Tìm lối đi mới

Thỏa thuận hạt nhân quan trọng mà Iran và các nước P5+1 ký kết dưới thời Tổng thống Mỹ Barack Obama - hay còn gọi là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) - đang đứng trước nguy cơ chết yểu sau khi Washington quyết định rút lui trong khi Tehran liên tục tuyên bố tăng mức làm giàu uranium để đáp trả.

Trong động thái mới nhất, Iran cho biết nước này hiện đang làm giàu uranium đến 5%, sau một loạt bước đi rút khỏi các cam kết theo thỏa thuận. JCPOA vốn đặt ra giới hạn 3,67% cho việc làm giàu uranium, nhưng Iran tuyên bố sẽ không còn tôn trọng thỏa thuận này sau khi Mỹ đơn phương từ bỏ thỏa thuận vào năm ngoái và áp đặt các biện pháp trừng phạt với Tehran. Thậm chí, Iran cảnh báo thỏa thuận hạt nhân có thể sụp đổ ngay trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào năm 2020 nếu không đạt được giải pháp nào trong vài tháng tới.

Trên thực tế, những diễn biến trong mối quan hệ Mỹ-Iran khiến căng thẳng Vùng Vịnh leo thang trong suốt thời gian qua. Xung đột càng nghiêm trọng khi xảy ra các vụ tấn công vào các tàu chở dầu trên tuyến hàng hải huyết mạch toàn cầu trong thời gian qua, trong đó có vụ tấn công xảy ra ngoài khơi bờ biển của UAE và một cuộc tấn công lớn vào các cơ sở lọc dầu của Saudi Arabia. Mỹ đã quy trách nhiệm cho Iran, quốc gia vốn đã phủ nhận việc đứng sau các vụ tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng toàn cầu.

Rõ ràng, số phận thỏa thuận hạt nhân Iran đang mong manh hơn bao giờ hết. Trước mối lo này, nhiều quốc gia vào cuộc kêu gọi Mỹ và Iran cần thận trọng hơn. Trong lời kêu gọi mới nhất, Quốc vụ khanh phụ trách Bộ Ngoại giao Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) Anwar Gargash ngày 10-11 kêu gọi Iran nên ngồi vào bàn đàm phán với các cường quốc thế giới và các quốc gia Vùng Vịnh nhằm tìm kiếm thỏa thuận mới mà có thể giảm căng thẳng khu vực và phục hồi nền kinh tế của nước này.

THANH VĂN