

Do chủ động nguồn nước tưới từ đập Hà Yến, Tam Giang nên nông dân các xã An Thạch, An Ninh Tây, An Dân (huyện Tuy An) đã gieo sạ lúa hè thu từ cuối tháng 5. Đập Hà Yến ở xã An Thạch tưới cho cánh đồng xã An Thạch, An Ninh Tây, vụ này do mưa to, nước sông Kỳ Lộ lên cao đổ về sông Hà Yến làm cho mực nước tại đập vượt ngưỡng tràn. Do vậy, địa phương không phải sử dụng máy bơm, tiết kiệm được một khoản lớn kinh phí.

Theo ông Nguyễn Trọng Hùng, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Tuy An, khi cày ải gặp mưa, ruộng đủ nước nên tiến độ gieo sạ nhanh. Nếu phải bơm nước tưới ruộng dẫn theo kênh mương thì từ khi bơm đến nửa tháng sau nước mới tràn qua cánh đồng xã An Thạch, sau đó xuống cánh đồng xã An Ninh Đông. Theo kế hoạch, vụ hè thu năm nay, huyện Tuy An đưa vào sản xuất 2.156ha.

Hiện nông dân các xã Xuân Quang 3, Xuân Sơn Bắc và thị trấn La Hai (huyện Đồng Xuân) cũng đang ra đồng gieo sạ lúa hè thu. Ông Nguyễn Văn Tâm ở xã Xuân Quang 3 chia sẻ: Vụ này gieo sạ đánh rãnh thoát nước, khi nước trong ruộng thoát ra hết mới vãi giống. Buổi trưa nắng nóng như lửa đốt mà để nước ngập khoảng 2 giờ đồng hồ thì hạt lúa bị “luộc” hư mầm.

Theo kế hoạch của Sở NN-PTNT, vụ sản xuất nông nghiệp hè thu năm nay, hệ thống thủy nông Đồng Cam (do Công ty TNHH MTV Thủy nông Đồng Cam quản lý) và hệ thống thủy nông Tam Giang, hồ chứa nước Đồng Tròn (huyện Tuy An), hồ chứa nước Hóc Răm (TX Đông Hòa) đã mở nước vào ngày 20/5 để phục vụ sản xuất vụ lúa hè thu năm 2021. Hệ thống thủy nông Đồng Cam đảm bảo điều tiết nước phục vụ tưới cho hơn 15.000ha trong tổng số hơn 23.500ha toàn tỉnh.

Để bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh vụ hè thu 2021, UBND tỉnh đã yêu cầu các đơn vị, địa phương xây dựng kế hoạch sử dụng nguồn nước phù hợp. Chủ động ứng phó với nguy cơ nắng nóng, địa phương cần lưu ý xác định nguy cơ bị ảnh hưởng của hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn chi tiết đến từng vùng, khu vực để có giải pháp cụ thể. Thường xuyên kiểm kê nguồn nước trong công trình thủy lợi, thực hiện tiết kiệm nước ngay từ đầu vụ, đề phòng hạn hán xảy ra giữa vụ đến cuối vụ.

Ông Đào Lý Nhĩ, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT

MẠNH LÊ TRÂM